Ζοφερές μνήμες ανασύρθηκαν από το παρελθόν σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στους Πύργους Πτολεμαΐδας (πρώην Καστράνιτσα) για την επέτειο των εβδομήντα χρόνων από την σφαγή των 340 κατοίκων του χωριού από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Κεντρικό άξονα της εκδήλωσης αποτέλεσε η συμμετοχή γερμανών ακτιβιστών από τον σύλλογο «ΔΙΑΛΟΓΟΣ» του Μπελμενχόρστ της Βρέμης.
Στο μνημείο των εκτελεσμένων της κοινότητας των Πύργων ο δάσκαλος Στάθης Ταξίδης απήγγειλε ποίημα του «Requiem για το ολοκαύτωμα της Καστράνιτσας», φορτίζοντας συγκινησιακά την ατμόσφαιρα.
Δίσεχτος χρόνος κατοχής βαριοσυφοριασμένης
στ’ Απρίλη τις είκοσι τρεις, στης Άνοιξης την άψη
συνέργεια – πού να το πεις – επίορκων Ελλήνων
σε άγος ανομολόγητο συμπράξαν και σε ύβριν
και σαν Εφιάλτες οδήγησαν, καθώς σε τραγωδία
τους σιδερόφραχτους εχθρούς ενάντια στ’ αδέλφια
Καθώς αυγή εχάραζε τ’ Αι Θωμά τη μέρα
αχός βαρύς ακούστηκε στου Βέρμιου τα μέρη
μπήκαν αντάμα Γερμανοί και γερμανοτσολιάδες
στης όμορφης Καστράνιτσας τους πέντε μαχαλάδες
θεριά ανήμερα οι οχτροί, χειρότερα τ’ «αδέρφια»
τρία μερόνυχτα μαθές κολύμπησαν στο αίμα.
Κι ένα κατάμαυρο πουλί, μαύρο σαν καλιακούδα
επήγε και εκόνεψε στης Νιάουστας τα μέρη.
Δεν κελαηδά χαρούμενα σαν τ’ άλλα τα πουλάκια
δεν κελαηδά χαρούμενα μόνε μοιρολογάει
μοιρολογάει κι οδύρεται μ’ ανθρώπινη ομιλία
-Ανάθεμα στους Γερμανούς και σ’ όλους τους Μουλαλαριώτες
ανάθεμά τους κι άλλη μια και τρις ανάθεμά τους
έκαψαν τ’ όμορφο χωριό Κιουτσούκ Σταμπούλ που λέγαν
έκαψαν την Κατράνιτσα την χιλιοζηλεμένη
πούχε εμπόρους ξακουστούς στην Αυστροουγγαρία
πούχε εκκλησιές πάρα πολλές ομορφοστολισμένες
πούχε αρχοντικά ψηλά, γεροθεμελιωμένα
πούχε σκολειά περίφημα, δασκάλους παλικάρια.
Και το πουλί συνέχισε το βαριομοιρολόι
– Ανάθεμα στους Γερμανούς και σ’ όλους τους Μουλαλαριώτες
κάψανε στην Καστράνιτσα μωρά, γυναίκες, γέρους
κάψανε νιες κι ανύπαντρες, αρπάξανε τις προίκες
κάψανε και αβάφτιστα, ξεκοίλιασαν εγκύους
θέρισαν με τις σφαίρες τους μανάδες με παιδάκια
εκάψανε τις εκκλησιές, τα σπίτια, τα σκολειά της
πέτρα μαθές δεν άφησαν απάνω σ’ άλλη πέτρα.
Στη συνέχεια κυρίες από τον γερμανικό σύλλογο κατέθεσαν λουλούδια. Ο Χάρτμουντ Πούντιγκαμ, εκπροσωπώντας τον ίδιο σύλλογο, συγκλόνισε τους παριστάμενους όταν αφού διάβασε το κείμενο, «Γεμάτοι ντροπή, εβδομήντα χρόνια μετά το ολοκαύτωμα του γερμανικού στρατού στους Πύργους Πτολεμαΐδας στις 23 Απριλίου του 1944 θρηνούμε τα θύματα. Εκφράζουμε σεβασμό στην Αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής. Ο αγώνας ενάντια στο φασισμό και τον πόλεμο είναι κοινή μας αποστολή», γονυπετής μπροστά στο μνημείο ζήτησε συγγνώμη για το ειδεχθές έγκλημα των ναζιστών.
Ακολούθως στο πάρκο του χωριού έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου της συγγνώμης που με έξοδά του ανήγειρε ο γερμανικός σύλλογος και φυτεύτηκε το δέντρο της ειρήνης και της φιλίας.
Στα αποκαλυπτήρια του μνημείου, ένα άλλο μέλος του γερμανικού συλλόγου, ο Χέλμουτ Ρίβε, διάβασε σε άπταιστα ελληνικά τον χαιρετισμό:
«Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Το γεγονός ότι μπορούμε σήμερα να είμαστε όλοι μαζί εδώ, είναι πολύ ευχάριστο. Είναι επίσης πολύ ευχάριστο, το ότι μας επιτρέψατε σήμερα να έλθουμε εδώ σε αυτό το μέρος. Σας ευχαριστούμε για αυτό.
»Σε ένα μέρος, που κατέστρεψε ολοσχερώς πριν από εβδομήντα χρόνια ο γερμανικός στρατός και στο οποίο έκανε μια απίστευτη σφαγή αθώων ανθρώπων, γνωρίζουμε ότι δεν είναι αυτονόητο να επιτρέπεται να έρχονται πάλι γερμανοί πολίτες και παρ’ όλες τις οδυνηρές αναμνήσεις να είναι και καλοδεχούμενοι. Εμείς αυτό το εκτιμούμε ιδιαίτερα.
»Όλοι εμείς οι Γερμανοί, οι οποίοι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, είμαστε γεννημένοι στο τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ή και μετά. Ο πατέρας μου ήταν τότε επίσης στρατιώτης. Ο πατέρας μου δεν ήταν στην Ελλάδα, αλλά στη Ρωσία. Δεν ξέρω τι έκανε αυτός εκεί. Ο ίδιος δεν επέστρεψε ποτέ από τον πόλεμο και έτσι δεν μπόρεσε να μας αφηγηθεί τα γεγονότα του πολέμου. Εγώ δεν γνώρισα ποτέ τον πατέρα μου. Στον πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές.
»Πολλοί από εσάς ζουν ακόμη και σήμερα με τις τραυματικές αναμνήσεις που τους δημιούργησαν γερμανοί στρατιώτες πριν από εβδομήντα χρόνια. Είναι κάτι που δεν θα μπορέσουν να ξεχάσουν ποτέ . Νομίζω ότι το να ξεχάσουμε δεν βοηθάει κανέναν μας.
Εμείς όλοι βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να θυμηθούμε μαζί σας. Και αν πάνε όλα καλά, ίσως μπορέσουμε να εφαρμόσουμε αυτές τις κοινές μνήμες σε ένα κοινό μέλλον στο οποίο θα υπάρχει ειρήνη. Εμείς θέλουμε να αγωνιστούμε μαζί σας και ο καθένας από τον τόπο του, για μια τέτοιου είδους ειρήνη».
Στη συνέχεια στο Πνευματικό Κέντρο της κοινότητας των Πύργων επιζώντες του ολοκαυτώματος συγκίνησαν στο έπακρο όλους τους παρευρισκόμενους, όταν αφηγήθηκαν τα προσωπικά τους βιώματα από το τραγικά γεγονότα του Απρίλη του 1944 που σημάδεψαν για πάντα τη ζωή και τον τόπο τους.
