Η Στρατηγική για τη Βιώσιμη Κινητικότητα – ΣΒΑΚ στην Κοζάνη ανήκει σε μια ευρεία σταυροφορία που αναπτύσσεται στην Ευρώπη, εδώ και περίπου 20 χρόνια, με στόχο να γίνουν οι πόλεις πιο ανθρώπινες, βιώσιμες, παραγωγικές, να αναβαθμιστούν οι συνθήκες περιβάλλοντος και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής. Η Ελλάδα, αν και έχουν γίνει σε διάφορες πόλεις μικρά έργα προς αυτή την κατεύθυνση, όπως και στην Κοζάνη, μόνο τώρα αρχίζει να κινητοποιείται ουσιαστικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Πράσινο Ταμείο έχει ήδη καταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών 9 εκ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της εκπόνησης ΣΒΑΚ σε 150 ελληνικές πόλεις.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αλλαγή στις προτεραιότητες σχεδιασμού των πόλεων. Εγκαταλείπονται οι συμβατικές κυκλοφοριακές μελέτες, οι οποίες είχαν ως αντικείμενο τη διευκόλυνση του αυτοκινήτου με κάθε τίμημα, ώστε να πηγαίνει οπουδήποτε με τον πιο άμεσο τρόπο, και στρέφονται προς τον άνθρωπο και τις αξίες της πόλης, που είναι η ιστορία της, η ταυτότητά της και πάνω από όλα το ότι αποτελεί τον κατ’εξοχήν τόπο ευκαιριών για συνάντηση και συνεργασία, τόπο αλληλεγγύης σε ένα συνεκτικό κοινωνικό περιβάλλον.
Το κόστος των πολιτικών που ασκήθηκαν μέχρι σήμερα με κέντρο το αυτοκίνητο είναι μεγάλο. Κλιματική αλλαγή, τοπική ρύπανση, ατυχήματα, καθυστερήσεις, θόρυβος, προβλήματα υγείας (παχυσαρκία κ.λπ.), υποβάθμιση των αξιών ακινήτων, ενεργειακή εξάρτηση, απώλεια επισκεπτών, αποθάρρυνση επενδύσεων, παραμόρφωση της αισθητικής της πόλης, απώλεια των δημόσιων χώρων της κ.λπ. Τίθεται ένα σοβαρό πρόβλημα δημοκρατίας διότι εκτοπίστηκαν από τον δρόμο οι πιο ευάλωτες κατηγορίες πολιτών, όπως οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και τα άτομα με αναπηρίες. Ωστόσο όλοι έχουν δικαίωμα να μπορούν να σταθούν στο δρόμο, ο οποίος κανονικά δεν είναι συγκοινωνιακός αγωγός αλλά τόπος ζωής και επικοινωνίας.
Είναι παράλογο στην Κοζάνη με το γνωστό δαιδαλώδες δίκτυο, με τους πολύ στενούς δρόμους, πόλη εξαιρετικά φτωχή σε χώρους στάθμευσης και δημόσια συγκοινωνία να υποχρεώνεται ο κάτοικος να εξαρτά τη ζωή του από το αυτοκίνητο. Καταναλώνει υπερβολικά πολύ χώρο, ενώ υπάρχουν άλλοι τρόποι που θα εξασφάλιζαν μια πιο φθηνή, πολιτισμένη, ευχάριστη, άνετη και αποτελεσματική βίωση της πόλης. Είναι τρόποι που απολαμβάνουν σήμερα οι κάτοικοι πολλών ευρωπαϊκών πόλεων.
Η Στρατηγική Βιώσιμης Κινητικότητας – ΣΒΑΚ εστιάζει λοιπόν σε τρόπους που εξοικονομούν χώρο και χρήμα. Στοχεύει δηλαδή σε πόλεις της δημόσιας συγκοινωνίας, του ποδηλάτου και του περπατήματος επομένως σε πόλεις:
• με λιγότερα αυτοκίνητα και
• με χαμηλότερες ταχύτητες
Πρόκειται για λύσεις που θα υπηρετήσουν τη μεγάλη εικόνα που θα διαμορφώσουν για το αύριο της Κοζάνης οι κάτοικοί της και για αυτό πολεοδομικός και κυκλοφοριακός σχεδιασμός θα προχωρήσουν συνδυασμένα. Ωστόσο το θεμέλιο όλων θα είναι ο συμμετοχικός σχεδιασμός. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο θα είναι ο τεχνικός σύμβουλος Δήμου και κατοίκων ώστε να επιλεγούν οι πιο επιθυμητές λύσεις.
Η συνεργασία του Πολυτεχνείου με την Κοζάνη γίνεται στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος διάρκειας 1,5 χρόνου, με τίτλο «Ερευνητική συνδρομή στο Δήμο Kοζάνης για τη χάραξη δράσεων στροφής από τον κορεσμό προς τη Βιώσιμη Κινητικότητα – Πλαίσιο στρατηγικής για την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας απέναντι σε προβλήματα περιβάλλοντος και μετακινήσεων». Η ομάδα του Πολυτεχνείου συγκροτείται από τη Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας και το Εργαστήριο Γεωγραφίας της Σχολής Τοπογράφων (Δ/ντής Θ. Βλαστός, καθηγ.) και το Εργαστήριο Πολεοδομικών Ερευνών της Αρχιτεκτονικής Σχολής (Δ/ντής Κ. Σερράος, καθηγ.). Στελεχώνονται από διάφορες ειδικότητες όπως συγκοινωνιολόγους, αρχιτέκτονες, τοπογράφους, πολιτικούς μηχ., γεωγράφους, νομικούς, κοινωνικούς ψυχολόγους.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας καλούμε όλους τους φορείς, του πολίτες και τις αρχές του Δήμου Κοζάνης να μετέχουν στο συμμετοχικό σχεδιασμό για τη Βιώσιμη Κινητικότητα χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και τις εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί / προταθεί από το ΕΜΠ τροφοδοτώντας με ιδέες, πληροφορίες και δεδομένα την ερευνητική ομάδα. Αναλυτικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο http://www.kozanh.gr και στο http://www.mobilityidea.eu/kozani/.
Οδηγίες για τη συμμετοχή σας μπορείτε να βρείτε στο σύνδεσμο https://drive.google.com/open?id=0B0NkroBRNMD9aXhKX2lxclRZYnc .
Σημειώνεται ότι οι 6 καλύτερες ιδέες που θα κατατεθούν στην πλατφόρμα http://www.mobilityidea.eu/kozani/ – βάση της ψηφοφορίας- θα βραβευθούν με δώρα.
