Μία συννεφιασμένη και ελαφρώς κρύα μέρα είναι ιδανική ευκαιρία για εξερεύνηση του αινιγματικού φυσικού μακεδονίτικου τοπίου και δεν υπάρχει καταλληλότερο μέρος από ένα σχετικά άγνωστο στον περισσότερο κόσμο βουνό που βασικό χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν έχει σκιά. Ο λόγος, φυσικά, για το Άσκιο.
Με ύψος κοντά στα 2000 μέτρα, το Άσκιο αποτελεί προέκταση των τεράστιων ορεινών όγκων που διατρέχουν τα σύνορα των νομών Καστοριάς, Φλώρινας και Κοζάνης. Το βουνό είναι σχεδόν στην μέση ενός συνεχούς ορεινού όγκου που ξεκινάει από τον νoμό Φλώρινας και με έντονες υψομετρικές διακυμάνσεις φτάνει μέχρι τον νομό Κοζάνης με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα που ακριβώς ξεκινάει το βουνό. Όπως λέει και το όνομά του, Άσκιο σημαίνει βουνό χωρίς σκιά. Γνωστό και ως Σινιάτσικο στην τοπική διάλεκτο, η ονομασία του βουνού προέρχεται από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του είναι τελείως γυμνό, βραχώδες και χωρίς δέντρα με αποτέλεσμα να βρίσκει κανείς ελάχιστη σκιά ειδικά στο νότιο τμήμα του βουνού. Ωστόσο, μία προσεκτική ματιά στον χάρτη δείχνει κάτι διαφορετικό. Η ονομασία Άσκιο δεν είναι εκατό τοις εκατό σωστή, γιατί αφήνει εκτός το πυκνό παρθένο δάσος βελανιδιάς και οξιάς στην βόρεια πλευρά του βουνού.
Αν και το Άσκιο δεν φιγουράρει πρώτο στην λίστα ενός επίδοξου φυσιολάτρη, αποτελεί καλή επιλογή για όσους θέλουν να εξερευνήσουν ένα σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό βουνό. Βέβαια, εδώ μην περιμένετε ποτάμια με κρύο νερό και κρυμμένα ρυάκια. Το Άσκιο είναι ένα βουνό με λίγες πηγές που τροφοδοτούν, κυρίως, κάποια τοπικά ρέματα και δεν είναι σπάνιο να δείτε νερό να κυλάει στους δρόμους που διατρέχουν τις δασώδεις περιοχές του βουνού. Μην περιμένετε, όμως, εδώ να ακούσετε κάποιο ποτάμι να κυλάει ασταμάτητα μέχρι να χυθεί σε κάποια θάλασσα.
Ξεκινώντας από την Πτολεμαΐδα, διασχίζετε το βορειοδυτικό τμήμα του εορδαϊκού κάμπου και κατευθύνεστε προς τα στενά της Κλεισούρας. Αν έχετε χρόνο, μία γρήγορη στάση στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Κλεισούρας με τις σχεδόν σκοτεινές τοιχογραφίες κοντά στο χωριό Βαρικό αξίζει πριν συνεχίσετε στο γεμάτο στροφές και απότομο δρόμο που οδηγεί στον ορεινό οικισμό της Κλεισούρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό το σημείο η βλάστηση είναι ιδιαίτερα πυκνή και, σε αντίθεση με το όνομα του βουνού, η πλευρά αυτή αποτελεί και βιότοπο της καφέ αρκούδας. Οπότε, μην εκπλαγείτε αν δείτε καμία αρκούδα ή αλεπού να χάνεται μέσα στο πυκνό δάσος οξιάς.
Σε αντίθεση με άλλα βουνά στην Ελλάδα που φιλοξενούν αρκετά είδη υπό εξαφάνιση, το Άσκιο παρουσιάζει μία σχετικά απλή βιοποικιλότητα με τις δασώδεις περιοχές στα βόρεια να αποτελούν φυσικό οικοσύστημα της καφέ αρκούδας, του λύκου και αρκετών πτηνών καθιστώντας την περιοχή ενδιαφέρον σημείο παρατήρησης.
Συνεχίζοντας την διαδρομή και ανεβαίνοντας τις απότομες στροφές, φτάνετε στον ορεινό οικισμό της Κλεισούρας από όπου κατευθύνεστε προς το πέρασμα Νταούλι. Αμέσως, ξεκινάτε να κατηφορίζετε τον φιδίσιο δρόμο με την λίμνη Ορεστίδα να διακρίνεται στο βάθος, ενώ κατευθύνεστε προς την βορειοδυτική πλευρά του βουνού. Έχοντας κατέβει στην Κορησό στην δυτική πλευρά του Άσκιου, κατευθύνεστε προς τον Γέρμα και από εκεί ανατολικότερα προς τον Πελεκάνο. Σε αυτό το σημείο, το δάσος δεν είναι ιδιαίτερα πυκνό και μπορείτε να οδηγήσετε άνετα απολαμβάνοντας το χειμερινό φυσικό τοπίο. Αρκεί, βέβαια, ο καιρός να είναι ήπιος και να μην προβλέπεται κάποια κακοκαιρία που μπορεί να σας χαλάσει τα σχέδια.
Έπειτα, παίρνετε τον δρόμο βορειότερα και συνεχίζετε προς το Σισάνι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δρόμος και το τοπίο σε αυτό το σημείο αλλάζει. Καθώς ανηφορίζετε προς το εσωτερικό του βουνού, ανεβαίνετε σταδιακά σε υψόμετρο, ενώ οι συνεχείς στροφές και τα απανωτά ζικ ζακ κάνουν την διαδρομή να μοιάζει περισσότερο με κυματιστό φιδάκι. Αντίστοιχα, οι πλαγιές του βουνού που φαίνονται πολύ κοντά στον ορίζοντα σας, δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεστε χαμένοι κάπου στην Πίνδο.
Στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το Σισάνι υπάρχουν αρκετές εκκλησίες, ενώ αρκετά γνωστή είναι η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου που ιδρύθηκε κάπου στον 17ο αιώνα με ελάχιστα στοιχεία να είναι γνωστά για την ιστορία της μονής. Αν πάλι είστε λάτρεις της υγιεινής διατροφής, πρέπει να γνωρίζετε ότι το Σισάνι φημίζεται για τα περίφημα φασόλια του. Όπως σε αρκετές περιοχές στην Δυτική Μακεδονία, έτσι κι εδώ το ορεινό και σχετικά υγρό κλίμα ευνοεί την παραγωγή φασολιού με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι κάτι παραπάνω από ποιοτική.
Αφήνοντας πίσω το Σισάνι και ακολουθώντας έναν σχετικά απαιτητικό δρόμο, κατευθύνεστε προς την Βλάστη. Σε ύψος 1180 μέτρα, η Βλάστη είναι από τα ορεινότερα και ιστορικότερα χωριά της περιοχής της Εορδαίας αποτελώντας παράλληλα έναρξη ορειβατικών μονοπατιών προς την κορυφή του Ασκίου. Αν ο καιρός είναι σύμμαχός σας και η ορειβασία το πάθος σας, δεν έχετε παρά να ετοιμαστείτε κατάλληλα και να ξεκινήσετε προς την κορυφή. Αν πάλι απλώς προτιμάτε μία ανάσα χαλάρωσης έπειτα από την μεγάλη διαδρομή, δεν έχετε παρά να αράξετε για ένα γρήγορο καφεδάκι ή παραδοσιακά μεζεδάκια.
Η μεγάλη περιήγηση στο Άσκιο ολοκληρώνεται με την κατάβαση του δαιδαλώδους δρόμου προς την Πτολεμαΐδα και την επιστροφή στην αφετηρία σας ανάλογα με την περιοχή, όπου διανυκτερεύετε.
To Άσκιο απέχει από την Αθήνα περίπου 500 χιλιόμετρα, ενώ περίπου 130 χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη. Για να ακολουθήσετε τα ορειβατικά μονοπάτια προς την κορυφή, απαιτείται καλή φυσική κατάσταση και σωστός εξοπλισμός trekking. Το νου σας, όμως, στους ποιμενικούς που μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά στον δρόμο σας και, φυσικά, στην χειμερινή κακοκαιρία.