Σημαντικό ρόλο για την αποτελεσματική ενεργειακή μετάβαση στην περιοχή διαδραματίζει ο πλέον κατάλληλος σχεδιασμός, με τη διαδικασία αυτή να μπορεί να χαρακτηριστεί ως δυναμική, καθώς λαμβάνει χώρα σε βάθος χρόνου, με τον χρόνο υλοποίησης να είναι ακόμη μεγαλύτερος, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ανατροφοδότηση που δίνεται κατά την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου. Η Κυβέρνηση, προσδιόρισε το πλαίσιο και έθεσε τους κανόνες για τη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης, ενώ έδωσε έμφαση σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας, έτσι ώστε αυτή να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία σχεδιασμού καταθέτοντας τις προτάσεις της. Ταυτόχρονα, σημαντική θα πρέπει να είναι και η συμβολή της ΔΕΗ, η οποία αξιοποιεί ως σήμερα τα λιγνιτικά αποθέματα, στα πλαίσια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, καθώς και της υποχρέωσης της που απορρέει για την αποκατάσταση των εδαφών και την απόδοση αυτών στις τοπικές κοινωνίες, σε μορφή που να μπορούν να τα αξιοποιήσουν, αλλά και μετριάζοντας στο βαθμό που είναι εφικτό την περιβαλλοντική επιβάρυνση που έχει προκληθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Οι τοπικές κοινότητες, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μετάβασης, καθώς ουσιαστικά αποτελούν τους αποδέκτες των μέτρων ενίσχυσης για τη διαδικασία αυτή. Είναι αναγκαίο να υπάρχει διαρκής αποτελεσματική παρακολούθηση της ενεργειακής μετάβασης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς επίσης και υποστήριξη όπου αυτό κρίνεται, με τις διαδικασίες αυτές να χαρακτηρίζονται από συνέχεια και κατά κάποιο τρόπο «δια λειτουργικότητα», δηλαδή να μην επηρεάζονται από εκλογικές αναμετρήσεις και πολιτικές επιρροές. Ταυτόχρονα, ενεργός μπορεί να είναι και ο ρόλος των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, οι οποίες κατά το παρελθόν έχουν πρωτοστατήσει στην πίεση που ασκήθηκε για τη μετάβαση σε ένα πιο «καθαρό» περιβάλλον. Ουσιαστικά, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, αλλά και με άλλες ΜΚΟ, μπορούν να συμβάλλουν αφενός στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των τοπικών κοινωνιών, αφετέρου δε, στην παρακολούθηση καθώς και σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κατοίκων, όπως επίσης και στην μεταφορά και ενσωμάτωση καλών πρακτικών που προέρχονται από άλλες χώρες και περιοχές που βρέθηκαν στην ίδια κατάσταση.
Αξιολογώντας κριτικά την διαδικασία ενεργειακής μετάβασης, όπου περιλαμβάνει την απολιγνητοποίηση, διαπιστώνεται ότι υπάρχει ένας φιλόδοξος σχεδιασμός, ο οποίος επιδιώκει να συμβάλλει στην ταχεία υλοποίηση του οράματος για ένα πιο καθαρό περιβάλλον και για περισσότερο βιώσιμες δραστηριότητες. Ωστόσο, ως σημαντικό μειονέκτημα μπορεί να χαρακτηριστεί ο σύντομος χρόνος για τη διαμόρφωση αυτού, αλλά και ο σύντομος χρόνος υλοποίησης, συνεκτιμώντας και το γεγονός ότι κατά τον σχεδιασμό του συγκεκριμένου προγράμματος, βρίσκονταν σε εξέλιξη, όπως ακόμη και σήμερα, η πανδημία του Covid-19. Ουσιαστικά, η κατάσταση αυτή, επιδείνωσε το οικονομικό κλίμα και παρά το γεγονός ότι δίνονται σχετικά κίνητρα προκαλεί αβεβαιότητα αναφορικά με την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι υπηρεσίες του τριτογενούς τομέα επηρεάζονται άμεσα από το εξωτερικό περιβάλλον σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις υπόλοιπες δραστηριότητες, ενώ από την άλλη, οι δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα αργούν κατά γενική ομολογία να αποδώσουν άμεσα καρπούς, καθώς τόσο οι καλλιέργειες αργούν να αναπτυχθούν, όσο και τα ίδια τα προϊόντα απαιτούν ένα αξιόλογο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να μπορούν να διεισδύσουν στις επιμέρους αγορές ενδιαφέροντος.
Υπογράφει
Καραμανίδου Αναστασία Μηχανικός Χωροταξίας,
Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης
MSc Ενεργειακές Επενδύσεις & Περιβάλλον
Αντιπρόεδρος ΟΝΝΕΔ Εορδαίας
