Η παραδοσιακή διαφύλαξη της ταυτότητάς μας , μέσα από το χορό και το τραγούδι, είναι η καλύτερη αντίσταση στις πιέσεις της ξενόφερτης πολιτιστικής υποταγής.
Η αντίσταση αυτή θα πρέπει να πάρει τη μορφή ενός πολιτιστικού κινήματος, που θα συνενώσει όλες τις εθνικοτοπικές ομάδες σε συνεργασίες και κοινές εκφράσεις.
Ιδιαίτερα το χορευτικό συναπάντημα Πόντου και Κρήτης θα πρέπει να αρχίσει να απασχολεί τους ερευνητές και τους συλλόγους εκατέρωθεν, προκειμένου οι δύο λαοί να συναντηθούν και να συνδιοργανώσουν εκδηλώσεις, που θα αναδείξουν το αρχέγονο χορευτικό τους μεγαλείο.
Ο ποντιακή και κρητική αλληλεπίδραση γίνεται αντιληπτή με έντονο τρόπο μέσα από τα χορευτικά δρώμενα .
Γνώριμες εικόνες ομαδικότητας, συλλογικότητας , αισθητικής εικονοπλασίας, αίσθημα λεβεντιάς και περηφάνιας καταγράφονται στο θεατή.
Ο ιπποτισμός και η παλικαροσύνη του άνδρα , η χάρη και η θηλυπρέπεια της γυναίκας ενυπάρχουν στην ψυχοσύνθεση των δύο χορευτικών εκφράσεων.
Η πρώτη αναφορά στους ποντιακούς χορούς γίνεται από τον Ξενοφώντα στην Κάθοδο των Μυρίων όπου περιγράφεται ο χορός των μαχαιριών.
Ο Λουκιανός ,τον 2ο μ.Χ. αιώνα ,έγραψε για τον ποντιακό χορό:
΄΄Τόσο κυρίεψε τους ανθρώπους ,που ζουν στον Πόντο, ο χορός, ώστε, όπου γίνονταν χορευτικές παραστάσεις, για ολόκληρες μέρες ξεχνούσαν όλα τα άλλα και παρατηρούσαν μόνο τους χορευτές, ( αυτό που είναι γνωστό ως σεργιάνι ΄΄σεϊρ΄΄)
που παρίσταναν πότε τους Κορύβαντες, πότε τους Σάτυρους ( Μομόγερα) και πότε τους βοσκούς. ΄΄
Τους χορούς αυτούς χόρευαν άνθρωποι από ευγενικές οικογένειες.
Οι πρώτοι σε κάθε πόλη χωρίς να ντρέπονται για τις επιδόσεις τους, αλλά να περηφανεύονται μάλλον γι αυτό, παρά για την ένδοξη καταγωγή και τ’ αξιώματα των προγόνων τους!.
Οι γονείς μας άφησαν πίσω τους το μυρωμένο σώμα του Πόντου στην αγκαλιά της Μαύρης θάλασσας και πήραν μαζί τους το πνεύμα της λύρας και του χορού.
Έφτασαν στην Ελλάδα άστεγοι και κατατρεγμένοι. Κάθε Κυριακή ξεχνούσαν τον πόνο και το μόχθο, έβαζαν τις φορεσιές και πιάνονταν στο χορό…..
Η λύρα άναβε φωτιές και τα τραγούδια έδιναν κι έπαιρναν. Χόρευαν ,χόρευαν ,ώσπου τ’ αχνάρια τους γίνονταν αυλακιές και τα χέρια τους πασχαλινές λαμπάδες ανάστασης και ελπίδας για μια καλύτερη ζωή.
Για μας τους Πόντιους ο χορός δεν είναι μόνο τρόπος έκφρασης, αλλά και τρόπος ζωής. Γι αυτό ο χορός δε λείπει από κανένα γιορτάσι της ζωής μας.
Πολλοί λένε: Τα λόγια χωρίζουν ο χορός ενώνει. Ενώνει τα χέρια, ενώνει τις ανάσες, ενώνει τους καημούς και τα όνειρα.
Ο χορός αποκαλύπτει τις αδυναμίες ή το μεγαλείο ενός λαού.
Στην Κίνα ο Κομφούκιος έλεγε: Δείξτε μου πώς χορεύει ένας λαός και θα σας πω αν είναι υγιής.
Οι πρόγονοί μας δημιούργησαν κυκλικούς χορούς ,υψηλό δείγμα δημοκρατίας, δικαιοσύνης και ίσης συμμετοχής. Ο πρώτος χορεύει πιάνοντας τον τελευταίο, ο κάθε χορευτής βλέπει όλους και τον βλέπουν όλοι. Έτσι ο χορός έχει το στοιχείο της άμεσης επικοινωνίας και επαφής.
Στις παλιές εποχές, όπου οι νέοι ήταν αδύνατον να επικοινωνήσουν ερωτικά, στο χορό εύρισκαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν με ματιές κρυφά μηνύματα αγάπης,
τραγουδώντας αντίστοιχα τραγούδια
Εντρέπομαι να λέγω ‘σε, κορτσόπον, ντ’ αγαπώ ‘σε,
πασκίμ’ ντο ‘κ’ εγροικάς ατό, όντες πυκνοτερώ ‘σε..
Εγούρεψάμε τον χορόν κι είμες όλια παιδόπα,
ελάτεν κ’ εσείς κόρτσοπα κ’ έμορφα νυφαδόπα.
Κορτσόπον σύρον το χορόν, άμον ντ’ εποίνες πρώτα,
κανείνος κάρδιαν μ’ ερωτάς, την κάρδια σ’ ερώτα.
