Ο Νομάρχης Κοζάνης Γιώργος Δακής με επιστολή του προς τα μέλη της Κυβέρνησης Τίνα Μπιρμπίλη – Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Άννα Διαμαντοπούλου – Υπουργό Παιδείας Δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Παύλο Γερουλάνο – Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού, προτείνει σειρά δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ανάδειξης των χαρακτηριστικών του ενεργειακού κέντρου της χώρας μας, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις επιπτώσεις της ηλεκτρικής παραγωγής στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία.
Η επιστολή του Νομάρχη Κοζάνης Γιώργου Δακή έχει ως εξής:
Η αναπτυξιακή πολιτική ως πεδίο δράσης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, στα πλαίσια του σημερινού έντονα ευμετάβλητου κοινωνικού πολιτισμικού και οικονομικού περιβάλλοντος, αποτελεί αντικείμενο μίας πολυδιάστατης συμμετοχικής διαδικασίας. Η διαδικασία αυτή κατά κοινή ομολογία απαιτεί συνέργεια αλλά και πρωτοβουλίες σε μια σειρά κρίσιμων για τη ζωή των πολιτών μας ζητημάτων που σχετίζονται με την κοινωνική συνοχή, την εκπαιδευτική διαδικασία, το περιβάλλον, τις αναπτυξιακές υποδομές, την καινοτομία, τη διαφοροποίηση και εξωστρέφεια των τοπικών παραγωγικών δυνατοτήτων, του παραγωγικού προϊόντος και αποτελέσματος.
Στο Νομό Κοζάνης και τη Δυτική Μακεδονία, την ενεργειακή καρδιά της Ελλάδας, αξιοποιήθηκαν τα σημαντικότερα κοιτάσματα λιγνίτη της πατρίδας μας και αναπτύχθηκε ένα πολυσύνθετο δίκτυο υποδομών που παράγει και μεταφέρει το μεγαλύτερο ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας, βασισμένο στο απόλυτα εξειδικευμένο έμψυχο δυναμικό της περιοχής.
Για το Νομό Κοζάνης η λειτουργία των λιγνιτικών εγκαταστάσεων αποτελεί σύνθετο ζήτημα. Η εξόρυξη λιγνίτη σε συνδυασμό με την εδώ δραστηριότητα της ΔΕΗ και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αποτέλεσαν και εξακολουθούν να αποτελούν τη βασικότερη οικονομική δραστηριότητα που συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και στην απασχόληση του ενεργού πληθυσμού της περιοχής. Κατάσταση ιδεατή εάν δεν υπήρχε και η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, αυτή της πρόκλησης δυσεπίλυτων κοινωνικών προβλημάτων όπως η αποκατάσταση των απαξιωμένων εδαφών, η διαφύλαξη και αποκατάσταση των υδροφόρων οριζόντων, η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και κατ’ επέκταση της συνεχιζόμενης περιβαλλοντικής υποβάθμισης.
Για εμάς τους πολίτες του Νομού Κοζάνης η περιβαλλοντική υποβάθμιση του τόπου μας είναι μια αρνητική πραγματικότητα που καθιστά αναγκαία την αναθεώρηση της σχέσης ανθρώπου-κοινωνίας-περιβάλλοντος μέσω της ολιστικής προσέγγισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Καθίσταται κατά συνέπεια για εμάς επιτακτική η ανάγκη κατανόησης, προβολής και διάδοσης ζητημάτων που αφορούν την ποιότητα του περιβάλλοντος και των κοινωνικών ανισοτήτων που δημιουργούνται για την περιοχή μας συνεπεία της αλόγιστης εκμετάλλευσης των φυσικών της πόρων. Η εισαγωγή στην καθημερινότητα των πολιτών της Χώρας μας αλλά κυρίως στη ζωή των μαθητών και της εκπαιδευτικής της κοινότητας όλων των βαθμίδων των εννοιών της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ως διαδικασίες δημιουργίας αξιών, διαμόρφωσης στάσεων, απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων1, αποτελεί προϋπόθεση ώστε αυτοί στα πλαίσια του “Ανοικτού Σχολείου” να είναι σε θέση να συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν περιβαλλοντικά θέματα και κυρίως τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους στο μέλλον.
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα με τρόπο σαφή αποτυπώθηκαν στις προηγούμενες ενότητες, τις αρμοδιότητες τοπικού ενδιαφέροντος των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων που αφορούν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση2, την κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Εθνικής Παιδείας – Θρησκευμάτων και Πολιτισμού με αντικείμενο τις διδακτικές επισκέψεις και την οργάνωση της πολιτιστικής διάστασης της εκπαιδευτικής διαδικασίας3, και κυρίως τη βούληση των πολιτών του Νομού Κοζάνης για τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων και την ανάληψη των πρωτοβουλιών εκείνων που διασφαλίζουν την εφαρμογή πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή μας, προτείνουμε:
1. Την ανάπτυξη κοινής δράσης μεταξύ των Υπουργείων Παιδείας – Πολιτισμού – Περιβάλλοντος – Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης, για την εκπόνηση και την υλοποίηση στην περιοχή μας ειδικών προγραμμάτων περιβαλλοντικής αγωγής που θα εστιάζονται στις εκπαιδευτικές ανάγκες και απαιτήσεις των μαθητών της πρωτοβάθμιας και μέσης εκπαίδευσης ώστε αυτοί να είναι σε θέση να γνωρίσουν από κοντά τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τις συνέπειες της για το περιβάλλον στο Νομό Κοζάνης. Για την πραγματοποίηση της δράσης αυτής προτείνεται πρόσθετα η συνεργασία των διευθύνσεων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των κέντρων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που λειτουργούν στο Νομό Κοζάνης, της διεύθυνσης εκπαίδευσης της ΔΕΗ και του Κέντρου Περιβάλλοντος (ΚΕ.ΠΕ) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης.
2. Την ανάπτυξη κοινής δράσης μεταξύ των τριών υπουργείων που προαναφέρθηκαν και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης για την αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών της Χώρας μας ως προς τη συνεχιζόμενη περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής μας μέσω μιας σειράς δράσεων όπως:
. Η πραγματοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης.
. Η θεσμοθέτηση Εκπαιδευτικών – Διδακτικών Εκδρομών για τους μαθητές της μέσης εκπαίδευσης της Χώρας, στους χώρους εξόρυξης του λιγνίτη και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Νομό μας.
. Η εκπόνηση και υλοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης ενηλίκων με σκοπό την επιτυχή αντιμετώπιση τοπικών προβλημάτων που αφορούν το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της συνεργασίας τους με τον τοπικό ενεργό πληθυσμό.
3. Την ανάπτυξη κοινής δράσης μεταξύ των τριών υπουργείων που προαναφέρθηκαν, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, για τη θεσμοθέτηση και πραγματοποίηση στην Κοζάνη, σε ετήσια βάση, διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με γνωστικό αντικείμενο την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και τη σημασία της για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Στο συνέδριο αυτό εκτός των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας της Χώρας μας θα παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής μέσω μίας σειράς συντονισμένων δράσεων σε σημαντικές περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως η WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας “Γουλανδρή” και η GREENPEACE.
4. Την ανάπτυξη κοινής δράσης μεταξύ των υπουργείων που αναφέρθηκαν προηγούμενα, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης και της διεύθυνσης εκπαίδευσης της ΔΕΗ, ώστε να δημιουργηθούν όλες οι απαραίτητες συνθήκες που θα επιτρέπουν σε μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες πανεπιστημιακών σχολών της Χώρας μας και του εξωτερικού, να ολοκληρώνουν τμήμα της ερευνητικής τους προσπάθειας4, εδώ στο Νομό Κοζάνης, σε αληθινές συνθήκες, στους χώρους εξόρυξης του λιγνίτη και παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας.
5. Την ανάπτυξη κοινής δράσης ανάμεσα στο υπουργείο παιδείας και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης, με σκοπό τη δημιουργία περιβαλλοντικών σταθμών σε όλα τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού μας, έτσι ώστε οι μαθητές να καταγράφουν στοιχεία για το φυσικό τους περιβάλλον στην περιοχή του σχολείου τους και να διαδίδουν την περιβαλλοντική πληροφορία ή και να την ανταλλάσουν με αντίστοιχα στοιχεία μαθητών άλλων γεωγραφικών περιοχών της Χώρας μας μέσω διαδικτύου. Για την επιτυχή πραγματοποίηση της δράσης αυτής προτείνεται η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας που το Κέντρο Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης έχει αναπτύξει στην κατεύθυνση διάδοσης της περιβαλλοντικής πληροφορίας καθώς και των αποτελεσμάτων του προγράμματος5 “Αλέξανδρος” που σχεδιάστηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών στα πλαίσια της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ στα πλαίσια του παγκόσμιου δικτύου για την προστασία του περιβάλλοντος με την επωνυμία “GLOBE”.
Με την προσδοκία της ανταπόκρισης σας στις προτάσεις που διατυπώθηκαν.
Ο Νομάρχης Κοζάνης
Γιώργος Δακής
1 Agenda 21 (Ρίο, 1992), Επαναπροσδιορισμός της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας στην κατεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης.
2 Παράγραφοι 7 και 8 του άρθρου 1 του Π.Δ. 161/2000 (Φ.Ε.Κ. 145 τ. Α΄/23-06-00).
3 Εγκύκλιος Φ.12/752/Γ1/866/19-8-1998 Κ.Υ.Α.– ΦΕΚ 954 Β΄.
4 Για τα γνωστικά αντικείμενα της Παραγωγής Ενέργειας, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Υγείας, Φυσικής του Περιβάλλοντος, Οικονομίας του Περιβάλλοντος.
5 Διακρατική Συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδος και ΗΠΑ στην οποία συμμετείχαν το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπουργείο Παιδείας για το παγκόσμιο δίκτυο προστασίας του περιβάλλοντος.
