Συστήνεται «Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων» από το ΥΠΑΑΝ

Σκοπός της ίδρυσης της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων είναι να σταματήσει ο κατακερματισμός της εθνικής νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις και να ενισχυθεί η ανάπτυξη της αγοράς, μέσω ενός σαφούς πλαισίου κανόνων και της ενοποίησης της διαγωνιστικής πρακτικής των αναθετουσών αρχών. Μέχρι σήμερα η Ελλάδα δεν ακολούθησε με σθένος την ευρωπαϊκή προσπάθεια που καταβάλλεται στο πεδίο της αναμόρφωσης και του εξορθολογισμού του συστήματος στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων.
Η δημιουργία της Αρχής, αποτελεί επίσης απαίτηση του μνημονίου και σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, μέχρι το τέλος του Α’ εξαμήνου 2011 θα πρέπει να έχει τεθεί σε λειτουργία.
Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, γενικά, η Αρχή θα παρακολουθεί την τήρηση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας από τους εμπλεκόμενους φορείς.
Το πεδίο εφαρμογής των αρμοδιοτήτων της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων αφορά στις δημόσιες συμβάσεις, ανεξαρτήτως οικονομικής αξίας, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, την προμήθεια αγαθών ή την εκτέλεση έργων.
Επίσης θα δίνει σύμφωνη γνώμη για την προσφυγή στις απευθείας αναθέσεις ενώ  θα έχει το δικαίωμα να ασκεί δειγματοληπτικούς έλεγχους σε «εν εξελίξει» διαδικασίες και όπου θα διαπιστώνεται παράβαση θα ενημερώνει άμεσα τα αρμόδια όργανα ελέγχου και εποπτείας για την άσκηση των νόμιμων αρμοδιοτήτων τους. Στην περίπτωση αυτή θα συντάσσει και ειδική έκθεση η οποία διαβιβάζεται στον Πρόεδρο της Βουλής.
Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων θα προτείνει σχέδια νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων στους αρμόδιους υπουργούς που διαθέτουν τη σχετική πρωτοβουλία, θα υποστηρίζει το έργο των αναθετουσών αρχών, θα συγκεντρώνει κρίσιμα στοιχεία τα οποία εξυπηρετούν, αφενός, τη διαφάνεια στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων, αφετέρου, τη διατύπωση των σχεδίων και προτάσεών της για τη βελτίωση του νομικού πλαισίου ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στη χώρα μας.
Το προτεινόμενο σχέδιο αποφεύγει να αναθέσει στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων αρμοδιότητες ουσιαστικής εμπλοκής της στις διαδικασίες ανάθεσης ή εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων που θα συνεπάγονται την έκδοση συναφών εκτελεστών πράξεων, οι οποίες θα υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο.
Οι αρμοδιότητες
Ειδικότερα η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων θα είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, για:
– Την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων με το δίκαιο της Ένωσης και τις συστάσεις της Ευρ. Επιτροπής,
– Το συντονισμό των υπουργείων και λοιπών δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων που αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις,
– Τον εξορθολογισμό της διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, την ενοποίηση της πρακτικής των διαφόρων αναθετουσών αρχών, καθώς και την πρόταση σχεδίων για την απλούστευση, συμπλήρωση, αναμόρφωση, κωδικοποίηση και ενοποίηση των σχετικών νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων στους αρμόδιους υπουργούς που διαθέτουν τη σχετική πρωτοβουλία,
– Την υποχρεωτική γνωμοδότηση επί σχεδίων διατάξεων που αφορούν το νομοθετικό ή κανονιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων,
– Την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών προς τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και τις αναθέτουσες αρχές για θέματα δημοσίων συμβάσεων και τη διατύπωση προτάσεων στους αρμόδιους υπουργούς για την έκδοση σχετικών εγκυκλίων,
– Τη διατύπωση προηγούμενης σύμφωνης γνώμης επί των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών που αφορούν προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων πάνω από τα κοινοτικά όρια,
– Την έκδοση δεσμευτικού ή μη χαρακτήρα πρότυπων τευχών δημοπράτησης και σχεδίων συμβάσεων σε συνεργασία με τους κατά περίπτωση αρμόδιους δημόσιους φορείς,
– Την αυτεπάγγελτη αναζήτηση πληροφοριών και στοιχείων σχετικά με τις εν εξελίξει διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων από τις αναθέτουσες αρχές και τους εμπλεκόμενους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και την κλήση σε ακρόαση εκπροσώπων τους για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων,
– Τη δυνατότητα παρέμβασης σε δίκες ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων επί διαφορών που γεννώνται κατά τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων,
– Την υποστήριξη του έργου των αναθετουσών αρχών για τη νόμιμη διεξαγωγή των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και την ομοιόμορφη εφαρμογή της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων,
– Τη δημιουργία και τήρηση εθνικής βάσης δεδομένων δημοσίων συμβάσεων, η οποία προβλέπεται να συλλέγει και να δημοσιεύει πληροφορίες σχετικά με το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων και τη συναφή νομολογία των ευρωπαϊκών και εθνικών δικαστηρίων. Επίσης, να συντονίζει και να μεριμνά για τη συλλογή, επεξεργασία και δημοσίευση στοιχείων σχετικά με τις εν εξελίξει διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων
– Την εκπροσώπηση της χώρας σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς και συναντήσεις στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και τη συνεργασία με τα αρμόδια ευρωπαϊκά και εθνικά όργανα για την ανταλλαγή απόψεων,
– Τη σύνταξη και υποβολή στον Πρόεδρο της Βουλής, εντός του πρώτου τριμήνου κάθε ημερολογιακού έτους, ετήσιας έκθεσης.
Η σύνθεση
Η προτεινόμενη σύνθεση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων περιλαμβάνει εκπροσώπους των τριών συναρμοδίων υπουργείων σε θέματα δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, αγαθών και έργων, δηλαδή των υπουργείων Οικονομικών, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, των υπουργείων που διαχειρίζονται (ή εποπτεύουν φορείς που διαχειρίζονται) δημόσιες συμβάσεις σημαντικής συνολικής οικονομικής αξίας όπως το Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εθνικής Αμυνας, και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και του αρμοδίου για τη θέσπιση κανόνων δικαστικού ελέγχου υπουργείου Δικαιοσύνης.
Σημειώνεται ότι εν όψει της νομοθετικής πρωτοβουλίας του υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων να συστήσει αρχή ουσιαστικού ελέγχου των δημοσίων συμβάσεων έργων και συναφών μελετών [Αρχή Ελέγχου Μελετών και Έργων (Α.Ε.Μ.Ε.)], προτείνεται επίσης να εξεταστεί η σκοπιμότητα διασύνδεσης των δύο αρχών, μέσω της συμμετοχής στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και ενός μέλους τής υπό σύσταση ΑΕΜΕ.
• Ηλεκτρονικές Δημοπρασίες προμηθειών
Το σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΥΠΑΑΝ) που αφορούν στη διενέργεια των δημοσίων προμηθειών, παρουσίασε χθες στο υπουργικό συμβούλιο ο αρμόδιος υφυπουργός, Ντίνος Ρόβλιας.
Η διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, βρίσκεται ακόμη σε πιλοτικό επίπεδο, ωστόσο, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου, έχει υλοποιήσει επιτυχώς έως αυτή τη στιγμή δύο «ηλεκτρονικές προμήθειες».
Απώτερος στόχος είναι, η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος σε όλες τις περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων, όχι μόνο σ΄αυτές που χειρίζεται το ΥΠΑΑΝ, αλλά σε όλο το εύρος του δημοσίου.
Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός είναι ένα από τα στάδια της διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Άλλα στάδια της διαδικασίας είναι: η ηλεκτρονική δημοσίευση, η ηλεκτρονική υποβολή προσφορών, η ηλεκτρονική κατακύρωση, η ηλεκτρονική παραγγελία, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών καταλόγων, η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η ηλεκτρονική πληρωμή.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί εφαρμόζονται μόνον όταν οι προδιαγραφές των διαγωνισμών μπορούν να προσδιοριστούν με απολύτως ακριβή τρόπο.
Η χρήση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών παρέχει τη δυνατότητα βελτίωσης των τιμών, αλλά και άλλων στοιχείων των προσφορών, μόνον όμως αν τα στοιχεία αυτά επιδέχονται αυτόματη αξιολόγηση με ηλεκτρονικά μέσα, δηλαδή να είναι προσδιορίσιμα ποσοτικά, κατά τρόπο ώστε να εκφράζονται αριθμητικά ή ως ποσοστά.
Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός διενεργείται μετά την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των συμμετεχόντων και πριν από την κατακύρωση της προμήθειας. Του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού προηγείται η πλήρης αξιολόγηση των προσφορών.