Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής αποτελεί μία διατροφή με ιδιαίτερη σύσταση και απαιτεί προσοχή όταν εφαρμόζεται από συγκεκριμένες ομάδες ατόμων.
Μπορεί όμως ένα πρόγραμμα αυτής της διαιτητικής σύστασης, όπως είναι το πρόγραμμα της νηστείας, να ακολουθηθεί από ένα άτομο με διαβήτη;
Ο αποκλεισμός των ζωικών τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη ρύθμιση του σακχάρου του;
Είναι γνωστό ότι τα νηστίσιμα φαγητά αποτελούν μια καλή επιλογή και ευκαιρία για σωστή διατροφή, εφόσον είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και πλούσια σε μονο-ακόρεστα και ω3 λιπαρά οξέα. Παράλληλα η αποχή από το κόκκινο κρέας και η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και φρούτων εξασφαλίζει στον οργανισμό μεγάλες ποσότητες βιταμινών και ιχνοστοιχείων, ευεξία και υγεία. Στη δίαιτα του διαβητικού, η νηστεία έχει θέση αρκεί να ληφθούν υπόψη τα εξής σημεία:
- Νηστίσιμα φαγητά όπως ο αρακάς, τα φρέσκα φασολάκια, τα όσπρια το κατεψυγμένο καλαμπόκι, τα ζυμαρικά, το ρύζι, τα γεμιστά και οι πατάτες περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων και ως εκ τούτου η ποσότητα τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τις ποσότητες που καθορίζονται από το διαιτολόγιο.
- Ορισμένα «λαδερά» μαγειρευτά φαγητά, όπως οι μπάμιες γιαχνί, το σπανάκι, το σπανακόρυζο (ή με λάχανο ή με πράσο), οι αγκινάρες αλά πολίτα, το μπριάμ, οι μελιτζάνες τουρλού, ιμάμ ή πλακί έχουν πολύ χαμηλότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ως εκ τούτου μπορούν να καταναλωθούν σε κανονική ποσότητα μερίδας εφόσον βέβαια έχουν μαγειρευτεί, με την προβλεπόμενη από το διαιτολόγιο, ποσότητα ελαιόλαδου. Τα φαγητά αυτά είναι πιο χορταστικά και μπορούν να επιλέγονται με ευκολία από τον διαβητικό για τις ημέρες της νηστείας χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα στη ρύθμιση του σακχάρου του ή άλλη διαταραχή στη δίαιτά του.
- Η πλήρης αποχή από κρεατικά (κόκκινο κρέας – πουλερικά – ψάρια) γαλακτοκομικά, τυριά και αυγά για όλο το 40ήμερο της νηστείας δεν συστήνεται. Στην περίπτωση αυτή οι πρωτεΐνες της δίαιτας δεν μπορούν να αναπληρωθούν πλήρως από φυτικές τροφές διότι αυξάνουν και οι συνολικά προσλαμβανόμενοι υδατάνθρακες της δίαιτας οπότε διαταράσσεται και η ρύθμιση της γλυκόζης.
- Ορισμένα θαλασσινά μπορούν να αναπληρώσουν τις πρωτεΐνες της δίαιτας κατά τη διάρκεια της νηστείας αλλά χρειάζεται προσοχή στην επιλογή τους. Τα καλαμάρια, οι σουπιές, τα καβούρια, το αυγοτάραχο, οι γαρίδες και οι καραβίδες έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και ως εκ τούτου δεν συστήνονται σε διαβητικούς με δυσλιπιδιαμία. Τα θαλασσινά, αν και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, είναι χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά, ενώ είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που είναι καρδιοπροστατευτικά. Το χταπόδι αποτελεί την καλύτερη επιλογή εφόσον δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη.
- Το ταχίνι ανήκει στην ομάδα του λίπους και θα πρέπει να υπολογίζεται με προσοχή στο διαιτολόγιο αντικαθιστώντας μόνο ποσότητα από το ελαιόλαδο ή την μαργαρίνη της δίαιτας.
- Τα φρούτα δεν μπορούν να αυξάνονται περισσότερο κατά την νηστεία διότι περιέχουν φρουκτόζη, οπότε διαταράσσεται η ισορροπία της δίαιτας και τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
- Οι ελιές αποτελούν καλή επιλογή εφόσον αντικαθιστούν ισόποσες ποσότητες από τα λιπαρά της δίαιτας ως εξής: 3 μεγάλες ή 5 μικρές ελιές είναι ίσες με 1 κουτ. γλυκού λάδι.
- Ορισμένα νηστίσιμα όπως τα τουρσιά, το αυγοτάραχο, οι ελιές είναι πλούσια σε νάτριο και επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση. Επομένως δεν συστήνονται σε διαβητικούς με υπέρταση.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο διαβητικός μπορεί να ακολουθήσει την θρησκευτική νηστεία, εφόσον εκπαιδευτεί σωστά στον τρόπο που πρέπει να προσαρμόσει τα νηστίσιμα τρόφιμα στο διαιτολόγιό του και όχι για όλη τη διάρκεια των 40 ημερών, ιδίως όταν είναι παχύσαρκος και ακολουθεί περιορισμένη σε θερμίδες δίαιτα.
ΓΟΥΓΟΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Ειδικός Παθολόγος
Εξειδικευθείς στον Σακχαρώδη Διαβήτη