Φίλες και φίλοι , πολλές φορές στη ζωή το αληθοφανές εμπεριέχει και το ψευδεπίγραφο.
Ένα από αυτά τα ψεύδη είναι και το ουσιαστικοποιημένο επίθετο πόντιος –πόντια,
που έχει επικρατήσει μετά τον ξεριζωμό των Ποντίων στην Ελλάδα.
Στην ιστορική μας πατρίδα, τον Πόντο και μέσα στις ιστορικές και γεωγραφικές συνθήκες, που έζησαν οι πρόγονοί μας, ο εθνοτικός προσδιορισμός, που χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε, ήταν μόνο το ΄΄Ρωμαίος. ΄΄ Ρωμαίος είμαι, ρωμαίος έν, Ρωμαίοι είμες.
Είναι αλήθεια πως, αν φώναζε κάποιος στην προκυμαία της Καλαμαριάς τον παππού μου ΄΄έ πόντιε΄΄, ο παππούς δεν θα ανταποκρινόταν στο κάλεσμα.
Στο γραπτό και προφορικό λόγο ο όρος Πόντος ,δεν χρησιμοποιούνταν ως εθνικός προσδιορισμός παρά μόνο ως γεωγραφικός προσδιορισμός.
Στον ύμνο της Δημοκρατίας του Πόντου το 1919 διαβάζουμε:
Εις του Πόντου τ’ ακροβούνια καριοφίλια μαυρισμένα
φέρουν το εικοσιένα, ψάλλουν την ελευθεριά.
Οι αναφορές, οι αφηγήσεις και οι προσδιορισμοί στην εθνική ιδιαιτερότητα των Ελλήνων της τραπεζούντιας αυτοκρατορίας τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους ξένους ήταν ρωμιός ( Ρωμαίος).
Παλαιότερα, στη βυζαντινή αυτοκρατορία συναντιόταν και ο όρος Έλληνας. Αυτό επιβεβαιώνεται από το ακριτικό ποντιακό τραγούδι, όπου χρησιμοποιείται ο όρος Έλλεν ,Έλλενος, Τραντέλλενος.
Ο γεωγραφικός προσδιορισμός ορίζεται ως Ρωμανία, ο τόπος δηλαδή των ρωμιών.
Αν δεχθούμε την ιστορική αναγκαιότητα της εθνοσυνέλευσης του Πόντου να προσδιορίσει γεωγραφικά το διεκδικούμενο οριοθετημένο χώρο επαναφέροντας τον ρωμαϊκό όρο ΄΄ επαρχία της Ποντικής ΄΄ αυτό απέχει από τον ιστορικό αυτοπροσδιορισμό του ρωμιού της Τραπεζούντας.
Στα μεταπροσφυγικά χρόνια οι Πόντιοι προκειμένου να προσδώσουν στην καταγωγή τους έναν επιθετικό προσδιορισμό, που να τους ταυτοποιεί ως Έλληνες του Πόντου, χρησιμοποίησαν τον όρο Πόντιος ,Πόντια.
Κατά την άποψή μου, στον γραπτό λόγο θα πρέπει να υιοθετήσουμε βιωματικούς όρους και όχι συγκυριακούς.
Ιδιαίτερα στα ποντιακά τραγούδια θα είναι καλό να χρησιμοποιείται ο όρος Ρωμαίος και όχι ο όρος Πόντιος.
Η λέξη ρωμαίος ή Ορμαίος με το άρθρο (ο) και το ηχηρό ( ρ ) εξέφραζε και εκφράζει τα μύχια συναισθήματα και τον αδούλωτο χαρακτήρα της εθνότητάς μας.
Στο τραγούδι: Οι Τούρκ όνταν εκούρσευαν την πόλ’, την Ρωμανίαν. επαληθεύεται η παραπάνω προσέγγιση τουλάχιστον για τα μετά την άλωση χρόνια.
Η Ρωμανία και ο ρωμιός θα πρέπει να είναι τα προσωνύμια του μελωδικού μας έπους.
Ακριτικό τραγούδι
Καράβιν χιλιαρμάτωτον εχπάστεν ‘ς σην Φραγκίαν,
είχεν απέσ’ τραντέλλενους Ρωμαίικα παλληκάρια.
Ποντιακή Παροιμία
Ας σον Ορωμαίον π’ ίνεται Τούρκος, κι άλλο αφορισμένος ίνεται.
Σύγχρονο ποντιακό
Ρωμαίος είμαι ‘κ’ επορώ ο τούρκον ν’ απιτάζ’ ‘μεν,
κι άλλο καλλίον μανίτσα μ’ το χώμαν να μονάζ’ ‘μεν.
