Πώς είναι άραγε να κρατάς για χρόνια και σαφώς παράνομα, καλά φυλαγμένο ένα σπάνιο έργο τέχνης που κοστίζει μια περιουσία και αποτελεί αντικείμενο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο και μόνο επειδή είναι ίσως το τελευταίο πράγμα που κοίταξε η μαμά σου πριν πεθάνει; Και πόσες περιπέτειες θα ζήσεις ή πόσο θα εμποδίζεις τον εαυτό σου να πάει παρακάτω ακριβώς λόγω της άρνησης ότι το πιο αγαπημένο σου πρόσωπο έχει φύγει από τη ζωή;
«Η Καρδερίνα» είναι το νέο βιβλίο της ΝτόναΤάρτ, της συγγραφέως που δείχνει ξεκάθαρα την ευγλωττία και τις αστείρευτες γνώσεις της,που μεταφράζεται σε πάνω από 24 γλώσσες, που έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές, που έχει δει δημοσιεύματα για το πόνημά της σε έντυπα παγκοσμίου βεληνεκούς, που ύστερα από 11 χρόνια συγγραφής έγινε παγκόσμιο φαινόμενο αλλά και ο λόγος συρροής κόσμου στο μικρό μουσείο TheFrickCollection στην Ολλανδία, καθώς το βιβλίο χρωστά τον τίτλο του στον πίνακα «Η Καρδερίνα» του Ολλανδού ζωγράφου ΚάρελΦαμπρίτσιους (1622-1654).
Ο Φαμπρίτσιους ήταν μαθητής του Ρέμπραντ και δάσκαλος του Βερμεέρ. Η έκρηξη σε εργοστάσιο πυρίτιδας που βρισκόταν κοντά στο ατελιέ του είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατό του στα 32 του χρόνια και την καταστροφή όλων των έργων του, εκτός από την «Καρδερίνα». Ο μικρός αυτός πίνακας αλλά και ο τρόπος που ο ζωγράφος έχασε τη ζωή του είναι δυο από τα κομβικά και συμβολικά στοιχεία της μυθοπλασίας της Ταρτ.
Ο ήρωας της ιστορίας, ο ΘίοΝτέκερ, στα 13 του βιώνει το θάνατο της μητέρας του ύστερα από επίσης μια έκρηξη στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. «Ο θάνατός της διχοτόμησε τη ζωή μου: Πριν και Μετά» διαπιστώνει 14 χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, συλλογιζόμενος σε ένα ξενοδοχείο του Άμστερνταμ, φλερτάροντας με την αυτοκτονία και μη μπορώντας να απαλλαχτεί από τα ναρκωτικά και τις ενοχές.
Η περιπετειώδης ζωή του Θίο τα έχει όλα: μια αφοσιωμένη και στοργική μητέρα, έναν αλκοολικό και απόντα πατέρα, περιστατικά κακοποίησης στο σχολείο, υπηρεσίες πρόνοιας για την «ασφαλέστερη» ανατροφή του, επίδοξους ανάδοχους γονείς, αλλόκοτες εμπειρίες,ψευδαισθήσεις λόγω των ναρκωτικών, απάτες και ιστορίες λαθρεμπορίου της τέχνης, ανθρώπους που τον πρόδωσαν, ανθρώπους που τον στήριξαν, απρόσμενα γεγονότα που κάθε φορά ανέτρεπαν ό,τιμέχρι τότε θεωρούσε δεδομένο.
Η μαγεία αυτού του βιβλίου έγκειται ακριβώς στο ότι είναι ογκώδες (πλησιάζει τις 1000 σελίδες), περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια ανθρώπους, τόπους και συναισθήματα αλλά αν δεν ψάξουμε τις συνδέσεις και τι κρύβεται πίσω από κάθε τι, έχουμε χάσει το πολυτιμότερο στοιχείο του. Είναι γεμάτο συμβολισμούς, παραλληλισμούς και μια μεγάλη γκάμα σύγχρονων – ή όχι και τόσο- ζητημάτων που ξεκινούν από τον ρατσισμό, τον εθισμό, τη μοναξιά, την απώλεια, τον ψευδή εαυτό μαςκαι την αδύνατη αποσύνδεσή μας από τους γονείς,μέχρι τη σημασία της πραγματικής φιλίας, της αλληλεγγύης και της δύναμης των ανθρώπων που δεν μπορούν να αποφύγουν το αναπάντεχο αλλά είναι σε θέση να ερμηνεύουν τα πάντα μέσα στη χρονοδίνη τους, όπως λέει και ο Θίο σε μια φάση αυτοάμυνας: «Χρονοδίνη: Ένας τρόπος για να βλέπει κανείς τα πράγματα δύο ή και περισσότερες φορές».
DonnaTartt, «Η Καρδερίνα»
Μετάφραση: Χριαστιάννα Ελ. Σακελλαροπούλου
Εκδόσεις Λιβάνη, 2004
