Ένα διαχρονικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης είναι πως συχνά οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με μία πληθώρα φιλοσοφικών, υπαρξιακών και πρακτικών ερωτημάτων. Στη σύγχρονη εποχή τα ερωτήματα αυτά δεν έχουν υποχωρήσει, αλλά συνεχίζουν να εμφανίζονται σε διάφορες μορφές. Έτσι, όταν ένας ψυχολόγος συστήνεται στον κοινωνικό περίγυρο, είναι εξαιρετικά σύνηθες να δέχεται ερωτήσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ανθρώπινης ζωής. Ερωτήσεις όπως “Πώς να διαχειριστώ το άγχος μου;”, “Τι να κάνω για να σταματησω να υπεραναλύω τα πράγματα;”, “Πώς θα μάθω να αγαπώ τον εαυτό μου;”, “Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για το σεξ;” είναι μερικά από τα κοινά παραδείγματα που ακούγονται.
Αν και τα ερωτήματα αυτά φαίνονται πρακτικά και καθημερινά, οι απαντήσεις τους δεν είναι απλές ή άμεσες. Δεν υπάρχει ένα έτοιμο σχέδιο δράσης ή μία σειρά συγκεκριμένων βημάτων που, αν εφαρμοστούν με ακρίβεια, θα οδηγήσουν σε ένα «σωστό» ή «επιθυμητό» αποτέλεσμα. Άλλωστε, εξ ορισμού τους οι έννοιες «σωστό» και «επιθυμητό» είναι εξαιρετικά σχετικές. Κάτι που θεωρείται ως “σωστό” και “επιθυμητό” για ένα άτομο, φαντάζει εντελώς “λανθασμένο” ή “ανεπιθύμητο” για κάποιο άλλο. Ακόμη, μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από κάποιον ως “σωστή” και “επιθυμητή” μία δεδομένη χρονική στιγμή, ενδεχομένως η ίδια κατάσταση για τον ίδιο άνθρωπο να αξιολογείται με διαφορετικό πρόσημο σε κάποια άλλη φάση της ζωής του. Έτσι, στα ερωτήματα που σχετίζονται άμεσα με τα διαφορετικά δεδομένα της ζωής του ανθρώπου, δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις ή γρήγορες λύσεις.
Αντίθετα, οι απαντήσεις στα ερωτήματα που δεχόμαστε συνήθως αφορούν σε μία ολόκληρη διαδικασία, η οποία βασίζεται σε ένα πλαίσιο εξατομικευμένης κατανόησης. Ο ψυχολόγος λειτουργεί ως συνοδοιπόρος σε μια διαδικασία διερεύνησης και κατανόησης των βαθύτερων πτυχών της κατάστασης που αντιμετωπίζει ο ερωτών. Αυτή η κατανόηση είναι συνάρτηση όχι μόνο του τρόπου ζωής του ατόμου, αλλά εξαρτάται επίσης, από τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις εμπειρίες που το διαμορφώνουν. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις απώτερος σκοπός της διαδικασίας αυτής είναι να κατανοήσει το ίδιο το άτομο την προσωπική του κατάσταση και να δώσει το ίδιο τις απαντήσεις σε κάποια από τα ερωτήματά του. Αυτός ο βαθμός αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης του επιτρέπει να δοκιμάσει νέες στρατηγικές και αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο δρα τη ζωή του. Συνεπώς, η αλλαγή και η εύρεση απαντήσεων δεν συμβαίνουν μέσω εξωτερικών παρεμβάσεων, αλλά μέσα από την προσωπική ανάπτυξη, τη βαθιά κατανόηση και την προθυμία του ατόμου να εξερευνήσει τον εαυτό του.
Καρακάση Δήμητρα, Ψυχολόγος
