Σεβασμιότατε, με την ανοιχτή αυτή επιστολή μου, θέλω να σας κάνω γνωστά μερικά σοβαρότατα ζητήματα που απασχολούν και δυσαρεστούν, σχεδόν, όλο το Χριστεπώνυμο κοινό της μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης.
Με τα εκκλησιαστικά θέματα δεν ασχολήθηκα ποτέ στη ζωή μου. Είμαι ένας απλός πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός.
Στις 13-6-2010 στον Άγιο Δημήτριο, ευρισκόμενος για μια κοινωνική υποχρέωση, αναγκάσθηκα να σηκωθώ και να σας ομιλήσω, κουρασμένος από το μακροσκελές, πάνω από 40 λεπτά, κήρυγμά σας. Συγχρόνως είπα και μερικά άλλα «ΛΟΓΙΑ» τα οποία δεν χρειάζεται να επαναλάβω.
Από την ημέρα εκείνη έγινα το πρόσωπο των ημερών που ακολούθησαν. Δεχόμουν καθημερινώς πάρα πολλά τηλεφωνήματα, αλλά και από ανθρώπους που συναντούσα στο δρόμο. Μου έδιναν συγχαρητήρια για την τόλμη που είχα να σας πω ό,τι σας είπα.
Εξηγούσα σε όλους ότι αυτό που έκανα ήταν αυθόρμητο, τυχαίο και χωρίς προγραμματισμό. Κάποια αντίδραση της στιγμής.
Από τους ανθρώπους που μου τηλεφωνούσαν και με συναντούσαν πληροφορήθηκα πάρα πολλά θέματα, που δεν ήξερα προηγουμένως. Να σημειώσω ότι ήταν άνθρωποι όλων των κοινωνικών τάξεων, δημόσιοι λειτουργοί, αλλά και από όλα τα χωριά, τις κωμοπόλεις και τις πόλεις του νομού Κοζάνης.
Το πιο σπουδαίο θέμα από όλα όσα μου είπαν ήταν το πιο κάτω:
Στο τηλέφωνο ήταν ένας που τον χειρούργησα το 1960, όταν ήταν μαθητής του γυμνασίου. Μου είπα «έφυγα στη Γερμανία. Πέρασαν χρόνια και γυρνώντας έμαθα ότι όλοι οι γιατροί της εποχής εκείνης είχαν πεθάνει. Αμανατίδης, Τσαρίδης, Κωνσταντινίδης, Χάμουργκας, Σπινάρης κ.λ.π. Νόμιζα ότι θα είχες πεθάνει και εσύ. Ξαφνικά έμαθα τα όσα έγιναν στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου και χάρηκα πολύ που έμαθα ότι ζούσες και ότι ήσουνα 88 χρονών. Τότε σκέφθηκα ότι για να ζεις τόσα πολλά χρόνια αυτό ήταν θέλημα του Θεού. Επίτηδες σε άφησε ο Θεός να ζήσεις τόσο πολύ για να έλθει κάποια, απροσδιόριστη, στιγμή να πεις όλα αυτά τα «ΛΟΓΙΑ» στον δεσπότη, δημοσίως, για να αλλάξει τακτική συμπεριφοράς. Η Θεία Πρόνοια έκανε το θαύμα της. Να ιδούμε ο δεσπότης θα το καταλάβει;». Του είπα τότε εγώ «σα να έχεις δίκαιο, διότι εγώ ο ήρεμος, κατά τα άλλα, υπέργηρος, με σχετικές καλές σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, τι ήθελα και σηκώθηκα να μιλήσω την ημέρα εκείνη;». Από την τετραγωνισμένη αυτή λογική του συνομιλητή μου, πάω και εγώ να πιστέψω πως ό,τι έκανα ήταν θεία προτροπή και όχι του σατανά, όπως είπατε σεβασμιότατε τότε.
Προς Θεού μην πιστέψετε ότι κάνω σκέψεις και ενέργειες θεϊκές, απλώς θέλω να τονίσω, ότι πρέπει να καταλάβει ο δεσπότης ότι πρόκειται για πολύ σοβαρά πράγματα, που πρέπει να τα λάβει υπ’ όψη του και να αλλάξει θέσεις, δραστηριότητες και ενέργειες. Σαν μητροπολίτης έχετε πολλές εξουσίες τις οποίες όμως θα πρέπει να πραγματοποιείτε με σύνεση και με συνεννόηση με τους τοπικούς παράγοντες και τους κατοίκους και όχι με το «έτσι θέλω» και «θα κάνω αυτό που θέλω εγώ»!
Στη συνέχεια θα γράψω όλα όσα έμαθα από τις επαφές που είχα με του πιστούς. Εγώ πολύ λίγα θέματα ήξερα. Δεν ασχολούμουν με τα εκκλησιαστικά.
ΑΠΟΡΙΕΣ
1)Γιατί σεβασμιότατε κάνατε πολλές και μεγάλες τροποποιήσεις στον μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου;
Αλλάξατε τα προσκυνητάρια, τις εικόνες, τα ξύλινα σκαλιά του δεσποτικού θρόνου με μαρμάρινα κ.λ.π., κ.λ.π.
Πρέπει να γνωρίζατε ότι ο ναός αυτός είναι ιστορικό μνημείο τριών και πλέον αιώνων. Η κ. Καραμήτρου, αρχαιολόγος, σας το τόνισε επίμονα, ότι τα ιστορικά μνημεία δεν τα τροποποιούν, δεν τα αλλάζουν και δεν προσθαφαιρούν αντικείμενα. Είναι ιεροσυλία. Αν κάναμε κάτι παρόμοιο στην Ακρόπολη, τους Δελφούς ή την Ολυμπία, θα έχαναν τελείως την αξία που έχουν σήμερα και έρχονται άνθρωποι από τα πέρατα του κόσμου για να τα θαυμάσουν και να τα προσκυνήσουν.
Σκέφτομαι μήπως όλα αυτά τα κάνατε για να θίξετε «τα όσια και ιερά» των Κοζανιτών και να τους κάνετε να στενοχωρηθούν και να πονέσουν;
Με τον τρόπο αυτό τους χτυπήσατε στο πιο ευαίσθητο σημείο των πιστεύω τους.
Ο ναός του Παππού Αϊ Νικόλα είναι το ιερότερο πράγμα για τους Κοζανίτες. Πιστεύουμε ότι πάρα πολλές φορές μας προστάτευσε και μας έσωσε από πολλούς κινδύνους και καταστροφές. Για τον λόγο αυτό θεωρούμε ιερόσυλο κάθε έναν που τον θίγει.
Σας παρακαλούμε να αποκαταστήσετε τα πράγματα στην προηγούμενη θέση τους για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις μας.
2) Γιατί σεβασμιότατε δεν ολοκληρώνετε την αναπαλαίωση του μητροπολιτικού μεγάρου ή δεσποτικού, όπως το λέμε στην Κοζάνη; Πάνω από τέσσερα χρόνια παραμένει «γιαπί».
3) Γιατί ξοδέψατε αρκετά χρήματα για να μισοκάνετε το κτίσμα πίσω από την Αγία Παρασκευή; Έμεινε ημιτελές. Ενώ αν τα βάζατε στο δεσποτικό θα είχε τελειώσει τώρα. Στον λόφο της Αγίας Παρασκευής έγινε και ένα άλλο μεγάλο σφάλμα. Κόπηκαν πάνω από είκοσι πεύκα, που τα φύτεψαν οι μαθητές την δεκαετία του 1930-40. Τα παρακολουθούσαν να μεγαλώνουν σαν παιδιά τους και τα χαίρονταν. Τώρα βέβαια λίγοι ζουν από αυτούς. Σας επέτρεψε η δασική υπηρεσία να τα κόψετε ή δεν την ρωτήσατε;
Στο δεσποτικό μέγαρο υπήρχε ένα εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης, στο οποίο όλοι οι προκάτοχοί σας πήγαιναν το πρωί και το βράδυ και προσεύχονταν. Θελήσατε να το χτίσετε σε κοινόχρηστο χώρο και η πολεοδομία δεν σας επέτρεψε. Ήταν η πρώτη αντίσταση που αντιμετωπίσατε από τότε που ήλθατε στην Κοζάνη. Είπατε στον πρώην δήμαρχο Γιάννη Παγούνη, που προσέφυγε στην πολεοδομία και σας απαγορεύθηκε να χτίσετε, «τι θα πείτε στην Αγία Αικατερίνη όταν την αντικρύσετε στον άλλο κόσμο»; Στο σημείο αυτό μπορεί να αντιστραφεί η ερώτηση. «Τι θα πείτε εσείς στην Αγία Αικατερίνη όταν την συναντήσετε στον άλλο κόσμο»; Διότι το κακό ξεκίνησε από εσάς που κατεδαφίσατε το ναό χωρίς να χτίσετε άλλον. Θα μείνει άστεγη η Αγία; Θα πρέπει να αλλάξετε τα σχέδια και να επανέλθει στον τόπο της. Βέβαια θα γίνουν δύο – τρία γραφεία λιγότερα.
Με την ολοκλήρωση του δεσποτικού μεγάρου θα συμμαζευτούν όλες οι υπηρεσίες της μητροπόλεως. Τώρα τα γραφεία βρίσκονται στην Αγία Παρασκευή και για να βγάλει κάποιος ένα πιστοποιητικό πρέπει να πληρώσει δύο διαδρομές ταξί, δηλαδή πάνω από 10 ευρώ. Γιατί δεν βάζατε τα γραφεία στο κτίριο που δώρισε ο Γκέκας, που είναι στο κέντρο και το νοικιάσατε σε κατάστημα νυφικών; Για να πάρετε μερικά ευρώ ενοίκιο; Η εκκλησία δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισμός. Πρέπει να φροντίζει τους πιστούς της ώστε να μην ξοδεύονται και να μην ταλαιπωρούνται.
4) Γιατί βγάλατε τις κούνιες από την Αγία Παρασκευή, τον Άγιο Χαράλαμπο και τις άλλες θέσεις όπου υπήρχαν από καιρό; Πήγαιναν οι γονείς με τα παιδάκια, άναβαν το κερί τους, και περνούσαν ευχάριστα την ώρα τους.
5) Γιατί αφήσατε όλα τα εξωκλήσια χωρίς υπεύθυνους και ρήμαξαν; Από την τουρκοκρατία πήγαιναν οι Κοζανίτες, οικογενειακώς ή κατά γειτονιές, εκκλησιάζονταν, ψήνανε αρνιά και κατσικάκια ή κοκορέτσια, διασκέδαζαν και ελεύθεροι, από την παρουσία των Τούρκων, συζητούσαν και εθνικά θέματα. Η συνήθεια αυτή κράτησε μέχρις ότου απαγορεύσατε αυτού του είδους τον εκκλησιασμό. Αυτό πείραξε πάρα πολύ τους Κοζανίτες.
Φροντίζετε, μαθαίνετε και κάνετε ό,τι βλάπτει και στενοχωρεί τους Κοζανίτες για να τους δώσετε να καταλάβουν ότι πάντα γίνεται το δικό σας.
Στην εκκλησία της Παναγίας η επιτροπή έβαλε ένα συνεργείο να την βάψει. Το μάθατε, πήγατε και αναγκάσατε τους ελαιοχρωματιστές να κατεβάσουν τις σκαλωσιές, διότι θέλετε να βάλετε δικό σας συνεργείο.
Αλλά και στα χωριά δεν θέλουν να σας δουν. Στην Αιανή έχουν παράπονα με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που κάηκε. Στον Κρόκο δεν τους επιτρέπετε να χτίσουν το κτίριο του «Καπή» σε δημοτικό χώρο, διότι θα ενοχλούν οι γέροντες τους εκκλησιαζόμενους με τη μουσική που θα βάζουν.
Στο χωριό Ελάτη δεν θέλουν να σας δουν διότι δεν επιτρέψατε να ενταφιασθεί με θρησκευτική κηδεία μια γυναίκα. Η περίπτωση ήταν ειδική. Η γυναίκα που αυτοκτόνησε ήταν χαροκαμένη, έχασε τόσο απρόσμενα το νεαρό παιδί της, το βλαστάρι της, έχασε τα λογικά της. Η Χριστιανική Ορθόδοξη Πίστη είναι φιλεύσπλαχνη και μεγαλόψυχη. Δεν εφαρμόζει πάντα κατά γράμμα τους κανόνες. Εξαντλήσατε όλη την αυστηρότητα. Στην τηλεόραση είπε ένας κάτοικος του χωριού ότι «αν περάσει ο δεσπότης από εδώ θα βάλουμε τα παιδιά να τον κυνηγήσουν με τις πέτρες». Επιτρέπετε να δίνουμε λαβή για τέτοιες εκφράσεις για έναν επίσκοπο; Ο μακαριστός Διονύσιος σε μια παρόμοια περίπτωση επέτρεψε να κηδευθεί ο γνωστός στην περιοχή μας συνταξιούχος δάσκαλος που αυτοκτόνησε με περίστροφο. Είπε ο μακαριστός Διονύσιος ότι «εκείνη τη στιγμή που πυροβολούσε δεν είχε λογική σκέψη». Επρόκειτο για λόγιο δάσκαλο, ο οποίος ήταν πρόεδρος των εφέδρων αξιωματικών της Κοζάνης επί πολλά χρόνια.
Τα κεριά που ανάβουμε στις εκκλησίες πριν καλά – καλά κάψουν λίγο τα μαζεύουν, σχεδόν ολόκληρα. Ρώτησα έναν που τα μάζευε γιατί δεν τα αφήνει να κάψουν, τουλάχιστον μέχρι τη μέση. Μου απάντησε ότι έχει τέτοια εντολή από τον επίτροπο, ο οποίος πάλι μου είπε ότι αυτήν την εντολή του έδωσε ο προϊστάμενος ιερέας της εκκλησίας. Τον ρώτησα και αυτόν και μου είπε ότι ήταν άνωθεν εντολή. Τα κεριά ολόκληρα τα ξαναλιώνουν και το κέρδος είναι 95%. Τότε γιατί ανάβουμε τα κεριά με κίνδυνο να γίνει κάποια πυρκαγιά και δεν ρίχνουμε στο παγκάρι αμέσως τα είκοσι λεπτά; Το όλο ζήτημα είναι συζητήσιμο και έχει και την ευτράπελη πλευρά.
Από το 1903 ιδρύθηκε και υπάρχει η «φιλόπτωχη αδελφότης κυριών Κοζάνης». Διευθύνεται από μια επιτροπή που εκλέγεται με ψηφοφορία από τις κυρίες της Κοζάνης που είναι μέλη. Υπάρχει πρόεδρος, αντιπρόεδρος, ταμίας και μέλη. Έχει μια αρκετή περιουσία και τα εισοδήματα από αυτήν, μαζί με τις δωρεές φίλων, τα διαθέτουν φιλανθρωπικώς σε πτωχές οικογένειες, το δε Πάσχα και τα Χριστούγεννα δίνει χρήματα και σε αρκετούς άλλους συμπολίτες μας. Κανείς από τους δεκάδες μητροπολίτες που πέρασαν από τότε δεν σκέφθηκε να την συγχωνεύσει, πολλοί δε μητροπολίτες την ενίσχυαν οικονομικά σε περιόδους αιχμής (Πάσχα κ.λ.π.).
Ο σεβασμιότατος κ. Παύλος ίδρυσε το «φιλόπτωχο ταμείο», το οποίο δεν έχει περιουσιακά στοιχεία, μοιράζεται όμως τις δωρεές των πιστών και έτσι και τα δύο ταμεία έγιναν φτωχότερα από πριν. Ο σκοπός της ίδρυσης του «φιλόπτωχου ταμείου» ήταν να συνενωθούν τα δύο ταμεία υπό την προεδρία του δεσπότη. Τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματά τους θα περάσουν στην δικαιοδοσία του δεσπότη και καταλαβαίνετε τι θα γίνει!
Η «φιλόπτωχος αδελφότητα» συζητάει αλλά δεν δέχεται να συνενωθούν τα δύο ταμεία. Η συζήτηση σταμάτησε εδώ. Στο τέλος όμως φοβάμαι ότι θα γίνει το χειρότερο.
Διερωτώμαι τι τα θέλει όλα αυτά τα χρήματα ο δεσπότης; Τίποτε από όσα κτίρια ξεκίνησε δεν τελείωσε, εκτός από τη «βίλα» της Νέας Νικόπολης αλλά και κανένα άλλο φιλανθρωπικό έργο δεν είδαμε. Εννοώ μια οργάνωση συσσιτίων ή ένα πτωχοκομείο. Δύο έργα, που η παρουσία τους θα είναι απόλυτα απαραίτητη την εποχή αυτή, που περνάμε μια από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις.
Στην Θεσσαλονίκη ο μητροπολίτης κ. Άνθιμος σιτίζει πάνω από δύο χιλιάδες απόρους την ημέρα.
Στη Φλώρινα ο κ. Θεόκλητος, διάδοχος πανάξιος του κ. Αυγουστίνου Καντιώτη, έχει συσσίτια επί καθημερινής βάσεως και πτωχοκομείο. Στον ποταμό Σακουλέβα έχει βαφτίσει πάνω από χίλιους μουσουλμάνους. Πού τα βρίσκουν αυτοί τα χρήματα;
Αν θελήσει και ο δεσπότης μας να οργανώσει κάτι παρόμοιο θα τον βοηθήσουμε οι Κοζανίτες από το υστέρημά μας, με την μόνη προϋπόθεση ότι θα ορισθεί επιτροπή διαχείρισης από τον δήμαρχο ή τον περιφερειάρχη.
Και κάτι τελευταίο γιατί σας κούρασα. Ένας μου τηλεφώνησε, λέγοντάς μου «βάλε γιατρέ υποψηφιότητα για δήμαρχος της Κοζάνης ή των Σερβίων με ένα μόνο σύνθημα, ότι αν βγεις θα προσπαθήσεις να αποκαταστήσεις όσα στραβά έχει κάνει ο μητροπολίτης, θα βγεις παμψηφεί». Του απάντησα ότι «είμαι ογδόντα οκτώ ετών (88) και η ηλικία μου δεν μου επιτρέπει παρόμοιες δραστηριότητες. Ακόμη δεν έχω βάλει ποτέ στην ζωή μου υποψηφιότητα». Τότε μου είπε «γράψε τα τότε για να ξέρουν οι υποψήφιοι τον Νοέμβριο από πού θα μπορέσουν να πάρουν πολλές ψήφους και πώς».
Μετά σεβασμού
Υστερόγραφο. Πληροφορήθηκα, σεβασμιότατε, ότι παραπονεθήκατε διότι κατά την ονομαστική σας εορτή σας ευχήθηκαν πολύ λίγοι Κοζανίτες. Μάλιστα αυτό έγινε αντιληπτό και από τους ιεράρχες που έτυχε να φιλοξενείτε και σχολιάσθηκε δυσμενώς.
Επρόκειτο για μια σιωπηρή αντίδραση για την ιδιόρρυθμη στάση που κρατάτε και είναι σε βάρος των Κοζανιτών. Να γνωρίζετε ότι όσοι θέλουν να πάνε στην Εκκλησία άρχισαν να ρωτούν σε ποια εκκλησία λειτουργεί ο δεσπότης, για να μην πάνε σ’ αυτήν. Ακόμη συζητείται, αν δεν αλλάξετε στάση, μόλις πηγαίνετε σε μια εκκλησία να φεύγουν οι πιστοί και να μένετε με τα κόλλυβα και τα στασίδια. Αλλάξτε στάση. Αποκαταστήστε τα προσκυνητάρια στην παλαιά τους μορφή και ό,τι αλλαγές κάνατε. Κατεβάστε τα γραφεία της μητροπόλεως στο κέντρο της Κοζάνης. Ορίστε επιτροπές στα εξωκλήσια. Περιορίστε τα κηρύγματά σας στα 12 λεπτά. Μην ξεκινάτε καινούριες κατασκευές αν δεν τελειώσουν αυτές που έχετε αρχίσει. Και άλλα πολλά για να αποκατασταθούν οι σχέσεις με το Χριστεπώνυμο κοινό των πιστών της μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης.
Μηνάς Παπακυρίλλου
Συνταξιούχος ιατρός
χειρουργός και ιστορικός