Γράφει ο Στάθης Δημ. Σταματελόπουλος, Νομικός Σύμβουλος Υ.Γ.Ε.ΜΗ. του Ε.Ε.Α.
Με τις διατάξεις των άρθρων 81 και 82 του Ν. 5036/2023 ( ΦΕΚ Α 77/28-3-2023 «Πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και άλλες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις, προστασία των συντάξεων από τον πληθωρισμό και άλλες διατάξεις για τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας», που θεσπίστηκαν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης και του αυξημένου πληθωρισμού του έτους 2022, προβλέπεται για τους οφειλέτες του ΕΦΚΑ, η δυνατότητα της αναβίωσης παλαιοτέρων ρυθμίσεων για τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές τους και ειδικότερα της αναβίωσης της ρύθμισης των 120 δόσεων που προέβλεπε ο Ν. 4611.2019 ( ΦΕΚ Α 73/2011 ) και των 72 δόσεων ( ρύθμιση οφειλών περιόδου COVID 19΄), που προέβλεπε το άρθρο 32 του Ν. 4756/2020 ( ΦΕΚ Α 235/2020), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 76 του Ν. 4821/2021 (ρύθμιση «COVID» σε έως και 72 μηνιαίες δόσεις ).
Προς τον σκοπό της ορθής εφαρμογής των σχετικών διατάξεων από τις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ, η αρμόδια Διεύθυνση Διακονονισμού οφειλών του e-ΕΦΚΑ εξέδωσε την υπ. αριθμ. 2629-3-2023 γενική εγκύκλιο της με θέμα ¨Κοινοποίηση διατάξεων των άρθρων 81 και 82 του ν. 5036 (ΦΕΚ 77/τ. Α’/28- 03-2023) σχετικά με την αναβίωση ρυθμίσεων ασφαλιστικών οφειλών και τη νέα ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών για μερικώς συνεπείς οφειλέτες¨, με την οποία εξειδικεύονται οι σχετικές διατάξεις και παρέχονται διευκρινίσεις .προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων αυτών .
Ειδικότερα η σχετική εγκύκλιος ορίζει τα εξής :
1.Αναβίωση ρυθμίσεων ασφαλιστικών οφειλών
Σύμφωνα με το άρθρο 81 του ως άνω νόμου έχουν δυνατότητα επανένταξης στο ίδιο καθεστώς ρύθμισης, όσοι από τους οφειλέτες απώλεσαν ευνοϊκές ρυθμίσεις βάσει των κάτωθι διατάξεων:
α) των άρθρων 1 έως 18 του Κεφαλαίου Α’ του Ν. 4611/2019 ( ΦΕΚ Α’ 73) – ρύθμιση οφειλών σε έως και 120 μηνιαίες δόσεις και
β) του άρθρου 32 του Ν. 4756/2020 (ΦΕΚ Α’ 235) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 67 του Ν. 4821/2021 – ρύθμιση «COVID» σε έως και 72 μηνιαίες δόσεις.
Προκειμένου να αναβιώσουν οι ρυθμίσεις βάσει των προαναφερόμενων διατάξεων θα πρέπει να συντρέχουν οι κάτωθι όροι και προϋποθέσεις:
– Απώλεια μέχρι την 01/02/2023 (οι εν λόγω απώλειες αποτυπώθηκαν στη μηχανογραφική ροή της 16/02/2023).
– Υποβολή σχετικού αιτήματος από τον οφειλέτη στην αρμόδια για τη διαχείριση της οφειλής Υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. έως 31/07/2023.
– Καταβολή ποσού που αντιστοιχεί σε δύο -2- μηνιαίες δόσεις της απολεσθείσας ρύθμισης έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης. Το ποσό αυτό καλύπτει τις παλαιότερες δόσεις της απολεσθείσας ρύθμισης.
– Σε περίπτωση που υπάρχουν και οφειλές που δεν έχουν συμπεριληφθεί στην απολεσθείσα ρύθμιση, θα πρέπει να ενταχθούν σε πάγια ρύθμιση έως 31/7/2023, η οποία θα πρέπει να τηρείται.
Για την εφαρμογή του παρόντος, η υπαγωγή της προαναφερόμενης οφειλής σε πάγια ρύθμιση επιτρέπεται ακόμη και εάν ο οφειλέτης έχει απωλέσει πάγια ρύθμιση στο παρελθόν, κατά παρέκκλιση της περ. γ) της παρ. 7 της υποπαρ. ΙΑ. της παρ. ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν. 4152/2013, όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία, η μη εμπρόθεσμη καταβολή και δεύτερης δόσης εντός του δωδεκαμήνου έχει ως συνέπεια και την απαγόρευση υπαγωγής της οφειλής σε νέα ρύθμιση.
ΕΞΑΙΡΕΣΗ: Δεν είναι δυνατή η αναβίωση των ανωτέρω ευνοϊκών ρυθμίσεων, αν μετά την απώλεια οι ενταχθείσες σε αυτές οφειλές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση οφειλών του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων του Ν. 4469/2017. ή σε ρύθμιση οφειλών του Ν. 4738/2020, ή σε ειδική ρύθμιση οφειλών στο πλαίσιο διαδικασίας εξυγίανσης.
Μετά από την υποβολή σχετικού αιτήματος αναβίωσης της ρύθμισης από τον οφειλέτη προς την αρμόδια Υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο., θα πραγματοποιείται από την τελευταία έλεγχος και αφού διαπιστωθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων θα υλοποιείται η επαναφορά της ρύθμισης.
Οι παλαιότερες μη καταβληθείσες δόσεις της ρύθμισης, που απομένουν μετά την πληρωμή των απαιτούμενων δύο δόσεων για την αναβίωση αυτής, επιβαρύνονται με το ποσό του τόκου που αντιστοιχεί στην χρονική περίοδο από την απώλεια της αρχικής ρύθμισης έως την ημερομηνία αναβίωσης της ρύθμισης.
Με την αναβίωση της ρύθμισης οι προαναφερόμενες ανεξόφλητες δόσεις με τους αντίστοιχους τόκους, μεταφέρονται σε ίσο αριθμό δόσεων στο τέλος της ρύθμισης.
Η συστημική υλοποίηση της μεταφοράς θα πραγματοποιηθεί κεντρικά.
Η ρύθμιση αναβιώνει με τους ίδιους όρους, προϋποθέσεις και με όλα τα ευεργετήματα που προβλέπονται στις διατάξεις της κάθε ρύθμισης για τον υπολειπόμενο αριθμό δόσεων.
- Ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών για μερικώς συνεπείς οφειλέτες
Στο άρθρο 82 του Ν. 5036/2023 προβλέπεται για τους εργοδότες, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, που δυσκολεύονται να τηρήσουν τις τρέχουσες ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, μολονότι ως προς τις λοιπές τους ασφαλιστικές υποχρεώσεις παραμένουν συνεπείς, η δυνατότητα υπαγωγής σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής έως -72- μηνιαίων δόσεων.2.1 Πεδίο εφαρμογής
Στις διατάξεις της παρούσας ρύθμισης, εντάσσονται:
Οφειλέτες που έχουν μόνο οφειλές περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, πλην του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Κ.Α)
Επίσης στη νέα ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν έως τις 31/7/2023:
– Οφειλέτες που εκτός από τις οφειλές 9/21-12/22, είχαν και προηγούμενες τις οποίες είχαν εντάξει σε ρύθμιση μέχρι την 01/11/2021.
– Οφειλέτες που αναβίωσαν την ευνοϊκή ρύθμιση των 120 δόσεων, έχουν το δικαίωμα υπαγωγής των οφειλών περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 σε έως -72- δόσεις.
– Οφειλέτες που αναβίωσαν την ευνοϊκή ρύθμιση των -72- δόσεων COVID και έχουν μόνο μεταγενέστερες οφειλές μπορούν να εντάξουν τις οφειλές 9/21-12/22 σε έως -72- δόσεις του νέου νόμου.
– Οφειλέτες με πάγια ρύθμιση που περιλαμβάνει οφειλές περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 και τηρείται την 01/02/2023, μπορούν να εντάξουν τις οφειλές αυτές στη νέα ρύθμιση έως – 72- δόσεων.
– Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις και μέχρι 31/7/2023, εφόσον υπάρχουν οφειλές εκτός ρύθμισης πρέπει παράλληλα να υπαχθούν σε πάγια ρύθμιση έως -24- δόσεων.
– Η καταβολή των τρεχουσών ασφαλιστικών οφειλών αποτελεί προϋπόθεση για τη διατήρηση της ρύθμισης.
2.2 Όροι ρύθμισης
Οι οφειλές περιόδων απασχόλησης, Σεπτέμβριος 2021 έως Δεκέμβριο 2022 με τις τυχόν αναλογούσες σε αυτές προσαυξήσεις δύναται να εξοφληθούν σε έως εβδομήντα δύο (72) μηνιαίες δόσεις, ως ακολούθως:
Η βασική οφειλή κεφαλαιοποιείται κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και από τον επόμενο μήνα από αυτόν της υπαγωγής η ρύθμιση επιβαρύνεται με ετήσιο επιτόκιο το ισχύον επιτόκιο πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών. Σημειώνεται ότι από την ημερομηνία υπαγωγής δεν υφίσταται περαιτέρω επιβάρυνση πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και τόκων λόγω μη εκπρόθεσμης καταβολής.
Το ποσό της μηνιαίας δόσης για τις ρυθμιζόμενες ασφαλιστικές οφειλές, δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τριάντα ευρώ (30€).
Για τη συγκεκριμένη ρύθμιση έχουν δημιουργηθεί οι τύποι ρύθμισης 540 (παράλληλη πάγια) και 541 (ρύθμιση 72 δόσεων).
2.3 Υποβολή αίτησης / Αρμόδια όργανα
Η αίτηση για την υπαγωγή στη ρύθμιση υποβάλλεται μέχρι την 31η Ιουλίου 2023 στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο.. Ειδικότερα, στους ήδη πιστοποιημένους χρήστες ή σε όσους εγγραφούν (πιστοποιηθούν) ως χρήστες στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες προς Οφειλέτες παρέχεται, εκτός των άλλων, η δυνατότητα της ρύθμισης των οφειλών τους μέσω διαδικτύου. Περιπτώσεις που τυχόν εξαιρούνται από τη πιστοποίηση στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο. η αίτηση, κατ’ εξαίρεση, θα υποβάλλεται στις αρμόδιες υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο. και μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής εξυπηρέτησης πολιτών στον ιστότοπο του e-Ε.Φ.Κ.Α..
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης επιθυμεί παράλληλα με την εν λόγω ρύθμιση και την αναβίωση των ευνοϊκών ρυθμίσεων του Ν.4511/2019 ή του Ν.4756/2020, η αίτηση θα υποβάλλεται στην αρμόδια Υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο.
Αρμόδια όργανα για την έκδοση απόφασης ρύθμισης είναι οι προϊστάμενοι των Περιφερειακών υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο..
Ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλλει το ποσό της πρώτης δόσης προκειμένου η ρύθμιση του να καταστεί ενεργή. Οι δόσεις της ρύθμισης καταβάλλονται με τη χρήση Ταυτότητας Οφειλέτη και, στις περιπτώσεις εξαίρεσης από τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, στις αρμόδιες υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο.. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης υπαγωγής. Στην περίπτωση υποβολής αίτησης σε υπηρεσία, η πρώτη δόση καταβάλλεται την ίδια ημέρα με την υποβολή της αίτησης. Οι επόμενες δόσεις της ρύθμισης καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση.
Σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης ο οφειλέτης δύναται να εξοφλήσει εφάπαξ τις υπόλοιπες δόσεις των ρυθμισμένων οφειλών, χωρίς την επιβάρυνση επιτοκίου.
2.4 Απώλεια ρύθμισης
Η ρύθμιση απόλλυται στην περίπτωση που δεν καταβληθεί ποσό δόσεων που αντιστοιχεί σε δύο (2) δόσεις της ρύθμισης και στην περίπτωση μη καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών οφειλών.
Η απώλεια της ρύθμισης έχει ως αποτελέσματα:
– την απώλεια των ευεργετημάτων της ρύθμισης,
– την κατάσταση ως απαιτητού του συνόλου του υπολοίπου της οφειλής και των προηγούμενων προσαυξήσεων και τόκων,
– την επιδίωξη της είσπραξής της οφειλής με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα.
2.5 Αναγκαστικά μέτρα είσπραξης .
Για τους οφειλέτες που εντάσσονται σε ρύθμιση σύμφωνα με τον παρόντα νόμο και τηρούν τους όρους της ρύθμισης:
– αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη. Πιο συγκεκριμένα, για κατασχέσεις στα χέρια τρίτων που έχουν επιβληθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση του παρόντος, το μέτρο της κατάσχεσης αίρεται με την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση, κατόπιν σχετικού αιτήματος, και αποδιδόμενα ποσά από κατασχέσεις εις χείρας τρίτων πριν την υπαγωγή στη ρύθμιση του παρόντος, λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη τρεχουσών δόσεων της ρύθμισης,
– παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη, κατά το άρθρο 1 του Α.Ν. 86/1967 (ΦΕΚ Α’ 136), και η σχετική δικογραφία τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Για την τυχόν απώλεια της ρύθμισης, ο φορέας κοινωνικής ασφάλισης υποχρεούται να ενημερώσει αμελλητί, με σχετική βεβαίωση του χρόνου απώλειας της ρύθμισης και του υπολειπόμενου οφειλόμενου χρέους, τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ο οποίος με πράξη του ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο και συνεχίζει την ποινική διαδικασία. Ο διανυθείς χρόνος από την παύση της ποινικής διαδικασίας μέχρι τον χρόνο απώλειας της ρύθμισης δεν υπολογίζεται στον χρόνο παραγραφής της πράξης, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα (Ν. 4619/2019, ΦΕΚ Α’ 95), περί αναστολής της παραγραφής. Σε περίπτωση ρύθμισης από οφειλέτη, που έχει απωλέσει ρύθμιση στο παρελθόν για την ίδια οφειλή, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη, κατά το άρθρο 1 του Α.Ν. 86/1967 (ΦΕΚ Α’ 136), και αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα .
– αναστέλλεται η εκτέλεση ποινής που έχει επιβληθεί ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή διακόπτεται.
– η παραγραφή των οφειλών, για τις οποίες υποβάλλεται αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση, αναστέλλεται και δεν συμπληρώνεται πριν παρέλθει ένα (1) έτος από τη λήξη της ρύθμισης.
2.6 Βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας
Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης και υπό την προϋπόθεση τήρησης των όρων του συγκεκριμένου διακανονισμού δύναται να χορηγείται από την αρμόδια υπηρεσία αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας διμηνιαίας ισχύος σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
Στις επιχειρήσεις της περ. ε’ της παρ. 5 του άρθρου 8 του Α.Ν. 1846/1951 (ΦΕΚ Α’ 179) χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας για την είσπραξη λογαριασμών δημοσίου έργου. Προϋπόθεση συνιστά η μη ύπαρξη τρεχουσών ή ληξιπρόθεσμων οφειλών για το συγκεκριμένο έργο. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας με παρακράτηση ποσού ίσου με το ύψος της οφειλής.
