«Ο Απόλλωνας, ο ιδιαίτερος γιατρός των θεών εκπροσωπούσε τον Ήλιο, φωτοβόλο και θερμουργό του Σύμπαντος, στον οποίο είχαν αποδώσει εξαιρετικές ιατρικές ιδιότητες. Στον Ήλιο απέδιδαν τη σωτηρία της Γης και επομένως εξάρτησαν από τον Ήλιο την προέλευση της Ιατρικής.
Στα πρώτα έτη, οι πάσχοντες ζητούσαν την λύτρωση από τα δεινά για τα οποία απέδιδαν την ευθύνη στους θεούς, καταφεύγοντας στους ναούς των θεών.
Στους ναούς αυτούς, όμως, ουσιαστικά δεν πραγματοποιούνταν θεραπείες, αλλά γινόταν επίκληση της θεραπευτικής βοήθειας των θεών. Και επειδή κάθε θεός ή θεά του Ολύμπιου Πάνθεου και πέρα από αυτό συνδεόταν με συγκεκριμένες ασθένειες κι κατά συνέπεια με τις αντίστοιχες θεραπείες-σύμφωνα με την πίστη ότι ο θεός ευθύνεται για τα κακά και αυτός τα παίρνει-μεριμνούσαν με θυσίες, σπονδές κ.λπ. ώστε οι Θεοί να διάκεινται ευμενώς προς τους ίδιους και να τους προστατεύουν.
Αργότερα, οι Αρχαίοι Έλληνες δεν αρκέστηκαν στην εξ ύψους βοήθεια αλλά μετέφεραν τις ιατρικές θεότητες από τον Όλυμπο στη Γη για καλύτερα αποτελέσματα. Έτσι, παρουσιάστηκε ο Ασκληπιός, ο οποίος πήρε θεία υπόσταση ευθύς εξ αρχής. Με βάση, λοιπόν τη, μυθολογία και σύμφωνα με τον Πίνδαρο, ο Απόλλωνας, Θεός του Ήλιου και η Κορωνίδα από τη Λακέρεια της Θεσσαλίας αποκτούν τον Ασκληπιό, ο οποίος είναι πρόσωπο ιστορικό που ανήκει στην κατηγορία των Ημίθεων για το θαυμάσιο έργο προσφοράς στην ανθρωπότητα, και ενσαρκώνει την υψηλή ιδέα της Ιατρικής.
Ο πατέρας του Ασκληπιού, ο Απόλλωνας, τον εμπιστεύτηκε στα χέρια του Χείρωνα Κένταυρου, που τον εκπαίδευσε στις πεδιάδες και τα δάση του Πηλίου της Θεσσαλίας. Αυτός του δίδαξε τις πρώτες αρχές της ιαματικής τέχνης και του έμαθε πολύ καλά τα βότανα, πράγματα που με τη σειρά του δίδαξε στα απιδιά του Μαχάονα και Ποδαλείριο, ήρωες του Ομήρου που ξεχώρισαν σαν στρατηγοί-ιατροί στο ελληνικό στρατόπεδο ηγούμενοι των θεσσαλικών λεγεώνων. Ο ίδιος ο Ασκληπιός έδρασε πριν τον Όμηρο και απεβίωσε σύγχρονα με τον Ηρακλή 53 έτη πριν από τη πτώση της Τροίας.
Το γεγονός ότι πατέρας του Ασκληπιού είναι ο θεός του φωτός, του Ήλιου, τονίζει την αναγνώριση της μεγάλης αξίας του Ηλιακού Φωτός από άποψη υγιεινής ήδη από την αρχαιότητα. Το δε γεγονός ότι η γέννηση του θεού της Ιατρικής πραγματοποιήθηκε από πατέρα θεό και θνητή γυναίκα φανερώνει ότι η Ιατρική δεν είναι εντελώς θεία, δηλ. αλάνθαστη, αλλά μετέχει της ανθρώπινης αδυναμίας. Προέρχεται εκ φύσεως από τους θεούς, τελειοποιήθηκε με την τέχνη (Χείρωνας) και βασίζεται ευλαβικά στη μέση.
Στα Ασκληπιεία (320 συνολικά στην Ελλάδα) μόνον οι ανώτεροι ιεραρχικά καταγίνονταν με την Ιατρική, οι υπόλοιποι αρκούνταν στις θρησκευτικές θεραπείες οι οποίες είχαν στενές σχέσεις με τα Ελευσίνια μυστήρια. Οι μυημένοι επικοινωνούσαν μεταξύ τους αλληλογραφούσαν και συνεργάζονταν και πολλές φορές ιερείς από το ένα Ασκληπιείο πήγαιναν σε ένα άλλο για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων δύσκολων θεραπειών.
Της όλης διαδικασίας είχε την κύρια ευθύνη ο Πρωθιερέας ή Μεγάλος Ιερέας και είχε για βοηθούς τους Πυροφόρους, που είχαν καθήκοντα διακόνων και βοηθών στις ιατρικές εργασίες, οι Ιερομνήμονες και οι θεράποντες νοσοκόμοι που είχαν την ονομασία Ασκληπιάδες. Ανάμεσα τους ήσαν και γυναίκες οι οποίες ανήκαν στην ομάδα των Νακόρων ή Ζακόρων. Ο Γαληνός αναφέρει ότι πριν από τον Ασκληπιό, η Ιατρική ήταν «απολύτως εμπειρική και μόνο δια φυτών έβρισκαν θεραπεία οι άνθρωποι, ενώ αυτός την ανάγαγε σε θεία επιστήμη».
Στην αρχαία Ελλάδα ήταν διάσπαρτοι ναοί-θεραπευτήρια του θεού Ασκληπιού, τα Ασκληπιεία, από τα οποία το πιο ονομαστό ήταν ο Ναός του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, το οποίο ήταν για τον Ασκληπιό ότι ήταν για τον Απόλλωνα οι Δελφοί. Ο μύθος θέλει τον Ασκληπιό να έχει γεννηθεί στην Επίδαυρο «εν θυώδει τεμένει» (στο τέμενος που ευωδίαζε) και ότι εδώ απόκτησε την περίφημη δύναμη του ως Θεός «Ιατήρ». Τη μία θεραπεία έπεται η άλλη, κατά τον μύθο, ανάστησε ακόμη και νεκρούς, όπως έγινε με τον Ιππόλυπο από την Τροιζήνα.
Ύστερα από την δύση του ηλίου, έχοντας νηστέψει από κρασί και κάποιες τροφές και έπειτα από σύντομο καθαρτήριο λουτρό στη θόλο, ο ασθενής φορώντας λευκό μανδύα έκανε θυσία στον Ασκληπιό και έμπαινε στο Άβατον, όπου ακολουθούσε η εγκοίμηση. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ο ιερέας-γιατρός ντυμένος ως Θεός Ασκληπιός επισκεπτόταν και θεράπευε τους μισοκοιμισμένους πιστούς έχοντας την συνοδεία από τις κόρες του, βοηθούς, υπηρέτες, και ένα σκύλο ή φίδι, που έπαιρναν μέρος στη θεραπευτική τελετουργία π.χ. γλείφοντας τις πληγές του αρρώστου.
Με εκτίμηση
Ιορδάνης Καμπουρίδης
