Η κατάχρηση των νέων τεχνολογιών, και ειδικά του διαδικτύου, στις μέρες μας έχει πάρει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου. Η τεχνολογία έγινε «κακή» από τότε που ο άνθρωπος έφτασε να την χρησιμοποιεί αλόγιστα και ανεξέλεγκτα. Οι δυνατότητες μάθησης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας που προσφέρει, αντικαθιστούνται από την υπερβολική χρήση τους και δημιουργούνται προβλήματα.
Μορφές κατάχρησης των νέων τεχνολογιών:
- παραδοσιακοί εθισμοί (π.χ. διαδίκτυο),
- εικονικά περιβάλλοντα (π.χ. social networks, chatrooms, messaging).
Ποιες είναι οι ενδείξεις της εικόνας ενός εθισμένου ατόμου;
- εξιδανίκευση μέσων,
- χρήση των τεχνολογικών μέσων ως διαφυγή από ένα δυσάρεστο συναίσθημα,
- τάσεις απομόνωσης και παράλληλη μείωση χρόνου πραγματικών κοινωνικών επαφών,
- υπεραπασχόληση και ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου και μείωσης του χρόνου που αφιερώνει σε αυτά,
- γενικότερη αίσθηση ανησυχίας, θλίψης, κυκλοθυμίας από το άτομο,
- χρήση ψέματος ή προσπάθειες απόκρυψης της αλήθειας σε ότι αφόρα την σχέση του με αυτά,
- το άτομο θέτει σε κίνδυνο ή ρισκάρει την απώλεια μιας σημαντικής σχέσης, εργασίας, εκπαίδευσης κ.ά.,
- σωματικά προβλήματα που συνδέονται με αυτή την κατάσταση – μείωση σωματικής άσκησης και κίνησης.
Συνέπειες για το ίδιο το άτομο:
- βιώνει (εξαιτίας της συμπεριφοράς του) την κοινωνική απομόνωση,
- απουσία διαπροσωπικών σχέσεων και κατά συνέπεια έλλειψη αισθημάτων συντροφικότητας, κοινωνικής αλληλεγγύης, αγάπης κ.ά.,
- χαμηλή παραγωγικότητα και δυσλειτουργία στον χώρο εργασία, ακόμη και απώλειά της.
Σχεδιασμός Παρέμβασης:
- εκτίμηση της κατάστασης,
- διαχείριση συμπτωμάτων,
- δημιουργική διαχείριση του χρόνου εκτός εθισμού,
- αντιμετώπιση υπόλοιπων υποκειμενικών θεμάτων,
- αναζήτηση βοήθειας από ειδικό.
Όρια που πρέπει να θέσουμε στα παιδιά με προβλήματα κατάχρησης και εθισμού με τις νέες τεχνολογίες (και ειδικά το διαδίκτυο):
- επίβλεψη στον τρόπο και στο χρόνο χρήσης των μέσων,
- συζήτηση με τα παιδιά και απόκτηση απόψεων κριτικής στάσης απέναντι στο φαινόμενο,
- σύντομες παρατηρήσεις σε ήπιους τόνους (χαμηλός τόνος φωνής),
- οριοθέτηση της χρήσης των μέσων με σύντομους – απόλυτα κατανοητούς κανόνες και συμμετοχή του παιδιού στην καταγραφή των κανόνων (ένας κανόνας τη φορά).
Ελένη Α. Αλεξανδρίδου
Φιλόλογος
Πτυχιούχος Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Ιωαννίνων
Ειδίκευση στον Τομέα της Παιδαγωγικής Επιστήμης
Κάτοχος Πιστοποίησης Επάρκειας Γνώσης της Γραφής Braille
Κάτοχος βεβαίωσης 1ου Επιπέδου Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
e-mail: filologosonline.gr@gmail.com
