Γράφει ο Γεώργιος Μ. Μπόντας
Τέως Δ/ντής της Μανουσείου
Δημόσιας Βιβλιοθήκης
Σιάτιστας – Λαογράφος
Αυτές τις μέρες δημοσιεύτηκε στον Τύπο ότι η Μανούσειος Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη της Σιάτιστας συγχωνεύεται. Αλλά πως θα γίνει η συγχώνευση, δεν αναγράφεται. Πάντως αυτοί που σχεδιάζουν τη συγχώνευση της Βιβλιοθήκης της Σιάτιστας κάνουν μεγάλο λάθος γιατί αγνοούν ότι η Σιάτιστα υπήρξε γενέτειρα πόλη πολλών επιφανών ανδρών στον κόσμο των γραμμάτων και η Βιβλιοθήκη της είχε το ευτύχημα χάρη στο μεγάλο ενδιαφέρον και την αγάπη τους να πλουτισθεί με βιβλία σπανίων εκδόσεων και σε ποσότητα σημαντική και αξιόλογη. Η πνευματική κίνηση της Σιάτιστας, που θα αποβεί αργότερα τόσο σπουδαία για την εποχή της και θα δώσει τα φώτα σε πολλές προσωπικότητες της προεπαναστατικής κυρίως εποχής αρχίζει από το τέλος του 17ου αιώνα, οπότε άρχισε η συγκέντρωση των βιβλίων σ’ αυτήν και η λειτουργία του πρώτου Ελληνικού Σχολείου το έτος 1718. Η συγκέντρωση των βιβλίων αυξάνεται συνεχώς και έτσι το 1813 ιδρύεται στη Σιάτιστα αξιόλογη και υπολογίσιμη Βιβλιοθήκη. Τον κύριο όγκο της Βιβλιοθήκης αποτέλεσε η δωρεά του μεγάλου τέκνου της Σιάτιστας Θεοδώρου Μανούση αρεοπαγίτου και πρώτου Καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Μεγάλου Ευεργέτη της Σιάτιστας. Με διαθήκη του που συντάχθηκε στην Αθήνα στις 29 Σεπτεμβρίου 1858 ο αείμνηστος Σιατιστινός Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Μανούσης εκτός από τα άλλα κληροδοτήματα που συνέστησε γράφει τα εξής για τη δωρεά της Βιβλιοθήκης : ‘’Διορίζω να πεμφθώσιν εις την εν Σιατίστη Σχολή ανεξόδως και τα υπάρχοντα μοι βιβλία εξαιρουμένων μόνον όσα τυχόν ελλείπουσι εις την Βιβλιοθήκην του Πανεπιστημίου, τα οποία διορίζω να παραλάβη ο Έφορος της Βιβλιοθήκης και καταθέση εν αυτή ως εμόν δώρημα’’. Η Βιβλιοθήκη της Σιάτιστας έγινε Δημόσια το έτος 1953 με ενέργειες του Μακαριστού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Κυρού Ιακώβου και του αείμνηστου Δημάρχου Σιάτιστας Μιλτιάδη Στρακαλή. Η σχετική απόφαση, αρ. 32473/521 των Υπουργείων Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Εσωτερικών δημοσιεύτηκε στο αριθ. 148 ΦΕΚ, Τεύχος Δεύτερο στις 27 Ιουνίου 1953. Φέτος η Βιβλιοθήκη 2013 συμπληρώνει 60 χρόνια λειτουργίας της. Οι συλλογές των παλαιοτέρων βιβλίων της είναι αρχέτυπα και παλαίτυπα των 15ου – 18ου αιώνων και είναι μάλιστα εκτυπωμένα στα πρώτα και αξιόλογα τυπογραφεία της Ευρώπης, όπως εκδόσεις Άλδου Μανούτιου, Βασιλεία Ελβετίας, των Σιατιστινών Αδελφών Δημοσιογράφων Μαρκίδων Πούλιου, συνεργατών του Εθνομάρτυρα Ρήγα Βελεστινλή και πολλών άλλων. Τα παλαιότερα βιβλία της Βιβλιοθήκης είναι: Αριστοφάνους Κωμωδίαι Εννέα, Βενετία 1498, Θουκυδίδου «Ξυγγραφή» και Ξενοφώντος Ελληνικά, Βενετία 1502 έως 1504 και Ομήρου άπαντα 1504, εκδόσεις Άλδου Μανούτιου. Επίσης διαθέτει πολλά χειρόγραφα Νομικού και Θεολογικού περιεχομένου. Επομένως δεν πρέπει να συγχωνευθεί η Βιβλιοθήκη της Σιάτιστας, που είναι μια πόλη κόσμημα για την Ελλάδα, πηγή Πολιτισμού και παράδοσης και ένας Ιστορικός και ένδοξος βράχος, που η μοίρα τον έταξε να γίνει ακατάλυτο σύμβολο λευτεριάς. Παρακάτω δημοσιεύω το δελτίο τύπου της Βιβλιοθήκης, που το υπογράφει ο Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου κ. Αναστάσιος Νικ. Δάρδας ΔΡ. Θεολογίας, πρώην Περιφερειακός Δ/ντής Εκπ/σης της Δυτικής Μακεδονίας. Το Εφορευτικό Συμβούλιο της Δημόσιας Κεντρικής Ιστορικής Βιβλιοθήκης Σιάτιστας «Μανούσεια», μετά από δημοσιεύματα περί συγχωνεύσεων Βιβλιοθηκών, διερμηνεύοντας την ανησυχία και της τοπικής Κοινωνίας γνωστοποιεί. 1) Η Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη της Σιάτιστας ιδρύθηκε το έτος 1953.Συγκροτήθηκε πριν από ενάμιση αιώνα από δωρεές λογίων συμπατριωτών με κύριο πυρήνα τη συλλογή του Σιατιστινού Θεοδώρου Μανούση, πρώτου Καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. 2) Διαθέτει οχτώ χιλιάδες τόμους παλαίτυπα που καταλογράφηθηκαν, ενώ 1.740 σελίδες είναι ψηφιοποιημένες. Οι συλλογές των βιβλίων αριθμούν 62.206 τόμους. 3) Διαθέτει ηλεκτρονικό εξοπλισμό (παρά την έλλειψη πληροφορικού) για εξυπηρέτηση εκατοντάδων πολιτών και μαθητών. 4) Έχει άριστα οργανωμένους χώρους αναγνωστηρίου, παιδικού τμήματος, όπου στεγάζεται δωρεάν η Βιβλιοθήκη, χωρίς επιβάρυνση του δημοσίου. 5) Η Βιβλιοθήκη αναπτύσσει αξιόλογη εκδοτική δραστηριότητα. Διαθέτει βιβλιοαυτοκίνητο για δανειστικά κέντρα, πρόγραμμα που σταμάτησε και ζητείται η επαναλειτουργία του. 6) Συμμετέχει με μεγάλη επιτυχία στο πρόγραμμα FUTURE LIBRARY με εθελοντές και μαθητές. Είναι επιβεβλημένη η διατήρηση και αναβάθμιση της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ, πόλης των Εθνικών αγώνων, των Ευεργετών, των λογίων και Πολιτιστικών θησαυρών.