Το γνωστό σε όλους «Κύργια Λέησον» και το «χτύπημα των εικόνων», ένα από τα ομορφότερα έθιμα της περιοχής, αναβίωσε και φέτος ανήμερα των Φώτων ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μηλιάς «Ο Προοδευτικός», στο δημοτικό διαμέρισμα Μηλιάς. Ένα έθιμο του οποίου οι ρίζες χάνονται στα βάθη του χρόνου και το οποίο ο σύλλογος θέλει να το διατηρήσει αλλά και να το παραδώσει στις επόμενες γενεές, ώστε να μη χαθεί από την πολιτιστική κληρονομιά του χωριού της Μηλιάς.
Νωρίς το πρωί οι νέοι του χωριού, πηγαίνουν στα τρία ξωκλήσια του χωριού, περνώντας μέσα από χωράφια, ποταμάκια και δύσβατα μονοπάτια για να πάρουν τις εικόνες και να τις μεταφέρουν στον κεντρικό ναό του χωριού, την εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Σε όλη τη διαδρομή φωνάζουν «Κύργια Λέησον» – «Κύριε Ελέησον». Φτάνοντας στον αύλειο χώρο της εκκλησίας του χωριού και αφού κάνουν τρεις φορές τον γύρο της εκκλησίας μπαίνουν μέσα για να τελεστεί η θεία λειτουργία.
Λίγο πριν τον αγιασμό των υδάτων και το «Εν Ιορδάνη …» γίνεται το «χτύπημα των εικόνων». Ένα είδος άτυπου πλειστηριασμού με τους κατοίκους του χωριού να «χτυπούν» – «πλειοδοτούν» τις εικόνες. Αυτός που πλειοδοτεί την εικόνα, την κρατάει μέχρι το επόμενο «χτύπημα». Έτσι οι εικόνες αλλάζουν συχνά στα χέρια των πιστών, ανάλογα με το πόσο και από ποιον έχουν «χτυπηθεί». Ο τελικός πλειοδότης έχει τη χαρά και την τιμή να κρατάει την εικόνα σε όλη τη διάρκεια της τελετής του αγιασμού των υδάτων, έχοντας παράλληλα και την ελπίδα ότι θα έχει την ευλογία και την προστασία του αγίου της εικόνας για όλη την επόμενη χρονιά.
Το έθιμο αυτό της μεταφοράς των εικόνων από τα εξωκλήσια στον κεντρικό ναό του χωριού, είχε σαν σκοπό τον αγιασμό και αυτών των εικόνων, αφού ο ιερέας τη μέρα αυτή δεν μπορεί να πάει σε όλα τα εξωκλήσια.
Παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού, αφού έπαιρναν τον αγιασμό από την εκκλησία πήγαιναν και ράντιζαν τα αμπέλια, τα περιβόλια και τα χωράφια τους, για να έχουν καλή σοδειά. Ράντιζαν επίσης και τα ζωντανά τους για να μην αρρωσταίνουν αλλά και για να έχουν πολλές και καλές γέννες.
Τα έσοδα από αυτόν τον άτυπο πλειστηριασμό των εικόνων, συγκεντρώνονται και παραδίδονται στην εκκλησιαστική επιτροπή για να τα διαχειριστεί για τις διάφορες ανάγκες της εκκλησίας. Παλαιότερα αντί χρημάτων οι κάτοικοι του χωριού έδιναν σιτάρι ή καλαμπόκι.
Μαδίκας Θωμάς
καθηγητής