Το E-PTOLEMEOS.GR παρουσιάζει μια νέα σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ, και σας προσκαλεί να τα εξερευνήσετε. Έρευνες και συνεντεύξεις με πρόσωπα της διπλανής πόρτας που έχουν κάτι διαφορετικό να μας πουν. Αναζητήστε τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR κάθε πρωί του Σαββάτου.
Χορηγός της σειράς είναι η Wattcrop, εταιρεία του Macquarie Green Investment Group. Η Wattcrop προσηλωμένη στις αρχές της αειφορίας, στοχεύει στην βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, και επενδύει σε έργα πράσινης ενέργειας.
Το e-ptolemeos.gr και ο Αντώνης Πουγαρίδης φιλοξενήθηκαν στο Δημαρχείο Καλαμαριάς, και είχαν την ευκαιρία να πάρουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη από τον Δήμαρχο Καλαμαριάς Γιάννη Δαρδαμανέλη. Ο Γιάννης Δαρδαμανέλης, είναι ένας νέος και πολύ δραστήριος άνθρωπος που έγινε δήμαρχος το 2019 σε ηλικία μόλις 39 ετών. Έλκει την καταγωγή του από την Πτολεμαΐδα, με την οποία είναι στενά συνδεδεμένος.
Η Καλαμαριά λόγω του προσφυγικού στοιχείου, είναι συνδεδεμένη με την Πτολεμαΐδα, αφού πρόσφυγες που κατέληξαν στις δύο περιοχές, έχουν κοινή καταγωγή από μέρη του Πόντου. Αυτό είναι και ένα πολύ ισχυρό στοιχείο που συνδέει τις δύο περιοχές.
Από την άλλη πλευρά, η οικογένεια του Δημάρχου είναι πολύ γνωστή στην Πτολεμαΐδα, με παλιούς Πτολεμαϊδιώτες να γνωρίζουν και να εκτιμούν ιδιαίτερα την πορεία των προγόνων του. Η Μικρασιάτικη καταγωγή τους και η εγκατάσταση τους στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη στην Πτολεμαΐδα, “σφράγισε” την οικογένεια Δαρδαμανέλη. Με αυτήν την αφετηρία, ο Δήμαρχος διηγείται στο podcast του e-ptolemeos.gr την ιστορία του, από την οποία αναδεικνύεται το μεράκι και η αγάπη του για τα κοινά και τον τόπο του.
«Τραβάει το αίμα, η συναισθηματική φόρτιση κάθε φορά που μιλάμε για την Πτολεμαΐδα είναι μεγάλη. Μεγάλωσα έχοντας ακούσματα από την Πτολεμαΐδα. Ενώ ο παππούς μου έμενε 50 χρόνια στη Θεσσαλονίκη, όταν τον ρωτούσε κάποιος από πού είσαι, απαντούσε από την Πτολεμαΐδα. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Αυτή η αγάπη μεταδόθηκε σε εμένα. Μου έλεγε να συνεχίσω να είμαι στο σύλλογο Πτολεμαϊδιωτών και στην Εύξεινο Λέσχη με “κωδικό” που ήταν εκείνος. Αισθάνομαι μια συνέχεια με συγκίνηση», παραδέχεται μιλώντας για τη σχέση του με την περιοχή
Όταν ο ίδιος είχε εκπροσωπήσει τον Δήμο Καλαμαριάς στη ΓΣ της ΚΕΔΕ που είχε γίνει στην Πτολεμαΐδα, ήταν έκδηλα συγκινημένος. Άλλωστε ο Γιώργος Δαρδαμανέλης (αδελφός του παππού του, τη δεκαετία του 1950 είχε χρηματίσει δήμαρχος, αλλά όπως σχολιάζει σήμερα ο Γιάννης Δαρδαμανέλης: «Το dna περνάει από γενιά σε γενιά, ενώ όλοι οι συγγενείς μου ασχολούμαστε με τα κοινά. Μας ενώνει η προσφορά στον συνάνθρωπο. Μας ένοιαζε πως περνούν οι συνάνθρωποί μας. Το μικρόβιο σε ωθεί να ασχοληθείς με τα κοινά και ήταν αυτό που από την πρώτη στιγμή με έκανε να ασχοληθώ με τα κοινά. Αυτό λείπει από τις μέρες μας. Όταν θα βγει κάποιος να καθαρίσει τον δρόμο μπροστά στο σπίτι του θα τον κοιτάξουμε οι περισσότεροι περίεργα, θα ξαφνιαστούμε. Αυτά τα χαρακτηριστικά τα είχαμε ως δεδομένα και σήμερα φαίνεται κάποιος οπισθοδρομικός, για αυτό εμείς θα πρέπει να το τονίζουμε, πόσο σημαντικές είναι τέτοιες αρχές ώστε να μεταδίδονται».
Πέργαμος – Πτολεμαΐδα – Καλαμαριά
Ο πατέρας του Δημάρχου, Θρασύβουλος Δαρδαμανέλης, είναι εκπαιδευτικός στο επάγγελμα και ιδιαίτερα γνωστός λόγω και της δικής του εμπλοκής του στα κοινά. Διορίστηκε στην Πτολεμαΐδα αρχικά, με το πατρικό να είναι στην εκκλησία του Αη Γιάννη. Από την Πέργαμο, η προσφυγική του οικογένεια μέσα από διάφορες περιπέτειες πέρασε στη Μυτιλήνη και κατέληξε στην Πτολεμαΐδα, όπου έζησαν και δημιούργησαν. «Κράτησαν πολλά πράγματα, αξίες, να είναι προκομμένοι και να δημιουργούν. Έφτασαν εδώ και δημιούργησαν, αργότερα έφυγαν για τη Θεσσαλονίκη και κράτησαν μέσα τους το πώς να δημιουργούν, να προκόβουν και αξίες, μυρωδιές, ιδανικά και έθιμα, που κρατάμε και σήμερα, από τη Μικρασία. Σε κάθε γιορτή, εκφράσεις και φαγητά», λέει με νοσταλγία για τα χρόνια εκείνα.
Ο Γιάννης Δαρδαμανέλης θέλοντας να διατηρήσει τους δεσμούς με την πατρίδα, είναι διαχρονικά μέλος, και έχει θητεύσει και στη θέση του αντιπροέδρου στο σύλλογο Πτολεμαϊδιωτών Θεσσαλονίκης. Όπως λέει: «Οι πρώτες γενιές το κατάφερναν πολύ καλά, αλλά δυστυχώς όσο περνάει ο καιρός και δεν έρχεται νέο αίμα από την Πτολεμαΐδα στη Θεσσαλονίκη, αυτοί οι σύλλογοι δυστυχώς χάνουν την επαφή με τις νεότερες γενιές, αλλά είναι χρέος μας να προσπαθήσουμε να σώσουμε εκφράσεις, λέξεις, τον τρόπο ζωής των παππούδων μας, με τον οποίο κατάφεραν να δημιουργήσουν και να προκόψουν, φέρνοντας στην κοινωνία ανθρώπους πάνω από όλα. Είναι χρέος μας να διασώσουμε αυτή τη κληρονομιά, ώστε να την πάμε ένα βήμα υψηλότερα».
Πως κατάφερε να πάρει το τιμόνι του Δήμου Καλαμαριάς
Μιλώντας για την πορεία του στα κοινά και πως κατόρθωσε στα 39 του χρόνια (!) να γίνει Δήμαρχος σε έναν από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους Δήμους της Θεσσαλονίκης, ο κ. Δαρδαμανέλης θυμάται ότι ο παππούς του δεν ήθελε να κατέβει ο εγγονός του Δήμαρχος, λόγω πολιτικών ιδιαιτεροτήτων αλλά και γιατί δεν ήταν Πόντιος σε μια περιοχή που οι Πόντιοι υπερτερούν. «Εμείς προτάξαμε την κοινή λογική. Δεν προτάσσω οτιδήποτε πολιτικό της υπόθεσης. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει άλλα χαρακτηριστικά. Είμαστε άνθρωποι που ξέρουμε να δημιουργούμε και να δουλεύουμε. Και σαββατοκύριακα και απογεύματα, 15 ώρες τη μέρα θα ασχοληθώ με το δήμο», αναφέρει, λέγοντας ότι η κοινή λογική είναι ζητούμενο για τον κόσμο και για τα δημόσια δρώμενα. Στόχος του δημάρχου είναι να έχει ένα δήμο καθαρό, ασφαλή, με την κοινή λογική να μην είναι δεδομένη με τις ελληνικές διαδικασίες: «Αυτό που καταφέραμε στην Καλαμαριά είναι να βάλουμε λιθαράκια στο κομμάτι της καθημερινότητας , της καθαριότητας, του φωτισμού, και μια σειρά από άλλα μικρά και μεγάλα έργα».
Αναφέρθηκε σε αυτά για τα οποία είναι ιδιαίτερα υπερήφανος, ότι κατάφερε στο δήμο του, λέγοντας ότι είναι πολλά, γιατί ακόμη και μια τουαλέτα για ΑΜΕΑ σε ένα σχολείο στο οποίο η μαθήτρια αναγκαζόταν να ανεβαίνει τα σκαλιά όλα «κώλο – κώλο» , τονίζοντας ότι αυτά είναι σημαντικά. Ωστόσο, ξεχώρισε το αλιευτικό καταφύγιο της Νέας Κρήνης, το οποίο είχε οριοθετηθεί τη δεκαετία του ’80 και έκτοτε δεν έγινε κάτι, ενώ μετά από πολλές περιπέτειες ξαναέγινε η μελέτη, επαναϋποβλήθηκε, εγκρίθηκε, και δημοπρατείται. «Επίσης, το πρώην Στρατόπεδο Κόδρα είναι επισκέψιμο πάρκο, φωτιζόμενο και ασφαλές, που το χαίρονται πολίτες. Επίσης, προχωράει η διάνοιξη της οδού Πόντου και περιμένουμε τα πρώτα 4 εκατομμύρια για τις πρώτες εργασίας. Η καθημερινότητα και η πρακτική του ελληνικού δημοσίου είναι δαιδαλώδης και με τόσο μεγάλη γραφειοκρατία, και το απλό πράγμα γίνεται γιγάντιο. Όταν κάθε φορά βρίσκομαι με υπουργούς και με ρωτάνε αν μας λείπουν λεφτά ή προσωπικό, τους απαντάω ότι μας λείπουν …διαδικασίες. Κάναμε 4 νηπιαγωγεία επί θητείας μας, απλά ζητώντας από το ΥΠΕΣ να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο κάνοντάς το πιο ευέλικτο. Πλέον λειτουργούν τα 4 νέα νηπιαγωγεία, απορροφώντας εκατοντάδες μαθητές».
Οι δήμαρχοι είναι σχεδόν όλοι αγανακτισμένοι σήμερα με τη γραφειοκρατία. Πως ένας νέος θα μπει στη διαδικασία να βοηθήσει τον τόπο του; Ο ίδιος απαντάει, σε προσωπικό τόνο, πως είναι καταστροφικό να ασχοληθεί κάποιος με τα κοινά και σε προσωπικό και σε επαγγελματικό επίπεδο, εξηγώντας: «Όποιος έχει εμπλακεί με τα κοινά τα τελευταία 4 χρόνια, οι μισοί έχουν ασπρίσει, οι άλλοι μισοί έχουν χάσει τα μαλλιά τους, οι άλλοι μισοί έχουν αρρωστήσει. Είναι τόσο εύκολο να υπάρχει έξω κόσμος που κατακρίνει παρά να σκεφτεί τι αποτέλεσμα φέρνει αυτή η πρακτική. Όποιος ασχολείται με μεράκι και με όρεξη για το κοινό καλό, να λέει… “ασχολούμαι όλη τη μέρα και τι κερδίζω” τα βροντάει γιατί δεν κερδίζει τίποτα. Αν δεν έχεις την τρέλα δεν ασχολείται με τα κοινά. Για να ασχοληθείς, όμως, ξεχνάς τα πάντα. Είναι μεγάλο το τίμημα, αλλά αν είσαι άνθρωπος που σου αρέσει να δημιουργείς απολαμβάνεις και κάποια πράγματα, μόνο αν έχεις σκοπό σου να δημιουργήσεις. Αν βοηθήσεις 10 ανθρώπους σε 10 πράγματα της καθημερινότητας, αυτό είναι το κέρδος».
Οι παλιές ιστορίες και η σύνδεση Καλαμαριάς με την Πτολεμαΐδα
Η σύνδεση της Καλαμαριάς με την Πτολεμαΐδα είναι μεγάλη και χάνεται στο χρόνο. Όπως ο ίδιος λέει, και οι δύο πόλεις δένονται με το προσφυγικό στοιχείο. «Δεν διαχωρίζω Πόντο, Μικρασία, Θράκη, Κωνσταντινούπολη. Θα πρέπει να μιλάμε για τη γενοκτονία των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής. Κάλεσα τους εδώ ποντιακούς συλλόγους και τους ζήτησα να γίνουν ένας. Μας κυρίευσε ο κατακερματισμός. Θα πρέπει να ενωθούμε όλοι μαζί και να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας. Πόντος, Μικρασία, είναι χαρακτηριστικά πολύ ισχυρά σε Καλαμαριά και Πτολεμαΐδα. Με τον Π. Πλακεντά, είπαμε ότι θα ήταν χαρά μου αν η επόμενη πόλη που θα πάρει το Πανελλήνιο Αντάμωμα Μικρασιατικών Συλλόγων να ήταν η Πτολεμαΐδα, μιας και θα παρέδιδα το λάβαρο από την Καλαμαριά στην Πτολεμαΐδα, μια κίνηση που την έκαναν πολλοί Πτολεμαϊδιώτες. Πολλοί από τους πρόσφυγες της Πτολεμαΐδας, πρωτοήρθαν με τις κουρίτες, τα παραδοσιακά σκάφη που ήρθαν στα παράλια της Αρετσούς, από εδώ ήρθαν και πρωτοπερπάτησαν περίπου μισό εκατομμύριο πρόσφυγες, έφυγαν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, όπου υπάρχει προσφυγιά. Η Καλαμαριά έχει αυτό το χαρακτηριστικό, είναι φάρος της προσφυγιάς για όλη τη χώρα, και γιαυτό βάλαμε πολύ ψηλά το ζήτημα ότι δεν έχουμε καταφέρει να είμαστε ιδιοκτήτες της πλαζ Αρετσούς, κάτι που κυνηγήσαμε και φαίνεται ότι τελεσφορεί, για να κάνουμε ένα μνημείο προσφυγικού ελληνισμού αντάξιο των παππούδων μας, των προσφύγων που ήρθαν και δημιούργησαν την Καλαμαριά, μια πόλη που δεν προϋπήρχε των προσφύγων. Και την έκαναν έναν πολύ ωραίο τόπο και έχουμε χρέος να την κάνουμε αντάξια των προγόνων μας».
Για τον Χάρρυ Κλυνν
Τέλος, μίλησε και για τον Βασίλη Τριανταφυλλίδη, κατά κόσμον Χάρρυ Κλυνν, με τον οποίο συνεργάστηκε και όπως παραδέχεται, ίσως είναι η αιτία που ασχολήθηκε με τα κοινά. Σημειώνεται ότι ο Γιάννης Δαρδαμανέλης είχε κατέβει με το συνδυασμό του Χάρρυ Κλυνν, εκλέχθηκε, και διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος της τότε αντιπολίτευσης του Δήμου Καλαμαριάς: «Όταν πρωτοκατέβηκα με επικεφαλής τον αείμνηστο Χάρρυ Κλυνν, κράτησα πολλά στοιχεία του. Μέσα από το σάτιρά του, κατάφερε όχι μόνο να κάνει γνωστή την Καλαμαριά, ήταν διορατικός και έξυπνος με σπάνιο τρόπο, όχι από αυτά που συναντάς συχνά στη ζωή. Έβλεπε την οικονομική ζωή της πόλης, που είναι και που πηγαίνει, και έβλεπε μπροστά για τον τόπο του. Ένας άνθρωπος που δεν εκτιμήθηκε όσο θα έπρεπε, δυστυχώς δεν κατάφερε να γίνει δήμαρχος και αν το είχε καταφέρει, πολλά πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Ήθελε να στρέψουμε το βλέμμα μας στη θάλασσα και είχε και τον τρόπο και τις επαφές για το πετύχει. Συχνά πυκνά τον θυμάμαι. Με τίμησε με τη φιλία του και με εκτίμησε, βλέποντας χαρακτηριστικά στο χαρακτήρα μου και λέγοντάς μου ότι έχω το μεράκι για να ασχοληθώ με τα κοινά. Συχνά πυκνά τον φέρνω στο μυαλό μου για να βρω μέσα από τον τρόπο σκέψεις του, λύσεις στα προβλήματα που έχουμε στην Καλαμαριά».
Κείμενο: Βάσω Σάφη
