Η νομική σύγχυση που καλύπτει την υπόθεση «ζώα στην παραλία» προσφέρει πολλές δυνατότητες υποκειμενικής ερμηνείας.
Επιτρέπεται η παρουσία των σκύλων στις παραλίες;
Ο νόμος 4235/2014 (Α’32) για τα ζώα συντροφιάς αναφέρει σαφώς ότι επιτρέπεται η παρουσία τους οπουδήποτε, αρκεί να είναι ελεγχόμενα από τον συνοδό τους, να κυκλοφορούν με λουρί και να υπάρχει διαθέσιμο το βιβλιάριο υγείας τους (ή το διαβατήριο) για κάθε ενδεχόμενο έλεγχο από τα αρμόδια διοικητικά όργανα.
Πέρα από αυτό όμως, ο Γενικός Κανονισμός Λιμένος Λαυρίου (άρθρο 230) και η εγκύκλιος Μ.Φ. 2119.4/3/0616-06-2006 προβλέπουν ότι στις θάλασσες «απαγορεύεται η κυκλοφορία των ζώων καθώς και το λούσιμο (sic) αυτών σε χώρους λουομένων».
Και ποιοι είναι αυτοί οι περίφημοι «χώροι λουομένων»; Ο κανονισμός συνεχίζει: «Η ύπαρξη λουομένων σε μια θαλάσσια περιοχή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για το χαρακτηρισμό αυτής της περιοχής ως χώρου λουομένων».
Άρα, αν πάτε σε μια παραλία και δεν υπάρχει ψυχή, μπορείτε να κάνετε μπάνιο μαζί με το σκύλο σας. Αν όμως εμφανιστεί ένας άλλος «λουόμενος» και δυσανασχετήσει, είστε υποχρεωμένος να μαζέψετε το ζώο σας.
Απλό; Ούτε κατά διάνοια. Και να γιατί:
Ποιος έχει την αρμοδιότητα να βεβαιώσει την παράβαση, αν κάνω το σφάλμα να βάλω το σκύλο μου στη θάλασσα, ακόμη και όταν κάποιοι διαμαρτύρονται;
Μια γυναίκα, το 2000, αρνήθηκε να απομακρύνει το σκύλο της από την παραλία σε μια τοποθεσία του Σουνίου και κάποιος λουόμενος άσκησε εναντίον της αγωγή αποζημίωσης για «προσβολή της προσωπικότητάς του». Η υπόθεση εκδικάστηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών και η εναγόμενη αθωώθηκε, καθώς ο δικαστής αποφάσισε ότι «οι παραλίες ανήκουν στη δικαιοδοσία των Αστυνομικών και όχι των Λιμενικών Αρχών», σύμφωνα με το άρθρο 3, παράγραφος 1, του νομικού διατάγματος 444/1970. Έτσι, σύμφωνα με το δικαστήριο, το Λιμενικό δεν είχε αρμοδιότητα να βεβαιώσει παράβαση, επειδή «η επιβολή αστυνομικών πράξεων -όπως είναι η επιβολή προστίμου- υφίσταται ως αρμοδιότητα του Λιμενικού στους λιμένες, στις χερσαίες ζώνες και τις παραλίες ΜΟΝΟΝ όταν εκεί διενεργούνται εργασίες συναφείς με τη λειτουργία των λιμένων και όχι σε οποιαδήποτε άλλη παραλία. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, αρμόδια είναι μόνον η κατά τόπους Αστυνομική Αρχή».
Αυτό σημαίνει ότι πρόστιμο μπορεί να επιβάλλει μόνον η Αστυνομία (και η ∆ημοτική εφόσον υπάρχει) και αν σε κάποιον τόπο δεν υπάρχει καμία από τις δύο αυτές υπηρεσίες, τότε μόνον επιλαμβάνεται του ζητήματος το Λιμενικό.
Όμως, η απόφαση αυτή αναιρέθηκε τελικά από τον Άρειο Πάγο (ναι, ο ενάγων έφτασε μέχρι εκεί…) δύο χρόνια αργότερα!
Άρα, καλά τα λέει το Λιμενικό. Έχει δικαίωμα και υποχρέωση να κόβει πρόστιμα σε όσους βάζουν τα σκυλιά τους στη θάλασσα και δεν τα απομακρύνουν από την παραλία όταν κάποιος λουόμενος το απαιτεί επίμονα. Σωστά;
Περίπου. Κι αυτό γιατί πάντοτε οι νόμοι υπερισχύουν των εγκυκλίων. Ο νόμος4235/2014 λέει ότι τα σκυλιά μπορούν να παρευρίσκονται σε οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο, αρκεί να ισχύουν οι προϋποθέσεις που αναφέρουμε πιο πάνω και η διαβόητηεγκύκλιος 2119 καθίσταται ανενεργός, αφού καλύπτεται από την υπερισχύουσα νομοθεσία.
Άρα το πρόβλημα δεν είναι τα σκυλιά στην παραλία, αλλά τα σκυλιά μέσα στη θάλασσα. Όπου, γενικώς, αν υπάρχουν άλλοι άνθρωποι τριγύρω, απαγορεύονται. Σωστά;
Σχεδόν. Λύσαμε το ζήτημα της παρουσίας του σκύλου στην παραλία. Και ξέρουμε πλέον ότι, ακόμη κι αν το αστυνομικό ή λιμενικό όργανο σας κόψει πρόστιμο, μπορεί μέχρι και να διωχθεί για παράβαση καθήκοντος. Και εσείς, αν προσφύγετε στα διοικητικά δικαστήρια, μπορείτε να ακυρώσετε το πρόστιμο (αρκεί να είστε διατεθειμένος να ανηφορίσετε τον νομικό Γολγοθά μέχρι το Συμβούλιο της Επικρατείας). Για τη θάλασσα όμως υπάρχει μία ακόμη επιπλοκή. Αν «χώρος λουομένων» θεωρείται οποιαδήποτε παραλία όπου κολυμπάει έστω και ένας άνθρωπος -εκτός από εσάς-, τότε όλες οι παραλίες είναι δυνάμει «χώροι λουομένων». Οι δικαστές του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών όμως, στην περίπτωση της γυναίκας που περιγράψαμε πιο πάνω, έκριναν ότι στις «μη οργανωμένες παραλίες» μπορεί να απολαμβάνει ο καθένας το μπάνιο του με το σκυλί του, ακόμη και αν εμφανιστούν άλλοι κολυμβητές. Και ποιες είναι αυτές οι περίφημες «οργανωμένες παραλίες», σύμφωνα με τους δικαστές; Μόνον εκείνες που διαθέτουν «λουτρικές εγκαταστάσεις». Ντουσιέρες, αποδυτήρια, ναυαγοσώστη, κάποια μορφή οργάνωσης. Αυτή η απόφαση -μια αληθινά πρωτοποριακή, συσταλτική ερμηνεία του παρωχημένου Γενικού Κανονισμού Λιμένων, που καταρτίστηκε το 1978- κατέπεσε επίσης στον Άρειο Πάγο. Ο οποίος γνωμοδότησε ότι, τελικά, παραλίες λουομένων και χώροι άβατοι για τα σκυλιά είναι όλες οι παραλίες όπου παρατηρείται «δραστηριότητα λουομένων». Πιο ασαφής ερμηνεία από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας μας δεν γίνεται…
Τελικά, τι ισχύει; Μπερδευτήκαμε.
Ο περίπατος στην παραλία μάλλον επιτρέπεται γενικώς, αρκεί ο σκύλος σας να συνοδεύεται και να έχει μαζί του το βιβλιάριο υγείας. Μπάνιο σε απομακρυσμένες παραλίες μπορείτε να τον κάνετε, αρκεί να μην παραπονεθεί κάποιος λουόμενος ότι «του προσβάλλετε την προσωπικότητα», οπότε πρέπει να τον απομακρύνετε. Όσο για τη βεβαίωση της παράβασης, απ’ ό,τι φαίνεται, αρμόδιο όργανο για τη στεριά είναι η Αστυνομία και για τη θάλασσα το Λιμενικό.
Όμως, καθώς στον νομικό μας πολιτισμό δεν ισχύει απαρέγκλιτα το δεδικασμένο, δεν αποκλείεται, στην επόμενη εμπλοκή του νόμου σε παρόμοια υπόθεση, κάποιος ανώτατος δικαστής να αποφανθεί ότι μια παραλία στην άκρη του Θεού είναι εντέλει κατάλληλος τόπος για να κολυμπήσει και το σκυλί σας. Μη βιαστείτε να χαρείτε. Κι αυτή θα είναι μια μοναδική περίπτωση δικαστικής απόφασης, τουλάχιστον μέχρι να πιέσουμε για έναν σαφή νόμο που να επιτρέπει τα σκυλιά στη θάλασσα, αν όλοι σέβονται την κοινή λογική: τα σκυλιά να μην ενοχλούν, να μην τρομοκρατούν τους άλλους τριγύρω και τα αφεντικά τους να αποδεχτούν το αναπόδραστο: ότι μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ακόμα πως η θάλασσα μπορεί να μολυνθεί ανεπανόρθωτα από την παρουσία τους
