Το 1915 ο 36χρονος Albert Einstein είχε μόλις ολοκληρώσει το δισέλιδο αριστούργημα που θα έφερνε επανάσταση στη σύγχρονη φυσική και θα αναδείκνυε τις προσπάθειες των φυσικών σε διεθνή φήμη και δόξα, τη θεωρία της γενικής σχετικότητας. Πριν δημοσιευτεί, ο Einstein σταμάτησε για μια στιγμή και έγραψε ένα εγκάρδιο και ευγενικό γράμμα στον τότε 11χρονο γιο του Hans Albert, ο οποίος ζούσε με τη μητέρα του και τον μικρό του αδερφό, Eduard “Tete” Einstein, στη Βιέννη.
Το γράμμα (εμφανίζεται παρακάτω), όπως και οι περισσότερες αλληλογραφίες του Einstein, λάμπει από πατρική σοφία και μιλάει για κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι θα πρέπει πάντα να αναλογίζονται: πώς να μαθαίνουν.
Αγαπημένε μου Albert,
Χθες έλαβα το γράμμα σου και ήμουν πολύ χαρούμενος με αυτό. Φοβόμουν εδώ και καιρό ότι δεν θα μου ξαναέγραφες πλέον. Μου είπες όταν ήμουν στη Ζυρίχη, ότι ήταν παράξενο για σένα όταν ήρθα στη εκεί. Επομένως, νομίζω ότι είναι καλυτέρα αν μέναμε μαζί σε ένα διαφορετικό μέρος, όπου κανένας δεν θα επηρεάσει την άνεσή μας. Σε κάθε περίπτωση θα προτρέψω ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε έναν ολόκληρο μήνα μαζί, έτσι ώστε να βλέπεις ότι έχεις ένα πατέρα που σε λατρεύει και αγαπάει. Μπορείς επίσης να μάθεις πολλά καλά και όμορφα πράγματα από μένα, κάτι το οποίο κάποιος άλλος δεν μπορεί να σου το προσφέρει τόσο εύκολα. Ό,τι έχω καταφέρει μέσα από τόση κουραστική δουλειά δεν πρέπει να είναι μόνο εκεί για τους ξένους, αλλά ειδικά για τα δικά μου παιδιά. Αυτές τις μέρες έχω ολοκληρώσει ένα από τα πιο όμορφα έργα στη ζωή μου, όταν μεγαλώσεις, θα σου μιλήσω για αυτό.
Είμαι πολύ ευχαριστημένος που βρήκες χαρά με το πιάνο. Αυτό και η ξυλουργική είναι κατά τη γνώμη μου οι καλύτερες ασχολίες για την ηλικία σου, καλύτερες ακόμα και από το σχολείο. Γιατί αυτά είναι πράγματα που ταιριάζουν πολύ σε ένα νέο άτομο, όπως είσαι εσύ. Κυρίως να παίζεις πράγματα στο πιάνο που σε ευχαριστούν, ακόμα και αν ο δάσκαλος δεν σου τα έχει αναθέσει. Αυτός είναι ο τρόπος για να μαθαίνεις περισσότερα, όταν, δηλαδή, κάνεις κάτι με τόσο μεγάλη ευχαρίστηση, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνεις ότι ο χρόνος περνάει. Μερικές φορές είμαι τόσο απορροφημένος στη δουλειά μου, που ξεχνάω το μεσημεριανό μου γεύμα.
Φίλησέ μου τον Tete
Ο μπαμπάς.
Χαιρετίσματα στη μαμά.
Σίγουρα ο Άλμπερτ Αϊνστάιν αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα, βαθιάς κατανόησης της γνωστικής λειτουργίας του ανθρώπου. Πόσο αρμονικά και αποτελεσματικά μαθαίνουν οι άνθρωποι όταν ασχολούνται με κάτι που αγαπούν, ή το κάνουν με τον τρόπο που αγαπούν; Μάλλον η άποψη του πιο γνωστού φυσικού στην Ιστορία δεν θα έπρεπε να μας περάσει απαρατήρητη.
Αυτός είναι ο τρόπος για να μαθαίνεις περισσότερο, όταν κάνεις κάτι με τόσο πολύ ευχαρίστηση ώστε δεν καταλαβαίνεις ότι ο χρόνος περνά.
