Το νέο βιβλίο του καθηγητή και ιστορικού Πάυλου Τζερμιά
Του Γιάννη Κορκά
Ο Παύλος Τζερμιάς, ελληνιστής καθηγητής σε δύο πανεπιστήμια της Ελβετίας, ιστορικός αναλυτής διεθνούς φήμης και συγγραφέας 40 περίπου βιβλίων στην ελληνική και γερμανική, διαμένει στην Ελβετία επί 60 χρόνια, όπου δίδασκε και παράλληλα αρθρογραφούσε, ενώ εξακολουθεί να συγγράφει. Έχει μεγάλη προσφορά στον Ελληνισμό αλλά και στην Ευρώπη με τα βιβλία του, στα οποία καταγράφει τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική φιλοσοφία, παράγοντες που συνέβαλαν στην πνευματική εξέλιξη της Ευρώπης.
Ο Παύλος Τζερμιάς είναι φίλος μας και φίλος της Κοζάνης. Από το 1992 που πρωτοήρθε στην πόλη μας έχει μίλησε τρεις φορές , και μας τίμησε με την πνευματική του παρουσία. Όμως δεν περιορίστηκε μόνον σε αυτό, αλλά στο τελευταίο του βιβλίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» αφιερώνει κάποιες σελίδες για την Κοζάνη (σ. 490-494), και αναφέρεται στους Κοζανίτες: Χ. Βαμβακά (συνεργάτης του Βενιζέλου), Ν. Μάνο (δήμαρχος Θεσσαλονίκης), στον ιστορικό Απ. Βακαλόπουλο, που αναφέρεται στην σπουδαιότητα της Βιβλιοθήκης Κοζάνης, στον Π. Λούφη, «ιστορία της Κοζάνης» στον Κ. Σιαμπανόπουλο, « Ο νομός Κοζάνης στο χώρο και στο χρόνο» μέσα από τα εκθέματα του ιστορικού και λαογραφικού μουσείο Κοζάνης, στον Αντ. Σιγάλα (γράφει για την οικογένεια του Γ. Καραγιάννη της Βιέννης), στον Γιάννη Κορκά («Κοζανίτικες διαδρομές», όπου αναφορά στην επετειακή εκδήλωση στη Βιέννη το 2004 για τον Κοζανίτη Γ. Καραγιάννη, δωρητή του Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Βιέννης), στον καθ. Πανεπ. Βιέννης Πολυχρόνη Ενεπεκίδη (γράφει για τους Καραγιάννηδες και για τη Ζωή Καραγιάννη, κόρη του αρχαιοελληνιστή στο πανεπ. του Graz Maximillian Karajan, η οποία επισκέφτηκε την Κοζάνη το 1925 μαζί με τον εξάδελφό της ermst von Karajan, γιατρό στο Salzburg και πατέρα του Χέμπερτ φον Κάραγιαν, αρχιμουσικό και σχολιάζει τις εντυπώσεις της Ζωής από την επίσκεψη σε Κοζάνη και Ελλάδα), στον Μιχ. Παπακωσταντίνου («Ιστορία της Κοζάνης, 1400-1912»).
Η τετρασέλιδη αυτή αναφορά στην Κοζάνη αποτελεί τιμητική αναφορά στην Κοζάνη από έναν διανοητή και συγγραφέα διεθνούς φήμης, που ως Μακεδόνας (γενν. Θεσσαλονίκη 1925) είναι γνώστης των θεμάτων της Μακεδονίας. Αειθαλής και ακούραστος, παρά την ηλικία του, συγγράφει βιβλία που διδάσκουν και εμπλουτίζουν και την ελληνική γραμματεία και την ευρωπαϊκή, ενώ έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις σε Ελλάδα και Δ. Ευρώπη. Τέλος, είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Το Βιβλίο «Ελευθέριος Βενιζέλος και η πολυτάραχη εποχή του» (Διαλογισμοί με πυξίδα την νηφαλιότητα), είναι ένα πολύτιμο έργο, το οποίο επεξεργάστηκε επί μακρόν και εξέδωσε εφέτος, με τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του Βενιζέλου. Στην Αθήνα και στην Κρήτη έγιναν πολλές εκδηλώσεις για τα 150 χρόνια του εθνάρχη. Μάλιστα, τον Μάιο 2014 ο κ. Τζερμιάς προσκλήθηκε στην Αθήνα και έδωσε τρεις διαλέξεις. Επίσης, ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος στη Βέρνη, πρωτεύουσα της Ελβετίας, διοργάνωσε στις 22.10.2014 στην Teel-Sall εκδήλωση στη μνήμη του Βενιζέλου, προσκαλώντας τον κ. Τζερμιά για να μιλήσει για τον Ελ. Βενιζέλο, παρουσιάζοντας και το βιβλίο του. Προσκλήθηκε επίσης από την Ακαδημία Αθηνών να μιλήσει στις 18.11.2014 με θέμα «Η τετραετία 1928-1932. Ιστορική αξιολόγηση της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου». Λάβαμε και πρόσκληση να παραστούμε στην εκδήλωση, και ευχαριστούμε για την τιμή.
Λίγα λόγια για το βιβλίο. Κυκλοφόρησε εφέτος από τις εκδ. Ι. Σιδέρης και αναφέρεται στον μεγάλο πολιτικό της σύγχρονης Ελλάδος Ελ. Βενιζέλο. Είναι ογκωδέστατο (683 σελίδες) και εξετάζει κοινωνικοπολιτικά και όχι προσωποκεντρικά τον Βενιζέλο και την πολυτάραχη ζωή του, όπως γράφει ο συγγραφέας. Πρόκειται για μια εντελώς νέα προσέγγιση της ζωής και του έργου του μεγάλου Έλληνα πολιτικού, παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν γραφεί και εκδοθεί εκατοντάδες βιβλία που αναφέρονται στον Βενιζέλο. Το βιβλίο φέρει νέα και αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία σίγουρα θα απασχολήσουν τόσο τους ερευνητές όσο και το αναγνωστικό κοινό.
Το πιο σημαντικό και αξιοπρόσεκτο που αφορά το βιβλίο του κ. Τζερμιά για τον Βενιζέλο είναι το γεγονός ότι στήριξε τη νέα επιστημονική μελέτη του σε πρωτογενές υλικό, και συγκεκριμένα στις σημειώσεις και τα ημερολόγια του πατέρα του Νικολάου Τζερμιά, δικηγόρου το επάγγελμα, που διέμενε στη Θεσσαλονίκη και αρθρογραφούσε, το 1925 έγραφε το κύριο άρθρο της εφημερίδας που είχε τίτλο «Εφημερίς των Βαλκανίων», που εξέδιδε ο Ν. Καστρινάκης από το 1918. Ο Ν. Τζερμιάς διετέλεσε βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων, «χωρίς τα δεινά της μισαλλοδοξίας», όπως σημειώνει ο συγγραφέας. Ήταν αρκετά προοδευτικός και ο μόνος βουλευτής που διαφώνησε ανοιχτά με τον μεγάλο Κρητικό πολιτικό. Τη διαφωνία του γνωστοποίησε σε συνεδρίαση της Βουλής το 1932, ενώ ο Βενιζέλος ήταν τότε παντοδύναμος. Ο Ν. Τζερμιάς δήλωσε ότι διαφωνεί με το περιβόητο Ιδιώνυμο, χαρακτηρίζοντας το μέτρο αυτό ως «χαφιεδισμό». Ο Ν. Τζερμιάς διακρινόταν για την προοδευτική του ευαισθησία, τίμησε το αξίωμα του βουλευτή, ενώ είχε καθαρή πολιτική σκέψη.
Ο Παύλος Τζερμιάς υποστηρίζει ότι «η μεγαλύτερη αξία του Βενιζέλου έγκειται στο ότι παρουσιάσθηκε στο πολιτικό προσκήνιο την κατάλληλη στιγμή. Και διερωτάται κανείς αν η σημερινή Ελλάδα είναι έτοιμη να εμπιστευθεί τις τύχες σε ένα νέον Βενιζέλο, που θα την βγάλει από την κρίση και παρακμή, όπως έπραξε ο Κρητικός από τον Ψηλορείτη έναν αιώνα πριν».
Στο σεβαστό φίλο κ. Παύλο Τζερμιά, πνευματικό στοχαστή και συγγραφέα, εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας ως Κοζανίτες, για την ευγενή καλοσύνη του να αναφερθεί στην Κοζάνη και μάλιστα στους περασμένους αιώνες, όταν οι Κοζανίτες διακρίθηκαν στην Κεντρική Ευρώπη στο εμπόριο, στα γράμματα, στις τέχνες και στον πολιτισμό, ενώ ο ίδιος αναφέρθηκε ακόμη και στους Κοζανίτες που ασχολήθηκαν και έγραψαν για την ιστορική πορεία της Κοζάνης και για την πλούσια ηθογραφία και παράδοση της Πόλης μας.
