Παρά τις διαψεύσεις, η κυβέρνηση προχωρά στην άρση αναστολής πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας το 2014 – Προβλέπεται παράταση για τους ιδιοκτήτες που χρωστούν έως και τρία χρόνια στις τράπεζες
Σχέδιο-καρότο που περιλαμβάνει μείωση των κοινωνικών κραδασμών που θα προκύψουν από την αποφασισμένη άρση απαγόρευσης των πλειστηριασμών α’ κατοικίας από 1-1-2014 με περίοδο χάριτος σε όσους χρωστούν δάνεια τα τρία τελευταία χρόνια, αλλά και μαστίγιο για όσους σε μια λογική στάσης πληρωμών από το 2008-2009 δεν πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων, παρά το ότι δηλώνουν εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ, θα παρουσιάσει για διαβούλευση μέσα στις επόμενες ημέρες το υπουργείο Ανάπτυξης προς τους κοινωνικούς φορείς.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», το υπουργείο Ανάπτυξης μέσα στις επόμενες ημέρες θα παρουσιάσει τους άξονες… ανακούφισης, αλλά και θα καταδείξει και τις κοινωνικές εκείνες ομάδες που θα επηρεαστούν άμεσα από το ξεκίνημα των πλειστηριασμών στα σπίτια και οι οποίες προσδιορίζονται σε 10.000 έως 15.000 περίπου δανειολήπτες ακινήτων. Κεντρικός άξονας αυτού του σχεδίου είναι να δοθεί χάρη σε όσους οφείλουν δόσεις δανείων για τα τελευταία τρία χρόνια, δηλαδή από το 2011 και μετά, οπότε και η κρίση κορυφώθηκε.
Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο πατά στη λογική πως «η τριετία είναι ένα λογικό διάστημα να οφείλει κάποιος χρήματα για το ακίνητό του, καθώς μεγαλύτερο διάστημα σημαίνει συστηματική αποχή από τις υποχρεώσεις ενός δανειολήπτη». Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν σημαίνει πως τα χρήματα αυτά χαρίζονται ή παραγράφονται, απλώς οι εν λόγω δανειολήπτες θα σώσουν για ένα διάστημα τα σπίτια τους και θα πάρουν μια παράταση για να τα αποπληρώσουν λίγο αργότερα. Επίσης ο σχεδιασμός του υπουργείου αναφέρεται σε διαχωρισμό όσων δανειοληπτών προσπάθησαν με κάποιο τρόπο να πληρώσουν έστω και μικρότερο μέρος των δόσεων ή τουλάχιστον «δεν εξαφανίστηκαν πλήρως από τα γκισέ των τραπεζών», όπως μας είπε στέλεχος της ομάδας που επεξεργάζεται το πλάνο. «Η λογική μας είναι ξεκάθαρη. Δεν μπορεί κάποιος να δηλώνει εισοδήματα άνω των 50.000, 60.000 ή ακόμα και 100.000 ευρώ, να διατηρεί για παράδειγμα ακίνητο επιφάνειας 100, 150 ή ακόμα και 200 τ.μ, και να μην επικοινωνεί καν με την τράπεζα για να διευθετήσει μέρος έστω των υποχρεώσεών του από το 2008, οπότε και ξεκίνησε το μέτρο της προστασίας της α’ κατοικίας. Το μέτρο προστασίας της κατοικίας δυστυχώς έχει χρησιμοποιηθεί και από κοινωνικές ομάδες που απλώς βολεύτηκαν και δεν πληρώνουν αν και έχουν δυνατότητες ακόμα», τονίζει η ίδια πηγή.
Οσοι χρωστούν από το 2008
Οπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης αυτή τη στιγμή στο στόχαστρο μπαίνουν περί τις 15.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι από το σύνολο των 110.000 ιδιοκτητών που τα στεγαστικά τους δάνεια είναι «κόκκινα» δεν έχουν πληρώσει ούτε μια δόση από το 2008! Προσδιορίζοντάς τους ακόμα περισσότερο, αρμόδια πηγή αναφέρει πως «αυτοί που θα έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όσοι και δεν πληρώνουν συστηματικά αξιοποιώντας τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου εδώ και 6 χρόνια και έχουν εισοδήματα που δεν δικαιολογούν τέτοια στάση». Πάντως, το υπουργείο Ανάπτυξης ήδη δέχεται αυστηρή κριτική καθώς υπάρχουν πολλά παραδείγματα δανειοληπτών οι οποίοι λόγω σκληρής φορολόγησης έχουν αναγκαστεί να μην αποπληρώνουν όχι μόνο τα δάνεια α’ κατοικίας αλλά καλά-καλά να μην μπορούν να καλύψουν άλλες βασικές ανάγκες τους -κι ας δηλώνουν εισοδήματα πάνω από τα 30.000 ή και 50.000 ευρώ το χρόνο. Αυτό ακριβώς προβληματίζει το υπουργείο Ανάπτυξης, προσανατολίζοντας τα στελέχη του στη διεξοδική έρευνα της κάθε περίπτωσης μέσω δημιουργίας ειδικού φακέλου, δηλαδή ενός προφίλ δανειολήπτη που θα δείχνει τον τρόπο διαβίωσης και τα εισοδήματα κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου που χρωστά.
Ποιοι εξαιρούνται
Οπως το «ΘΕΜΑ» δημοσίευσε ήδη από τις 27 Απριλίου (αν και διαψεύστηκε τότε από το υπουργείο Ανάπτυξης, που αρνήθηκε θέμα πλειστηριασμών α’ κατοικίας), το σχέδιο άρσης του καθεστώτος προστασίας της α’ κατοικίας θα περιλαμβάνει και εξαιρέσεις. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, θα πρόκειται για ομάδες δανειοληπτών οι οποίες αποδεδειγμένα βρίσκονται σε αδυναμία εξόφλησης των υποχρεώσεών τους ακόμα και εάν έχει ξεπεραστεί η τριετία. Ο λόγος γίνεται για ανέργους, για πολίτες έχοντες αναπηρία, για χρόνια πάσχοντες, καθώς και για τις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες. Επίσης είναι σαφές πως θα υπάρξει και εισοδηματικό όριο – ώστε δανειολήπτες που διαθέτουν μικρά εισοδήματα (προσδιορίζονται σε περίπου 15.000 ευρώ ετησίως) να έχουν ειδικές διευκολύνσεις. Μια παράμετρος επίσης που θα εξεταστεί είναι και η αντικειμενική αξία του ακινήτου. Σήμερα το ύψος προστασίας είναι τα 200.000 ευρώ, το οποίο θεωρείται πολύ υψηλό. Αρα θέμα μείωσης των αντικειμενικών αξιών ως προς την υπαγωγή στο μέτρο εξετάζεται, με τις πληροφορίες να αναφέρονται σε ένα ποσό που θα κυμανθεί στα 120.000 έως 150.000 ευρώ.
Πιέζουν η τρόικα και η κρίση την οικοδομή
Τόσο οι πιέσεις της τρόικας όσο και η καθίζηση των τιμών των ακινήτω που ευνοούν την κερδοσκοπία καθιστούν τις εξώσεις μονόδρομο.
Λογικό είναι να αναρωτηθεί κανείς για ποιο λόγο η δικομματική κυβέρνηση επιμένει στην άρση ενός μέτρου κοινωνικής προστασίας, το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει ακόμα και σε κοινωνική ανάφλεξη μια χώρα που ήδη δοκιμάζεται ποικιλοτρόπως και αναμένει εντός του φθινοπώρου μεγάλη αναστάτωση στον δημόσιο τομέα με τις διαθεσιμότητες. Οπως επίσης και η δηλωθείσα άρνηση να ψηφίσουν την άρση απαγόρευσης των πλειστηριασμών αρκετοί βουλευτές των δύο κομμάτων.
Πιέσεις της τρόικας: Ο πρώτος λόγος είναι πως η τρόικα πιέζει για ανατροπή των ισχυόντων δεδομένων εδώ και δύο χρόνια. Ηδη πέρυσι η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση Σαμαρά κατόρθωσε να πάρει μια μη αναμενόμενη παράταση, η οποία πέρασε στα ψιλά λόγω του Αρμαγεδδώνα των σκληρών φορολογικών μέτρων που επισκίασαν μια επιτυχία της. Κάτι τέτοιο όμως ήδη η τρόικα έχει διαμηνύσει πως δεν θα το δεχτεί ξανά, καθώς δεν συναινεί σε πολιτικές ελάφρυνσης των «κακοπληρωτών δανειοληπτών».
Υποτίμηση της αξίας των ακινήτων: Ο δεύτερος και ουσιαστικά ισχυρότερος λόγος που η κυβέρνηση επιμένει στο εν λόγω μέτρο είναι πως ήδη η αγορά-λοκομοτίβα της ελληνικής οικονομίας, αυτή της οικοδομής και της κατοικίας, έχει βυθιστεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος μιας άλλης κοινωνικής ανάφλεξης. Αυτής που θα υπάρξει αν συνεχιστεί η απομείωση της αξίας των ακινήτων για το 90% των Ελλήνων που έχουν ιδιόκτητα ακίνητα επί του συνόλου του πληθυσμού λόγω της υποτιμητικής κερδοσκοπίας που υπάρχει στα ακίνητα. «Η λογική μας είναι μία. Δεν μπορεί για 110.000 συμπολίτες μας που έχουν αδυναμία, άλλοι 10 εκατομμύρια Ελληνες που επίσης έχουν ακίνητα να δουν τις περιουσίες τους μέσα στα επόμενα χρόνια να χάνουν έως και το 60% με 70% της αξίας τους. Σήμερα οι τιμές ακόμα και στις λεγόμενες καλές περιοχές έχουν τραβήξει έναν φοβερό κατήφορο κι αν δεν υπάρξει δράση θα δούμε να χάνονται ολόκληρες περιουσίες», αναφέρει κυβερνητικό στέλεχος στο «Θέμα», συμπληρώνοντας πως αυτή τη στιγμή 150.000 νεόδμητα ακίνητα βρίσκονται στα αζήτητα.
Στον αντίλογο βέβαια αυτής της θέσης βρίσκεται το κοινωνικό πρόβλημα που θα προκύψει και το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει συμπολίτες μας σε ακραία φαινόμενα τύπου Ισπανίας όπου είχαν σημειωθεί δεκάδες αυτοκτονίες λόγω απώλειας ενός κεκτημένου όπως η κατοικία. Ας μην ξεχνάμε πως για δεκαετίες το όνειρο κάθε ελληνικής οικογένειας και το στάτους καταξίωσης ήταν η εξασφάλιση της στέγης, γεγονός που δεν είναι αμελητέο. Σε μια κοινωνία ήδη ταλαιπωρημένη και εξευτελισμένη, είναι δύσκολο να δώσεις ακόμα ένα χτύπημα.
Κρίση στην οικοδομή: Ενα δεύτερο όφελος πάντως που αναμένει η κυβέρνηση από το άνοιγμα των πλειστηριασμών είναι πως με το πρώτο κύμα αποσυμπίεσης που θα υπάρξει θα ανοίξει εκ νέου η κρίσιμη για τα οικονομικά μεγέθη αγορά ακινήτων, καθώς και αυτή της οικοδομής. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως ήδη το «κύκλωμα» της οικοδομής και η απραξία στην οποία λόγω της κρίσης στα ακίνητα αυτή η άλλοτε ακμάζουσα αγορά έχει περιέλθει, κοστίζει πάνω από 400.000 ανέργους, καθώς και μονάδες ύφεσης στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Βέβαια, κι εδώ ο αντίλογος είναι ισχυρός, καθώς μερίδα της αγοράς δεν συμμερίζεται τις θέσεις του υπουργείου Ανάπτυξης πως θα υπάρξει κατ’ αρχάς άμεσο αγοραστικό ενδιαφέρον για κατοικίες επειδή οι πλειστηριασμοί θα ανοίξουν, αν και είναι γεγονός πως όπου εφαρμόστηκαν αντίστοιχες πολιτικές οι αγορές κατοικίας αναθερμάνθηκαν.
Εγγυήσεις – επισφάλειες: Η τελική επιχειρηματολογία του υπουργείου Ανάπτυξης για το εν λόγω μέτρο όμως αφορά και στον θεσμό της εγγύησης για την απόκτηση στεγαστικού δανείου. Στελέχη του υπουργείου αναφέρουν πως αν η ρύθμιση προστασίας πάρει μόνιμα χαρακτηριστικά (ήδη μετράει 6 χρόνια, καθώς πρωτοψηφίστηκε το 2008) η παροχή εγγυήσεων για την αγορά κατοικίας στα πιο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα θα εκλείψει μια και οι τράπεζες θα φοβούνται τις λογικές επισφάλειες, με αποτέλεσμα μεγάλες κοινωνικές ομάδες να στερηθούν του δικαιώματος μακροπρόθεσμα της αγοράς κατοικίας.
