Kυρίες και κύριοι εκπρόσωποι αρχών και φορέων,
αξιότιμοι κυρίες και κύριοι εισηγητές,
φίλοι μικρασιάτες-αγαπητοί συμπατριώτες,
φίλες και φίλοι του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου μικρασιατών, σας μεταφέρω τις ευχαριστίες, τις ευχές και τα συγχαρητήρια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ γι΄ αυτή την πολύ σημαντική σας πρωτοβουλία να διοργανώσετε το πρώτο Συμπόσιο ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ της Μικράς Ασίας.
Κομμάτι της προσφυγιάς και εγώ, με τα ακούσματα της μάνας, τους πνιχτούς στεναγμούς και τις διηγήσεις της γιαγιάς για τους θρύλους της ορθοδοξίας με τους αγιασμένους ποιμενάρχες της θυσίας και για τα αγιασμένα χώματα να μου τρυπάνε την σκέψη.
Γιατί πατρίδα δεν είναι ο τόπος που γεννήθηκες.
Δεν είναι ο τόπος που ζεις.
Αλλά αυτός που κουβαλάς μέσα σου.
Αυτός που έμαθες να τον αγαπάς και είναι ένα με την ψυχή σου.
Πόντος, Θράκη, Κύπρος, Ιωνία, Μικρασία.
Γενοκτονία . Προσφυγιά.
Μνήμες του ξεριζωμού.
Πληγές της ρωμιοσύνης.
Πορείες εξαθλίωσης μέσα στον πόλεμο και στην καταστροφή.
Καράβια φορτωμένα με ανθρώπους τρομαγμένους και ανυπεράσπιστους.
Ένα σπαραχτικό χρονικό του ελληνισμού «όταν κατέβαινε στον Άδη»,
κατά την χαρακτηριστική έκφραση του εθνομάρτυρα της Σμύρνης Χρυσόστομου.
Ένα σπαραχτικό χρονικό που μπροστά του έσκυψε ντροπιασμένη η ελληνική ιστορία.
Χαμένες πατρίδες, πατρίδες της ψυχής, αλησμόνητες πατρίδες.
Ένα έγκλημα σε βάρος του παγκοσμίου πολιτισμού.
Μια ειδεχθείς πράξη εναντίον της ανθρωπότητας.
Τον Σεπτέμβρη του 1922 με την καταστροφή της Σμύρνης και τον ξεριζωμό των Μικρασιατών από τις πατρογονικές εστίες έκλεισε με τραγικό τρόπο ένας κύκλος ελληνικής παρουσίας 3.500 χιλιάδων χρόνων στη γη της Ιωνίας.
Ένας κύκλος που ξεκίνησε με τις αποικίες της δεύτερης χιλιετίας και συνεχίστηκε με τους Ίωνες φιλοσόφους, τον Θαλή, τον Ξενομένη, τον Αναξιμένη και τον Αναξίμανδρο.
Στην καρποφόρα γη που βλάστησε το έπος του Ομήρου, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.
Εκεί που γεννήθηκε η Σοφία του Ηρακλείτου.
Εκεί που άνθισε ο στίχος του Αλκαίου και του Ανακρέοντα
Εκεί που μεγαλούργησε ο Μαίανδρος.
Στο γλυκοχάραμα του ελληνισμού ξυπνάει η Ιωνία και γίνετε η κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού.
Η μήτρα της οικουμένης που άκμασε ο ελληνικός πολιτισμός.
Η Κωνσταντινούπολη, η βασιλεύουσα, η εστία της χριστιανοσύνης.
Η Σμύρνη, η πρωτεύουσα της Ιωνίας, η ποιο όμορφη πόλη κάτω από τον ήλιο.
Η Έφεσος, με τα λαμπρά οικοδομήματα.
Η Πριήνη, η πατρίδα του Βία του σοφού.
Η Κολοφώνα, με τον μεγάλο πλούτο.
Η Φώκαια, με το σπουδαίο ναυτικό.
Οι Κλαζομενές, με τα ονομαστά κεραμικά.
Η Τεώς, πατρίδα της ποίησης.
Η Μίλητος, πατρίδα του Θαλή.
Η ωραία Πέργαμος.
Η Προύσα, το Αϊβαλή, η Αλικαρνασσός και τόσες άλλες.
Όλες σπουδαίες και λαμπρές υμνήθηκαν και συνεχίζουν να υμνούνται για τις τέχνες, τις επιστήμες, τα γράμματα, τον πολιτισμό, τα μνημεία, τις εκκλησιές και για όλα σε όσα διέπρεψαν.
Σε κάθε γωνιά της Ιωνικής γης υπάρχουν έργα και μνημεία ενός σπουδαίου πολιτισμού, τα απομεινάρια ενός κόσμου ο οποίος διαλύθηκε αιφνίδια και με μεγάλη βιαιότητα.
Όπως λέει ο μεγάλος μας ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης :
«γιατί τα σπάσαμε τα αγάλματα των,
Γιατί τους διώξαμεν απ΄ τους ναούς των,
διόλου δεν πέθαναν γι΄ αυτό οι θεοί.
Ω, γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη,
σένα οι ψυχές των ενθυμούνται ακόμη.»
Ότι ελληνικό καταστράφηκε γιατί στη θέση του έπρεπε να αναπτυχθεί ένας νέος πολιτισμός που θα προβάλλονταν ως τουρκικός.
Η θέση και η στάση του νέου τουρκικού, κεμαλικού κράτους απέναντι στους προϋπάρχοντες πολιτισμούς ήταν βίαιη και εχθρική.
Η επίσημη πολιτική της Τουρκίας από το 1922 και μετά, ήταν η εξαφάνιση, η καταστροφή και η υποβάθμιση όλων εκείνων, των μνημείων και της πολιτιστικής κληρονομιάς που σηματοδοτούσαν ότι στο χώρο εκείνο άκμασε ένας άλλος μεγάλος πολιτισμός.
Όλες οι ελληνικές αρχαιότητες, τα χριστιανικά μνημεία καθώς και η ανυπέρβλητη Ιωνική αρχιτεκτονική είτε καταστράφηκαν, είτε βεβηλώθηκαν ή αφέθηκαν να καταρρεύσουν.
Τις τελευταίες δεκαετίες η πολιτική της Τουρκίας άλλαξε.
Προσπαθώντας να δείξει στον πολιτισμένο κόσμο ένα άλλο πρόσωπο και στην προσπάθεια της να προσεγγίσει την ευρωπαϊκή ένωση, αντικατέστησε την καταστροφική πολιτική με αυτήν της παραχάραξης της ιστορίας.
Ακολούθησε μια καταιγιστική επικοινωνιακή πολιτική στα πλαίσια κυρίως της τουριστικής προβολής παρουσιάζοντας όλον αυτόν τον πολιτιστικό πλούτο περίπου ως ιστορική της κληρονομιά και δημιούργημα των προγονών της, που καμία σχέση δεν είχαν με το χώρο και τον χρόνο.
Γι΄ αυτό το λόγo το σημερινό συμπόσιο και τα συμπεράσματα του θα είναι πάρα πολύ χρήσιμα.
Αφενός γιατί θα συμβάλλουν στη διατήρηση της μνήμης για τις επόμενες γενιές και αφετέρου θα υπενθυμίσουν στην επίσημη Ελλάδα το χρέος της, να συμπεριλάβει στις συζητήσεις με τη γείτονα τον σεβασμό για την ταυτότητα και την ανάγκη διάσωσης των μνημείων και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
ΑΛΕΚΟΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΠΑΣΟΚ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ
