Οι θέσεις της Δημοτικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης Κοζάνης για το κυβερνητικό σχέδιο «Καλλικράτης», από τις οποίες τα κύρια σημεία κατέθεσε στο Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης, ο δημοτικός σύμβουλος εκπρόσωπος της ΔΑΣ, Νίκος Μάτσος

Το κυβερνητικό σχέδιο «Καλλικράτης» για τη νέα διοικητική δομή της χώρας χαρακτηρίστηκε από την κυβέρνηση ως η «νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης». Μια αρχιτεκτονική με στόχο «ένα επιτελικό κράτος με αποκεντρωμένα όργανα εξοπλισμένα με αποφασιστικές αρμοδιότητες». Σε αυτό το πλαίσιο οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης θα είναι οι δήμοι και οι περιφέρειες με νέες αρμοδιότητες, τη δυνατότητα επιβολής φόρων για να ασκηθούν αυτές οι αρμοδιότητες.
Με βάση το κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης, οι νομαρχίες θα καταργηθούν και θα υπάρχουν μόνο ως διοικητική υποδιαίρεση των περιφερειών. Ο αριθμός των περιφερειών ενδέχεται να παραμείνει ως έχει (13) ή να αυξηθεί ελαφρώς. Δεν αποκλείεται, όμως, να ακολουθήσουν τη διαίρεση του ΕΣΠΑ (Επιχειρησιακό Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και ο αριθμός των περιφερειών να περιοριστεί στις 6. Ο αριθμός των νέων δήμων θα είναι περίπου στο 1/3 των σημερινών (περί τους 350 νέους δήμους από 1.034).
Έτσι η κυβέρνηση στοχεύει, με τη διοικητική μεταρρύθμιση, στην προσαρμογή του αστικού κράτους, έτσι ώστε μέσα στις συγκεκριμένες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες να εξυπηρετεί πιο αποτελεσματικά την κερδοφορία, τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση, τη διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Πράγματι, πρόκειται για μια νέα αρχιτεκτονική, μόνο που θα κατεδαφίσει ακόμα περισσότερες κατακτήσεις και δικαιώματα των εργαζομένων, σε σημαντικούς τομείς όπως η Υγεία, η Πρόνοια και η Παιδεία και θα ανοίξει νέους «δρόμους» και πεδία για την κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου.
Η προτεινόμενη μείωση του αριθμού των Περιφερειών και των ΟΤΑ, η διεύρυνση του χώρου ευθύνης τους, δε γίνεται για την απλή μεταφορά αρμοδιοτήτων («αποκέντρωση»), αλλά για την ισχυρότερη κρατική παρέμβαση ώστε να δημιουργηθούν ευνοϊκότεροι όροι για επενδύσεις επιχειρηματικών ομίλων στα νέα, λιγότερα σε αριθμό σχήματα, αλλά με μεγαλύτερη εδαφική και πληθυσμιακή συγκέντρωση, που ευνοεί την ανάπτυξη καπιταλιστικής δράσης σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Για παράδειγμα, η πολιτική του ΠΑΣΟΚ για την «πράσινη οικονομία», με τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, τα προγράμματα του αργοτουρισμού κλπ. διευκολύνεται με τη δομή και τη μορφή του «Καλλικράτη».
Με τον «Καλλικράτη» το κράτος γίνεται πιο ισχυρό στον έλεγχο και τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων ώστε η κρατική παρέμβαση να διευκολύνει πιο άμεσα και γρήγορα την κερδοφορία των μονοπωλίων. Αυτού του τύπου οι μεταρρυθμίσεις δε συνιστούν «λιγότερο κράτος», όπως ισχυρίζονται ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Έτσι κι αλλιώς, το αστικό κράτος είναι το σύνολο των μηχανισμών διοίκησης, διεύθυνσης, καταστολής για λογαριασμό της τάξης τα συμφέροντα της οποίας εξασφαλίζει. Η Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση καθώς και οι Περιφέρειες είναι διοικητικές μονάδες – κρίκοι του ενιαίου διοικητικού μηχανισμού της αστικής τάξης. Η θέση που ισχυρίζεται ότι από τη μια μεριά είναι η κεντρική κυβέρνηση και από την άλλη είναι η Αυτοδιοίκηση και δρουν αυτοτελώς, άρα η Αυτοδιοίκηση μπορεί να λύνει λαϊκά προβλήματα, είναι συνειδητά παραπλανητική σε σχέση με την πραγματικότητα.
Η πάλη για την απόρριψη του, είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ απαραίτητη γιατί το ίδιο το κυβερνητικό σχέδιο «Καλλικράτης» οδηγεί σε:
Περαιτέρω εμπορευματοποίηση δημόσιων ή δημοτικών κοινωνικών υπηρεσιών (Παιδείας – Υγείας – Πρόνοιας) μέσω της «αποκέντρωσης» και της εξάρτησής τους από το τοπικό φορολογικό βάρος.
·   Αποτελεσματικότερη εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής μέσω του νέου αντιδραστικού λειτουργικού νομοθετικού πλαισίου των οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
·  Εφαρμογή αντεργατικής, αντιλαϊκής γενικότερα «αναπτυξιακής» πολιτικής στην Περιφέρεια με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, η οποία θα οδηγήσει σε παραπέρα τοπική ανισομετρία και ταξική ανισότητα.
· Υποκριτική «φιλανθρωπική» διαχείριση κάποιων ακραίων κοινωνικών προβλημάτων από την ΤΑ, αντί της αντιμετώπισης των κοινωνικών αναγκών με ενιαία κρατική παροχή και ευθύνη.
Μερικά παραδείγματα
Αυτό που κατά κύριο λόγο διαπερνά τη φιλοσοφία του «Καλλικράτη» είναι η μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Αυτοδιοίκηση.
Ας δούμε τι σημαίνει πρακτικά αυτό στον τομέα της Παιδείας.
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στους δήμους, στις νομαρχίες και βεβαίως στις περιφέρειες, συνδέεται με τη λεγόμενη «λειτουργική και οικονομική αυτοδυναμία», δηλαδή το δραστικό περιορισμό των επιδοτήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό, με την ανασυγκρότηση των διευθύνσεων της εκπαίδευσης σε περιφερειακό επίπεδο και στελέχωσής τους στη συνέχεια με τεχνοκράτες, με αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς, με επέκταση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων (ωρομίσθιο, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κλπ.). Ένας εκσυγχρονισμός που ενισχύει τα ταξικά χαρακτηριστικά στη σύνθεση των δήμων, τη διαφοροποιημένη κάλυψη των κοινωνικών αναγκών στο ζήτημα της εκπαίδευσης, την ανεμπόδιστη είσοδο των επιχειρήσεων στους στόχους και τις δομές της εκπαίδευσης, στο όνομα των διαφορετικών αναγκών και δυνατοτήτων των κατοίκων της κάθε περιοχής.
Επικαλούνται την «αυτοτέλεια», την «αυτοδιοίκηση», την «αυτονομία» ή την «αποκέντρωση» των εκπαιδευτικών μονάδων (ΑΕΙ-ΤΕΙ και σχολείων). Αυτού του είδους η «αυτονομία» θα αυξάνει την «ευαισθησία» των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στις απαιτήσεις των «πελατών», αφού η συντήρηση ή η ανάπτυξή τους στην πορεία θα εξαρτώνται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών ή ερευνητικών «προϊόντων» τους. Το σχολείο καλείται δηλαδή ως «αποκεντρωμένη και αυτόνομη μονάδα» να παραμερίζει τη γενική μόρφωση σε όφελος ενός ελάχιστου ορίου δεξιοτήτων που ζητά η αγορά, για να γίνονται πιο προσφιλή στις επιχειρήσεις εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη χρηματοδότηση.
Ας δούμε επίσης τι σημαίνει και για τον τομέα της Υγείας.
Η «αποκέντρωση» στην Υγεία δεν προωθείται όπως υποστηρίζεται για να αντιμετωπιστεί η απουσία δημόσιων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας. Αποτελεί τη μέθοδο για τη συνολική μεταφορά της ευθύνης για ΠΦΥ και Πρόνοια από το κράτος σε διάφορους άλλους φορείς (ιδιώτες, δήμους, ΜΚΟ, την εταιρική κοινωνική ευθύνη) που δημιουργούν και λειτουργούν υποκατάστατα υπηρεσιών που βαφτίζονται δίκτυα ΠΦΥ και αλληλεγγύης. Σε αυτό το πλαίσιο ήδη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση προωθούνται προγραμματικές συμφωνίες (επιχειρηματικές συμπράξεις) των συλλόγων αναπήρων με τον ιδιωτικό τομέα και τους δήμους. Αυτό ονομάζεται «αλληλεγγύη» και παράδειγμα δράσης της «ενεργής κοινωνίας των πολιτών», όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για εμπορευματοποίηση της Πρόνοιας, παραπέρα αντικατάσταση του εξειδικευμένου προσωπικού από ανειδίκευτο, δραστική μείωση μισθολογικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε επικίνδυνες συνθήκες παροχής υπηρεσιών που μπορούν να έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της φροντίδας Υγείας και των υπηρεσιών Πρόνοιας.
Υπάρχει εμπειρία
Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα έχουν ήδη σχετική εμπειρία τι σημαίνει να αναλαμβάνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση κρατικές υποχρεώσεις και αρμοδιότητες στην Υγεία – Πρόνοια. Για παράδειγμα, στα προνοιακά προγράμματα και τις υπηρεσίες που έχει ως σήμερα αναλάβει η Τοπική Αυτοδιοίκηση (βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, ΚΑΠΗ, βοήθεια στο σπίτι, κλπ.) υπάρχει:
·  Επιβάρυνση των λαϊκών οικογενειών, ακατάλληλα κτίρια, ελλιπές, απλήρωτο και με ελαστικές σχέσεις εργασίας επιστημονικό και λοιπό προσωπικό.
·  Ημερομηνία λήξης στα προγράμματα.
·  Περιορισμένος αριθμός ανθρώπων που ωφελούνται από αυτά.
· Αποσπασματικότητα και υποβάθμιση των υπηρεσιών, κατακερματισμός και διαφοροποίηση ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες κάθε δήμου ή ομάδα δήμων, ανάλογα με τις χορηγίες που καταφέρνουν να αποσπάσουν από εταιρείες.
Περισσότεροι φόροι
Αγαπητοί συνάδελφοι
Οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝ στην ΚΕΔΚΕ, στην ΤΕΔΚ και την ΕΝΑΕ, αλλά και ο ΛΑΟΣ υποστηρίζουν αποπροσανατολιστικά ότι όλα τα παραπάνω προβλήματα μπορούν να λυθούν αν δοθούν στους δήμους και τις περιφέρειες οι απαραίτητοι πόροι και το εξειδικευμένο προσωπικό. Χρησιμοποιούν στην πραγματικότητα ως πρόσχημα την «έλλειψη πόρων» για να περάσει χωρίς αντιδράσεις η πολιτική της ανταποδοτικότητας στην Υγεία – Πρόνοια και τα άλλα κυβερνητικά μέτρα. Άλλωστε, γνωρίζουν πολύ καλά ότι στα πλαίσια της οικονομικής πολιτικής που ασκείται και των πολιτικών της ΕΕ που στηρίζουν, αποτελεί κεντρική κατεύθυνση η λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης «αυτοτελώς», με δικούς της πόρους.
Με απλά λόγια, οι δήμοι και οι περιφέρειες καλούνται να αυξήσουν τα έσοδά τους από την αύξηση της φορολογίας που επιβάλλουν στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, για να λειτουργούν χωρίς να εξαρτώνται οικονομικά από το κράτος.
Αγαπητοί συνάδελφοι
Αυτοί είναι ορισμένοι από τους λόγους που η Δημοτική Αγωνιστική Συσπείρωση Κοζάνης απορρίπτει και το νέο σχέδιο «Καλλικράτης». Δεν υπερασπίζεται τη διατήρηση μιας παλαιότερης διοικητικής δομής, αλλά πολεμά τους αντεργατικούς και αντιλαϊκούς στόχους που εξυπηρετεί η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση. Οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις που έγιναν στο παρελθόν, όπως με τον «Καποδίστρια 1», δεν έφεραν θετικά αποτελέσματα για ανάπτυξη προς όφελος του λαού, δεν αναίρεσαν τις οικονομικές περιφερειακές ανισομετρίες και πολύ περισσότερο τη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια, σε βάρος της πλειοψηφίας του λαού.
Η αντίληψη της Δημοτικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης για τις δομές διοίκησης και διεύθυνσης σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο έχει θεμέλιό της την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής με κίνητρο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στηρίζεται στην εργατική συμμετοχή και τον λαϊκό έλεγχο από τα κάτω προς τα πάνω, που διαρθρώνεται πρώτα από όλα σε επίπεδο παραγωγικής μονάδας και κοινωνικής υπηρεσίας. Πάνω σε αυτή τη βάση διαμορφώνεται και ένα ενιαίο δημόσιο δωρεάν σύστημα Υγείας, Παιδείας, Πρόνοιας, εξασφαλίζεται ο σχεδιασμός ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, αξιοποιώντας τον φυσικό και παραγωγικό πλούτο της χώρας.
Σε αυτή τη γραμμή που αφορά και τους εργαζόμενους και τους εκλεγμένους και αυτούς που πρόκειται να εκλεγούν στην τοπική και περιφερειακή διοίκηση, η Δημοτική Αγωνιστική Συσπείρωση επιδιώκει να οργανώνεται η πάλη, η διεκδίκηση, αλλά και ο έλεγχος των τοπικών αρχών.
Από την πρώτη στιγμή επιχειρείται, σκόπιμα, η όλη συζήτηση για το σχέδιο «Καλλικράτης» να περιοριστεί στη μορφή, δηλαδή στον αριθμό των Περιφερειών και Δήμων και στην επιλογή τους ή στην επιχειρησιακή λειτουργία τους. Αυτή η συζήτηση στην οποία έχουν μπει ήδη πάρα πολλοί δήμοι στο νομό Κοζάνης (Βελβεντό, Αιανή κλπ), ακόμα και μέσα σ’ αυτή την αίθουσα ακούγονται φωνές (από την πλευρά της αντιπολίτευσης με την κ. Νανοπούλου), για το χωροταξικό που πρέπει να ανοίξει και να τεθεί υπόψη των τοπικών κοινωνιών, κατά την άποψή μας, είναι αποπροσανατολιστική, υπηρετεί τους εμπνευστές και σχεδιαστές αυτής της πολιτικής.
Η αντίσταση και αντίδραση του δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου, έχει προοπτική και αποτέλεσμα, εφόσον είναι πολιτική απόρριψης της αντιλαϊκής εξουσίας, ανεξάρτητα από τον κυβερνητικό εκφραστή της, και δεν περιορίζεται στενά στα γεωγραφικά όρια, στην έδρα του δήμου κλπ. Η αντίσταση μπορεί να έχει αποτέλεσμα μόνο εφόσον συνδεθεί με την καταδίκη συνολικά της αντιλαϊκής πολιτικής, εφόσον συμπορευτεί με το λαϊκό και εργατικό κίνημα, στην πάλη για κατακτήσεις, αλλά και ανατροπή του πολιτικού συσχετισμού, για λαϊκή εξουσία.
Καμιά διοικητική δομή, τέτοια ή άλλη, δε συμφέρει τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους στην πόλη και την ύπαιθρο, τους μικρούς επαγγελματίες, τους συνταξιούχους, καμιά διοικητική αναδιάρθρωση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις αιτίες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και τις αντιλαϊκές συνέπειές της, εφόσον υπάρχει η εξουσία των μονοπωλίων, η στρατηγική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Σε αυτή την εξουσία οφείλεται η ανισόμετρη ανάπτυξη των περιφερειών, η συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής με ταυτόχρονη αύξηση εισαγόμενων ομοειδών αγροτικών προϊόντων ως αποτέλεσμα της 30χρονης ένταξης στην ΕΟΚ – ΕΕ. Καμιά ανάπτυξη για το λαό δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με τη μία ή άλλη επιλογή της Ένωσης Δήμων.
 Η Δημοτική Αγωνιστική Συσπείρωση καλεί τους εργαζόμενους αλλά και τους αιρετούς, να μην εγκλωβιστούν στη λογική για το πώς τα νέα σχήματα θα είναι δήθεν πιο λειτουργικά και αποτελεσματικά, για τις τοπικές ιδιαιτερότητες, για τις έδρες των δήμων, για τις πληθυσμιακές αναλογίες και άλλα σχετικά, γιατί κάτι τέτοιο είναι επιζήμιο, συσκοτίζει τον ταξικό χαρακτήρα των αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση, ρίχνει στάχτη στα μάτια για τον αντιλαϊκό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα που τους έχουν στήσει!
Αυτοί οι σχεδιασμοί είναι σε βάρος των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων. Να μην πέσουν στην παγίδα και εγκλωβιστούν στη λογική του πόσοι και ποιοι θα είναι οι δήμοι, του πώς τα νέα διοικητικά σχήματα θα είναι πιο λειτουργικά και αποτελεσματικά, το ποια Δημοτικά Διαμερίσματα θα ενταχθούν στον δήμο Κοζάνης και άλλα παρόμοια. Αυτό βρίσκεται μακριά από την ουσία της επιχειρούμενης αλλαγής κόντρα στα συμφέροντά τους. Είναι η παγίδα που θέλει η άρχουσα τάξη να ρίξει το λαό, για να περάσει τα σχέδιά της. Η λαϊκή αντίσταση απέναντι στην αντιδραστική μεταρρύθμιση πρέπει να συνδέεται με την πάλη για την ικανοποίηση όλων των λαϊκών αναγκών στη δουλειά, στο εισόδημα, στην Παιδεία, την Υγεία, την Πρόνοια, όλων των αναγκών της δουλειάς και της ζωής των φτωχών αγροτών, των αυτοαπασχολουμένων.
Η Δημοτική Αγωνιστική Συσπείρωση καλεί το λαό να απορρίψει τον «Καλλικράτη», τους στόχους, τις κατευθύνσεις και τα μέτρα του, παλεύοντας για δημόσια δωρεάν ενιαία Παιδεία, για Υγεία και Πρόνοια, άλλες κοινωνικές παροχές που να ανταποκρίνονται στις συνεχώς διευρυνόμενες σύγχρονες ανάγκες της λαϊκής οικογένειας. Να εκφράσει και στο δημοτικό συμβούλιο, στάση αγωνιστική, στάση αντίστασης στο αντιλαϊκό, αντεργατικό, κυβερνητικό και ευρωενωσιακό πλαίσιο.
  
Ο εκπρόσωπος
της Δημοτικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης Κοζάνης,
Δημοτικός Σύμβουλος,
Νίκος Μάτσος.