Ενημέρωση για την ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση της μαρμαροφόρου περιοχής Τρανοβάλτου

Συνοπτική Πρόταση «ορθολογικής διαχείρισης και αξιοποίησης της μαρμαροφόρου περιοχής Τρανοβάλτου», για την ενημέρωση των παραθέτει η Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης για την ενημέρωση των ενδιαφερόμένων πολιτών και επαγγελματιών, μετά τα όσα είδαν τελευταία το φως της δημοσιότητας.
Η πρόταση αυτή διαμορφώθηκε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας/ Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης και με τη συμμετοχική συνεργασία των επιχειρηματιών του κλάδου, του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού, των αρμόδιων Υπηρεσιών και την καθοριστική συμβολή και συντονισμό από την Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΚΟ.
Ειδικότερα:
Ο ΣΤΟΧΟΣ
Το κύριο ζήτημα που τίθεται ως στόχος και για το οποίο διατυπώνεται παρακάτω συνολική πρόταση, αφορά στην κοινωνικά βιώσιμη, περιβαλλοντικά αποδεκτή και οικονομικά ανταγωνιστική λειτουργία – αξιοποίηση της μαρμαροφόρου περιοχής Τρανοβάλτου, όπου υπάρχει σώρευση λατομικών επιχειρήσεων και οι εκτάσεις της οποίας ανήκουν στο Δήμο Σερβίων – Βελβεντού.
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
1ον η ανάγκη λειτουργίας των επιχειρήσεων με περιβαλλοντικά αποδεκτούς όρους δηλ. η ανάγκη αδειοδοτήσεων,
2ον τα προβλήματα παραγωγικότητας εξαιτίας της μη ορθολογικής και με συγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης της κοινής μαρμαροφόρου περιοχής.
Εξαιτίας της μη ορθολογικής αξιοποίησης μειώνεται, όπως είναι φυσικό, ο συντελεστής αποληψιμότητας (μικρότερος από 10% σήμερα) και κατ΄επέκταση η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου.
Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ
1ο τεχνοκρατική προσέγγιση του ζητήματος και
2ο εφαρμογή συμμετοχικής διαδικασίας με τους επιχειρηματίες της περιοχής, καθόσον έχουν άμεσο συμφέρον από την ανάπτυξη του κλάδου και αμφίδρομης τροφοδότησης ιδεών, σκέψεων, προτάσεων και εναλλακτικών λύσεων.
Αποτέλεσμα των συναντήσεων που προηγήθηκαν, της σύνθεσης των απόψεων και της διεπιστημονικής προσέγγισης ήταν, η διατύπωση της παρακάτω κοινά αποδεκτής και βιώσιμης στρατηγικής για την ανάπτυξη της μαρμαροφόρου περιοχής Τρανοβάλτου.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ
1. Ορθολογική εκμετάλλευση – εξόρυξη του μαρμάρου
1.1 Συνολικός σχεδιασμός εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων και περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Αρμόδιος φορέας για τον παραπάνω σχεδιασμό θα είναι ο Δήμος Σερβίων-Βελβεντού μια και οι εκτάσεις είναι δημοτικές.
Στο συνολικό σχεδιασμό θα προβλέπεται ενιαίο μέτωπο εξόρυξης όπου θα υπάρχουν:
– ορθές βαθμίδες εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το σχεδιασμό που παρουσιάσθηκε,
– λειτουργικό οδικό δίκτυο (βελτίωση υφιστάμενων περιμετρικών δρόμων),
– οι αναγκαίες υποδομές π.χ. νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, οδοποιία, επικοινωνίες, κλπ.
1.2 Οι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν (ή θα λάβουν) το δικαίωμα εκμετάλλευσης τμήματος της λατομικής περιοχής θα λειτουργούν έχοντας λάβει όλες τις απαιτούμενες, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αδειοδοτήσεις και θα είναι αρμόδιες για την αποκατάσταση του χώρου εκμετάλλευσης δηλ. του αντίστοιχου λατομείου.
1.3 Οι υφιστάμενες επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά, με τα δικά τους πάγια περιουσιακά στοιχεία, σε εφαρμογή κοινά αποδεκτού Κανονισμού Εκμετάλλευσης – Διαχείρισης της μαρμαροφόρου περιοχής που θα ελέγχεται εσωτερικά από τους ενδιαφερόμενους και θα έχει υποχρεωτική εφαρμογή.
1.4 Το ζήτημα απομάκρυνσης του υπερκείμενου αποσαρθρωμένου μανδύα, που αποτελεί προϋπόθεση για την ορθολογική εκμετάλλευση του μετώπου εξόρυξης, θα αντιμετωπιστεί σε συνδυασμό και στα πλαίσια υλοποίησης των αναγκαίων έργων υποδομής (δεξαμενή νερού, περιμετρικός δρόμος) σε εφαρμογή του συνολικού σχεδιασμού.
1.5 Η δημιουργία τριών (3) εγκάρσιων δρόμων – βαθμίδων στο μέτωπο εξόρυξης, ως έργο υποδομής της μαρμαροφόρου περιοχής, θα αντιμετωπισθεί στο μέλλον και όταν προκύψει η ανάγκη.
2. Ορθολογική αποκατάσταση χώρων απόθεσης, διαχείριση και αξιοποίηση των παραπροϊόντων μαρμάρου
2.1 Ενιαίος σχεδιασμός ορθολογικής αποκατάστασης των χώρων απόθεσης των παραπροϊόντων μαρμάρου, σε συγκεκριμένες μη μαρμαροφόρες περιοχές που έχουν προσδιορισθεί και θα αδειοδοτηθούν.
2.2 Σύσταση επιχείρησης, με αντικείμενο τη λειτουργία, παρακολούθηση και αποκατάσταση των χώρων απόθεσης και παράλληλα τη διαχείριση και αξιοποίηση των παραπροϊόντων εξόρυξης με σκοπό την μείωση του κόστους διαχείρισης αυτών.
Επιπλέον θα μεριμνά για την τήρηση των συμφωνηθέντων κατά την αποδοχή του συνολικού σχεδιασμού εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων και περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Η αξιοποίηση των παραπροϊόντων μαρμάρου μπορεί να γίνει με την ίδρυση μονάδων επεξεργασίας και παραγωγής προϊόντων όπως π.χ. ψηφίδες, 3Α, μαρμαρόσκονη, τσιμεντοπροϊόντα, α’ ύλη χαρτοβιομηχανίας, υλικά υψικαμίνων ΔΕΗ (ασβέστης) κλπ.
2.3 Η αποκατάσταση των χώρων απόθεσης θα γίνεται σε συγκεκριμένες φάσεις, από την κοινή επιχείρηση αποκατάστασης και λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό σχεδιασμό, με παράλληλη μέριμνα για τη μέγιστη αξιοποίηση των προς απόθεση υλικών.
2.4 Μέτοχοι της επιχείρησης μπορεί να είναι ενδεικτικά:
– Η Αυτοδιοίκηση
– Οι επιχειρήσεις / επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην λατομική περιοχή Τρανοβάλτου
– Άλλοι επενδυτές από την περιοχή ή εκτός αυτής
Είναι αυτονόητο ότι, το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης θα βαρύνει αποκλειστικά την ίδια και τις επιχειρήσεις – μέλη.
2.5 Κάθε επιχείρηση εξόρυξης μεταφέρει και αποθέτει τα στείρα του λατομείου στους χώρους απόθεσης , με δικές της δαπάνες, ενώ η επιχείρηση αποκατάστασης θα κάνει σταδιακά και την απόληψη των υφιστάμενων στείρων που έχουν αποτεθεί σε βάθος χρόνου και βρίσκονται στις υπώρειες της λατομικής περιοχής.
2.6 Η επιχείρηση θα έχει την αναγκαία στελέχωση, με ειδικό / ούς επιστήμονα / ες, για την εφαρμογή και παρακολούθηση υλοποίησης όσων προβλέπονται:
– στον Κανονισμό Εκμετάλλευσης – Διαχείρισης της μαρμαροφόρου περιοχής και του χώρου απόθεσης των αδρανών υλικών, σε εφαρμογή του συνολικού σχεδιασμού και
– στον Κανονισμό Δεοντολογίας μεταξύ των επιχειρήσεων (που συστήνεται να υπογραφεί),
τα οποία και θα αποτελέσουν τον ακρογωνιαίο λίθο της κοινής προσπάθειας.
3. Ανάπτυξη των επιχειρήσεων
Η ανάπτυξη των επιχειρήσεων (εκσυγχρονισμός, επέκταση, ίδρυση νέων) καθώς και το πιθανό επενδυτικό πρόγραμμα της επιχείρησης αποκατάστασης των χώρων απόθεσης, διαχείρισης και αξιοποίησης των παραπροϊόντων μαρμάρου, μπορούν να επιτευχθούν με τη συνδρομή των παρακάτω ενδεικτικών χρηματοδοτικών μέσων :
– Επενδυτικός Νόμος
– Πρόγραμμα LEADER
– Επιχειρησιακό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα (από πόρους του ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας)
– Ε.Α.Π. Ν. Κοζάνης 2012-2016
– Ίδιοι πόροι
– Δανειακά κεφάλαια
Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Ο παραπάνω σχεδιασμός μπορεί να ενισχυθεί:
1. Με την ένταξη του μαρμάρου Κοζάνης στην κατασκευή δημοσίων έργων στην ευρύτερη περιοχή π.χ. Πανεπιστήμιο, μετεγκαταστάσεις οικισμών κλπ.
2. Με την αξιοποίηση των παραπροϊόντων κατά την κατασκευή των σχεδιαζόμενων έργων υποδομής, κυρίως οδοποιίας (Τρανόβαλτο – Λιβαδερό, Κοζάνη – Ρύμνιο, Κοζάνη – Ελασσόνα κλπ.).
3. Με την προβολή – προώθηση του κλάδου, μέσω συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, ως ακολούθως :
– με την εφαρμογή ενός μεσοπρόθεσμου προγράμματος προώθησης και προβολής των προϊόντων του κλάδου,
– με τη συγχρηματοδότηση προγράμματος συμμετοχής σε εκθέσεις του εξωτερικού και
– με την υποστήριξη της διαφοροποίησης των επιχειρήσεων του κλάδου.
4. Με την ανάπτυξη επιχειρήσεων παραγωγής νέων προϊόντων και τη διαμόρφωση αγοράς για τα παραπροϊόντα μαρμάρου (επιχειρήσεις παραγωγής ειδών δώρων όπως σκάκι, βάζα, σταχτοθήκες, αγαλματίδια κλπ.)
5. Με τη στενή συνεργασία μεταξύ των άμεσα ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών και των Φορέων σ’ όλες τις φάσεις, από το σχεδιασμό μέχρι και την υλοποίηση, καθόσον θα οδηγήσει σε συναντίληψη και κοινή στόχευση με οδηγό τα θετικά αποτελέσματα.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Οι αναγκαίες ενέργειες, για την υλοποίηση των παραπάνω, έχουν αποτυπωθεί σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα αλληλοκαλυπτόμενων φάσεων, έτσι ώστε η κοινή προσπάθεια να προγραμματισθεί ορθολογικά και να υλοποιηθεί το ταχύτερο δυνατόν.
Παράλληλα έχει διαμορφωθεί και συγκεκριμένη πρόταση για μακροπρόθεσμη λύση στη νομιμοποίηση και λειτουργία των λατομείων, η οποία έχει παρουσιασθεί σε εκπροσώπους των επιχειρηματιών του κλάδου.