Εάν μειωθούν οι αποδοχές των μεγαλοστελεχών που απασχολούνται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα τότε θα χάσει τη δυνατότητα προσέλκυσης ικανών και έμπειρων στελεχών, τα οποία θα απορρίψουν κάθε ενδεχόμενο απασχόλησής τους στις εταιρείες αυτές – όχι μόνο για το ύψος των αποδοχών, αλλά και για τον ενδεχόμενο διασυρμό και διαπόμπευση, που, δυστυχώς, εισπράττουν συνήθως όσοι καταλαμβάνουν αυτές τις θέσεις.
Τα παραπάνω τονίζει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Τάκης Αθανασόπουλος, σε ανοιχτή επιστολή του προς τον Πρόεδρο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού Γεώργιο Καρατζαφέρη, στην οποία αναφέρει ειδικότερα τα εξής:
«Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε,
Την περασμένη Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου 2009, συζητήθηκε στη Βουλή η επίκαιρη ερώτησή σας, σχετικά με τις προθέσεις της Κυβέρνησης για τις «αμοιβές των διοικητικών στελεχών οργανισμών και εταιρειών του ευρύτερου δημόσιου τομέα κ.λπ.».
Στο κείμενό σας χαρακτηρίζετε τις αμοιβές αυτές ως «υψηλότατες» και «εξωπραγματικές» για τα ελληνικά δεδομένα, και ότι η διατήρηση των στελεχών που απολαμβάνουν τις αμοιβές αυτές αποτελεί «πρόκληση» για ολόκληρη την κοινωνία.
Καταλήγετε δε σε δύο ερωτήσεις:
Η πρώτη αφορά στα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Κυβέρνηση για το γενικότερο περιορισμό του φαινομένου των «golden boys» από τις διοικήσεις των οργανισμών και εταιρειών του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Η δεύτερη αναφέρεται στην πρόθεση της Κυβέρνησης να προβεί σε νέα νομοθετική ρύθμιση για τη θέσπιση ορίων στις αμοιβές των διοικητικών στελεχών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ακόμα και εκείνων των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.
Τέλος, στη δευτερολογία σας, αναφέρεστε στη μη ύπαρξη διαφάνειας, ενώ, σε σχέση με τις αμοιβές μου, αναφέρετε επί λέξει: «ο κ.…, ο κ. Αθανασόπουλος: μιλάμε για ποσά της τάξεως των επτακοσίων και οκτακοσίων χιλιάδων ευρώ».
Σε αυτά τα θέματα θα ήθελα να απαντήσω σε εσάς, παρόλο που, δυστυχώς, παρόμοιες δηλώσεις και συζητήσεις έχουν επανειλημμένως γίνει στη Βουλή τα δύο τελευταία τουλάχιστον χρόνια. Επιλέγω δε να απαντήσω τώρα, και όχι με βάση προηγούμενες αφορμές, για δύο κυρίως λόγους:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι αισθάνομαι πως, υπηρετώντας αυτά τα χρόνια τη ΔΕΗ, είναι σαν να εκπληρώνω τη δεύτερη στρατιωτική μου θητεία από την άποψη της προσφοράς προς τη χώρα και το κοινωνικό σύνολο και ότι, εάν απαντούσα τότε, θα θεωρούνταν ενδεχομένως ως προσπάθεια να υπερασπιστώ τον εαυτό μου και να δικαιολογηθώ, κάτι το οποίο δεν πίστευα ότι χρειαζόταν να κάνω.
Ο δεύτερος, και πιο σημαντικός, είναι ότι, εάν εισακουστούν όσα προτείνετε, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας θα χάσει τη δυνατότητα προσέλκυσης ικανών και έμπειρων στελεχών, τα οποία θα απορρίψουν κάθε ενδεχόμενο απασχόλησής τους στις εταιρείες αυτές – όχι μόνο για το ύψος των αποδοχών, αλλά και για τον ενδεχόμενο διασυρμό και διαπόμπευση, που, δυστυχώς, εισπράττουν συνήθως όσοι καταλαμβάνουν αυτές τις θέσεις.
Ας ξεκινήσω λοιπόν από το θέμα της διαφάνειας, στην οποία δώσατε ιδιαίτερη έμφαση.
Προς ενημέρωσή σας, όλες οι αμοιβές και πάσης φύσεως απολαβές των στελεχών – μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, εγκρίνονται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Επιχείρησης, και, όταν πρόκειται περί Επιχειρήσεων στις οποίες το Δημόσιο διατηρεί την πλειοψηφία, προεγκρίνονται από τους (συν)αρμόδιους υπουργούς της εκάστοτε Κυβέρνησης. Όλα τα σχετικά στοιχεία δημοσιεύονται στα πρακτικά της Γενικής Συνέλευσης και βρίσκονται στη διάθεση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου.
Κατά συνέπεια, ανεξάρτητα από το αν κάποιος συμφωνεί με το ύψος των αμοιβών, η διαδικασία με την οποία αυτές καθορίζονται είναι απόλυτα διαφανής.
Σχετικά με το θέμα των «golden boys», στα οποία επανειλημμένως έχω απαξιωτικά, για την προσωπικότητά μου, συμπεριληφθεί, θα ήθελα αρχικά να κάνω μια σύντομη αναφορά στην δόκιμη χρήση του όρου, προσδιορίζοντας ακριβώς εκείνους τους οποίους, συνήθως, συμπεριλαμβάνει:
Ο όρος «golden boys» αφορά μεγαλοστελέχη μεγάλων επιχειρήσεων, κυρίως των ΗΠΑ αλλά και της Ευρώπης, των οποίων τα ετήσια bonus και άλλου είδους έμμεσες αποδοχές όπως stock options, είναι από 100 έως και πάνω από 1.000 φορές μεγαλύτερα από το μέσο μισθό όλων των υπολοίπων εργαζομένων της επιχείρησης.
Όταν λοιπόν εσείς, και άλλοι συνάδελφοί σας στη Βουλή, συμπεριλαμβάνετε και εμένα σε αυτή την κατηγορία, αυτό εννοείτε;
Αναφέρεστε στα δικά μου bonus;
Προς πλήρη αποκατάσταση της αλήθειας, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι όχι μόνο δεν έχω εισπράξει ποτέ κανένα bonus, αλλά και ότι, με πρότασή μου, αρνήθηκα την καταβολή bonus για το 2007, μολονότι συνέτρεχαν οι εκ της σύμβασής μου προϋποθέσεις έγκρισης bonus από την Γενική Συνέλευση των Μετόχων του 2008 και της σχετικής καταβολής του.
Αυτό έγινε διότι τον Ιούνιο του 2008 ήταν ήδη γνωστό ότι η ΔΕΗ θα έκλεινε το οικονομικό έτος με ζημιές για τους μετόχους και έκρινα ότι δεν θα έπρεπε να ωφεληθώ εγώ σε μία χρονική συγκυρία που εζημιώνοντο οι μέτοχοι.
Σε αντιδιαστολή, πρότεινα και εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο, αυξήσεις για τους εργαζόμενους μεγαλύτερες από τον πληθωρισμό, καθώς έκρινα ότι οι εργαζόμενοι δεν έφεραν καμία ευθύνη για τις μεταβολές των εξωγενών παραγόντων που επηρέαζαν αρνητικά τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης για το 2008.
Και δεν θέλω να αναφερθώ επί μακρόν και σε άλλες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί στην ίδια κατεύθυνση, όπως π.χ. η αεροπορική μεταφορά μου για επιχειρησιακούς λόγους στην οικονομική θέση, πράγμα που δεν συνάδει με συμπεριφορές και πρακτικές «golden boys».
Σημειωτέον ότι αυτές οι προσπάθειες συνεχίζονται και σήμερα που τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης είναι πάρα πολύ καλά, όμως, το ίδιο δεν συμβαίνει με τη γενικότερη οικονομία της χώρας.
Για το 2009, με δεδομένες τις ζημίες που σημείωσε η ΔΕΗ κατά το 2008, την γενικότερη αρνητική οικονομική συγκυρία, και κατά κύριο λόγο την αναγκαιότητα επίτευξης του Επιχειρησιακού Σχεδίου της ΔΕΗ, κατόπιν δικής μου πρωτοβουλίας
και σχετικής εισήγησης στο Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης, το 60% των τακτικών αποδοχών μου συνδέθηκαν με την επίτευξη πολύ υψηλών στόχων της ΔΕΗ, ενώ προβλέφθηκε η μη ενεργοποίηση του bonus ανεξάρτητα από τα οικονομικά αποτελέσματα.
Έτσι, η Γενική Συνέλευση των Μετόχων του 2009, προενέκρινε τη μείωση των εγγυημένων αποδοχών μου στο 40% και συνέδεσε το υπόλοιπο 60% με τους παρακάτω στόχους:
Διευθέτηση του 60% των τακτικών
αποδοχών Στόχος
20 % των σταθερών ετήσιων αποδοχών Επίτευξη του προϋπολογισμού
του έτους 2009
20 % των σταθερών ετήσιων αποδοχών Επίτευξη του στόχου εξοικονόμησης ελεγχόμενων δαπανών ύψους
90 εκατ. Ευρώ
20 % των σταθερών ετήσιων αποδοχών Επίτευξη του στόχου ανάθεσης
έργων κατασκευής Μονάδων
παραγωγής ισχύος 2.400 MW
Σημειώστε ότι η σύμβαση που έχω υπογράψει με τη ΔΕΗ Α.Ε. προβλέπει ως ετήσιες τακτικές μικτές αποδοχές το ποσό των €300.000 και ως έκτακτες αμοιβές (bonus) το ποσό των €100.000. Η εξέλιξη των καταβληθεισών αμοιβών μου έχει ως εξής:
Έτος Συνολικές Μικτές
Αποδοχές (μικτός μισθός & κάλυψη ιατροφαρμακευτικών δαπανών) Bonus
2007
[1/2/2007 (ημ/νία έναρξης ισχύος
της σύμβασης)–31/12/2007] €278.571
€3.343 0
2008
[1/1/2008-31/12/2008] €300.000
€3.585 0
2009
[1/1/2009-31/10/2009] €94.285
€3.864 0
Μέχρι σήμερα που συντάσσεται αυτή η επιστολή, ο μόνος στόχος που φαίνεται να επιτυγχάνεται είναι αυτός του προϋπολογισμού του έτους, ενώ είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν θα επιτευχθεί ο στόχος της ανάθεσης έργων κατασκευής Μονάδων παραγωγής ισχύος 2.400 MW.
Όλα τα παραπάνω είναι πλήρως καταγεγραμμένα στα σχετικά πρακτικά και εκτιμώ ότι οφείλατε να τα έχετε αναζητήσει πριν προβείτε στις δηλώσεις περί ποσών «της τάξης των επτακοσίων και οκτακοσίων χιλιάδων ευρώ».
Και φθάνω τώρα στη δεύτερη ερώτησή σας, η οποία αποτελεί, όπως ανέφερα προηγουμένως, τον κύριο λόγο της σημερινής μου επιστολής.
Ακόμη κι αν με αυτόν τον τρόπο φαίνεται να ικανοποιείται μία από τις αδυναμίες του σύγχρονου Έλληνα, που θυμίζει σε εμένα το γνωστό και σε εσάς ανέκδοτο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου για την «κατσίκα του γείτονα», ο κίνδυνος που απορρέει από τέτοιου είδους προσεγγίσεις, όσον αφορά τη θέσπιση ορίων στις αμοιβές των διοικητικών στελεχών του ευρύτερου δημόσιου τομέα – ιδίως εκείνων των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο και εκτεθειμένες στον ανταγωνισμό – είναι τεράστιος.
Κι αυτό διότι, το στέλεχος που θα τοποθετηθεί στην κεφαλή μιας μεγάλης επιχείρησης οφείλει να ικανοποιεί μια σειρά σημαντικών κριτηρίων, αφού τα θέματα που θα χειρίζεται είναι πολλά και σύνθετα.
Αναπόφευκτα, εγείρονται τουλάχιστον τρία ερωτήματα:
α) Ποιες θα πρέπει να είναι οι ικανότητες και η διοικητική εμπειρία ενός στελέχους που θα ηγηθεί μιας επιχείρησης όπως η ΔΕΗ, όταν οι αποφάσεις του σε πολύπλοκα θέματα διαχείρισης και επενδύσεων (συνήθως πάνω από δέκα ανά συνεδρίαση Διοικητικού Συμβουλίου) αφορούν ποσά που ξεκινούν από πέντε εκατομμύρια και φθάνουν σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ;
β) Ποιο θα πρέπει να είναι το επίπεδο της επαγγελματικής και συναισθηματικής ωριμότητας του στελέχους αυτού, ώστε να είναι σε θέση να ακούει με προσοχή όλες τις τοποθετήσεις των ενδιαφερόμενων μερών (πελάτες, εργαζόμενοι, προμηθευτές, τοπικές κοινωνίες, Πολιτεία, κ.λπ.), να ικανοποιεί τις ανάγκες που προκύπτουν με τρόπο εξισορροπητικό, να μην επηρεάζεται από τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και να τοποθετεί το συμφέρον της επιχείρησης στην κορυφή των προτεραιοτήτων του;
γ) Ποια θα πρέπει να είναι τα αποθέματα ψυχικής δύναμης του στελέχους αυτού, όταν το μέγεθος και η πολυπλοκότητα της επιχείρησης απαιτούν την πλήρη αφιέρωση του χρόνου του και την συνεπαγόμενη απουσία κάθε είδους κοινωνικής και οικογενειακής ζωής;
Αυτά είναι, κατά την άποψή μου, τα σημαντικά θέματα τα οποία πρέπει να αναδείξει οποιαδήποτε συζήτηση για αμοιβές, διότι οι σχετικές απαντήσεις καθορίζουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη θητεία στην κεφαλή μιας μεγάλης επιχείρησης.
Κι αυτά είναι παράλληλα και η πηγή της μεγάλης μου ανησυχίας.
Πιστεύω ότι είναι αδιανόητο, αντί να μιλάμε για τους τρόπους προσέλκυσης των ικανότερων και εμπειρότερων, να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να τους απομακρύνουμε, αναφερόμενοι με όρους αναντίστοιχους και ασχολούμενοι με πράγματα ανακριβή, που έχουν σημαντικά συμβάλει στο να τοποθετήσουν την εθνική μας οικονομία και ανταγωνιστικότητα σε θέσεις χαμηλότερες κι από μη αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, με αποτέλεσμα να αποστερούνται η χώρα μας από πολλές εκατοντάδες χιλιάδες θέσεων εργασίας και όλοι οι εργαζόμενοι καλύτερων αμοιβών.
Επιπλέον, αυτή η πρακτική έρχεται σε αντίθεση με την επιλογή της Πολιτείας, ήδη από το 2001, της στελέχωσης και των αποδοχών των θέσεων αυτών.
Στα τρία αυτά χρόνια που είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετώ τη ΔΕΗ, μου δόθηκε η ευκαιρία να αντιληφθώ το μεγάλο έργο που έχει επιτελέσει και εξακολουθεί να επιτελεί η μεγάλη αυτή επιχείρηση, έχοντας συμβάλει τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία της χώρας τις τελευταίες έξι δεκαετίες.
Παράλληλα όμως, κατάλαβα την τεράστια δυναμική της και τις ανεξάντλητες δυνατότητές της όχι μόνο για να συνεχίσει ως Εθνικός Πρωταθλητής και μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να εξελιχθεί σε σημαντικό παράγοντα του κλάδου της ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο.
Με αυτή την αφετηρία και με την ευκαιρία της αλλαγής διοίκησης στη ΔΕΗ – αλλά και στις άλλες επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα -, ο σχετικός δημόσιος διάλογος θα πρέπει να κατατείνει ώστε, η Επιχείρηση αυτή να αποτελεί πόλο έλξης και συνειδητή επιλογή για τους άξιους και ικανούς και όχι για εκείνους που δεν έχουν άλλες επαγγελματικές διεξόδους, ή τυχόν εξυπηρετούν τρίτες σκοπιμότητες”.
