Η παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην οποία η υπερβολική αποθήκευση λίπους μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου. Ως παχύσαρκα χαρακτηρίζονται τα άτομα που ο Δείκτης Μάζας Σώματος τους (ΔΜΣ) είναι μεγαλύτερος από 30. Τα παλαιότερα χρόνια, λόγω της φτώχειας που υπήρχε η παχυσαρκία αντιμετωπιζόταν ως σημάδι πλούτου και ευημερίας, ωστόσο στη σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται ως επιδημία και βρίσκεται ανάμεσα στις κύριες αιτίες θανάτου στον 21ο αιώνα.
Επιδημιολογικά στοιχεία της παχυσαρκίας στην Ελλάδα
Μείζον πρόβλημα φαίνεται να είναι η παχυσαρκία στην Ελλάδα, καθώς τελευταίες μελέτες κατατάσσουν και τα ελληνόπουλα αλλά και τους ενήλικες πρώτους σε παχυσαρκία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συγκεκριμένα το 32% του γενικού πληθυσμού είναι υπέρβαρό, ενώ το 22% των Ελλήνων είναι παχύσαρκου. Ο κώδωνας του κινδύνου κρούεται καθώς η δραματική αύξηση της παχυσαρκίας στην Ελλάδα παίρνει μορφή πανδημίας.
Οι κύριες αιτίες της παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία φαίνεται να είναι μία πολυπαραγοντική νόσος. Οι κύριοι παράγοντες που φαίνεται να την επηρεάζουν είναι οι εξής:
• Διατροφή Οι κακές διατροφικές συνήθειες του ατόμου και η αυξημένη κατανάλωση θερμίδων κατέχει την πρώτη θέση στις αιτίες της παχυσαρκίας. Με την πάροδο των ετών και τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη των χωρών το πρόβλημα αυτό φαίνεται να επιδεινώνεται διαρκώς με αποτέλεσμα όλο και να μεγαλώνουν τα ποσοστά του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στις χώρες.
• Καθιστική ζωή Η μειωμένη δραστηριότητα που εμφανίζουν τα άτομα παγκοσμίως συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας. Οι απαιτητικοί ρυθμοί ζωής σε συνάρτηση με την έλλειψη χρόνου άλλα και την αυτοματοποίηση των πάντων γύρω μας (ανελκυστήρας, κυλιόμενες σκάλες) οδηγούν συνεχόμενα στην επιδείνωση του προβλήματος αυτού.
• Γενετικοί παράγοντες Όπως και πολλές άλλες ασθένειες η παχυσαρκία φαίνεται να καθοδηγείτε παράλληλα από περιβαλλοντολογικούς αλλά και γενετικούς παράγοντες. Η επιστήμης της Διατροφογενετικής, ένα νέο πεδίο των επιστημών, μελετά αυτό το κομμάτι και διάφορα γονίδια και πολυμορφισμοί αυτών φαίνεται να παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της παχυσαρκίας.
• Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες Διάφοροι παράγοντες όπως η χώρα που ζούμε, το επίπεδο μόρφωσης, το οικονομικό στρώμα κ.τ.λ. φαίνονται να έχουν συσχέτιση με την παχυσαρκία.
• Καταστάσεις υγείας Προβλήματα υγείας όπως ενδοκρινολογικές διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο του βάρους των ατόμων.
Ο ρόλος του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) στην παχυσαρκία
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι μία τιμή που προκύπτει από το πηλίκο του βάρος σε κιλά (kg) διά του ύψους μας σε μέτρα στο τετράγωνο (m2). Ανάλογα με την τιμή που θα προκύψει χαρακτηριζόμαστε ως ελλειποβαρής, φυσιολογικοί, υπέρβαροι και παχύσαρκοι. Οι τιμές και οι ανάλογοι χαρακτηρισμοί φαίνονται στο παρακάτω πίνακα.
ΔΜΣ Χαρακτηρισμός
<18,5 kg/m2 Ελλειποβαρής
18,5-24,9 kg/m2 Φυσιολογικός
25-29,9 kg/m2 Υπέρβαρος
>30 kg/m2 Παχύσαρκος
Παράδειγμα υπολογισμού ΔΜΣ: Γυναίκα με ύψος 1,7m και βάρος 60kg έχει:
ΔΜΣ=60kg/1,72m2= 20,7kg/m2 άρα έχει φυσιολογικό βάρος
Επιπτώσεις της παχυσαρκίας στη υγεία μας
Οι παχυσαρκία πυροδοτεί μια αλυσίδα διαφόρων προβλημάτων για την υγεία μας με ποικίλους τρόπους. Τα κύρια προβλήματα που πυροδοτεί είναι τα εξής:
• Καρδιαγγειακά νοσήματα
• Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου ΙΙ
• Υπέρταση
• Δυσλιπιδαιμία
• Μεταβολικό σύνδρομο
• Άπνοια ύπνου και αναπνευστικά προβλήματα
• Ορμονικές δυσλειτουργίες
• Γυναικολογικά προβλήματα (πολυκυστικές ωοθήκες, μειωμένη γονιμότητα)
Για οποιαδήποτε απορία σας μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μου στην ηλεκτρονική διεύθυνση vgesou@gmail.com ή στα παρακάτω τηλέφωνα. Επίσης παρακολουθήστε στο West Channel, την εκπομπή «Περί Διατροφής» κάθε Κυριακή στις 15.00 και Τετάρτη στις 18.40 (Ε), όπου θα ανακαλύψουμε περισσότερες πτυχές της σωστής διατροφής.
Βασιλική Μ. Γκέσου
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Απόφοιτος Χαροκοπείου Παν/μίου Αθηνών
Μπουσίου & Εστίας 3, 50100 Κοζάνη
Τ. 2461501817
Κ. 6932727508
vgesou@gmail.com
