Εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα βιώνει συνθήκες κλιμακούμενης οικονομικής ύφεσης και αναπτυξιακής υστέρησης. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε σημαντικά, ενώ η χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος αλλά και των κοινωνικών δαπανών αντιμετωπίζονται σε μεγάλο βαθμό με εξωτερικό δανεισμό. Επιπρόσθετα, πέραν της κρίσης χρέους και ελλειμμάτων, η χώρα μας αντιμετωπίζει διαχρονικό πρόβλημα στον τομέα της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας. Η κρίση χρέους έχει ήδη μετατραπεί σε κρίση απασχόλησης, δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία αδυνατεί να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας ενώ ταυτόχρονα δυσκολεύεται να συντηρήσει τις υπάρχουσες.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ελλάδα έχει την ανάγκη μιας ρεαλιστικής εθνικής στρατηγικής και ενός ξεκάθαρου οράματος. Ενός οράματος που θα ξεφεύγει από τα στενές κομματικές εξαγγελίες και δεσμεύσεις, μιας στρατηγικής που θα μπορέσει να κινητοποιήσει το σύνολο του εθνικού κοινωνικού μας κεφαλαίου.
Στην κατεύθυνση αυτή, ο ρόλος των Αιρετών Περιφερειών είναι κομβικός και αναντικατάστατος. Με πρόκριμα την εγγύτητά τους προς τις τοπικές κοινωνίες, δίνουν τη μάχη απέναντι στην καθημερινότητα αλλά ταυτόχρονα, ως οφείλουν, σχεδιάζουν και προγραμματίζουν το μέλλον. Στα πλαίσια των θεσμικών δυνατοτήτων τους, αγωνίζονται να συνεισφέρουν στην επίλυση και όχι στη διόγκωση των προβλημάτων που ταλανίζουν τη χώρα μας.
Στον τομέα της ενέργειας, η Δυτική Μακεδονία διαθέτει ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα. Διαθέτει την υψηλότερη πυκνότητα δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο και στρατηγική θέση στη Ν.Α. Ευρώπη. Συσσωρευμένη τεχνογνωσία και υψηλή συγκέντρωση εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού σε ολόκληρο το φάσμα της ενεργειακής οικονομίας. Ικανά αποθέματα λιγνίτη και το 65% των υδάτινων αποθεμάτων σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, η έλευση του φυσικού αερίου μέσω του αγωγού TAP διαμορφώνει καινούργια δεδομένα και αναδεικνύει νέες προοπτικές, ισχυροποιώντας και διευρύνοντας το ενεργειακό χαρακτήρα της Περιφέρειας.
Στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, η Περιφέρειά μας διαθέτει το 13% της καλλιεργήσιμης γης σε εθνικό επίπεδο. Περισσότερο από το 32% των όσπριων, 29% των μαλακών σιτηρών, 25% του κριθαριού και 20% των μήλων καλλιεργούνται στα γεωγραφικά όρια της Δυτικής Μακεδονίας. Πέραν αυτών, η αγροτική παραγωγή στη Δυτική Μακεδονία περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία αγροτικών προϊόντων, πολλά από τα οποία παράγονται με τους απαιτούμενους όρους ώστε να χαρακτηρισθούν ως «προϊόντα ποιότητας», τόσο ως προς τις συνθήκες παραγωγής όσο και ως προς τις εφαρμοζόμενες τεχνικές. Ιδιαίτερης μνείας χρήζουν τα ροδάκινα Βελβενδού, ο Κρόκος Κοζάνης, τα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά και γαλακτοκομικά προϊόντα της περιοχής. Παράλληλα, ιδιαίτερα ενθαρρυντικές εμφανίζονται οι προοπτικές σε νέα προϊόντα όπως μανιτάρια, τρούφα, σαλιγκάρια, ενεργειακά και πολυδύναμα φυτά.
Όσον αφορά στον παραδοσιακά ισχυρό κλάδο της γουνοποιίας στην περιοχή μας, τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε μια σημαντική προσπάθεια για την εκτροφή γουνοφόρων ζώων με προοπτική να υποκατασταθεί ένα τμήμα των εισαγωγών ώστε να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστικός ο συγκεκριμένος κλάδος. Σήμερα, στη Δυτική Μακεδονία παράγονται περίπου 1.250.000 γουνοδέρματα σε 45 εκτροφεία, ενώ περισσότεροι από 400 αυτοαπασχολούμενοι, μόνιμοι ή εποχικοί εργαζόμενοι, απασχολούνται στη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, ιδιαίτερα ενθαρρυντική διαγράφεται η προοπτική του τομέα της γουνοποιίας στην περιφέρειά μας. Η παραγωγή γουνοδερμάτων μπορεί να ξεπεράσει τις 3,5 εκ μονάδες, συντηρώντας περισσότερες από 2000 θέσεις εργασίας και συνεισφέροντας κατά 150 εκ ευρώ στην εθνική μας οικονομία. Επιπλέον, στην Περιφέρεια εκτρέφονται συνολικά 583.000 αιγοπρόβατα και 35.000 βοοειδή. Ο συγκεκριμένος κλάδος συμμετέχει στη διαμόρφωση της συνολικής ακαθάριστης προσόδου του αγροτικού τομέα με ποσοστό 22% και αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα του πρωτογενή τομέα.
Η Βόρεια Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει έναν Ενιαίο Αναπτυξιακό Χώρο, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τις διεθνείς καλές πρακτικές των Μέγα-Περιφερειών. Ένα σύνολο δηλαδή περιφερειών με ομόλογα ή ανάλογα χαρακτηριστικά, με ευδιάκριτες δυνατότητες συμπληρωματικότητας, με κοινούς στόχους και προκλήσεις αλλά κυρίως, με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας και διατηρώντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και εύκολες συνταγές εξόδου από την κρίση. Υπάρχει ο μονόδρομος της ανταγωνιστικής επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας, της εξωστρέφειας, της συντονισμένης αξιοποίησης των συγκριτικών τοπικών πλεονεκτημάτων σε ένα ευρύτερο χωρικό πλαίσιο συνεργασίας. Με προαπαιτούμενα βεβαίως τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και την άμβλυνση των συναισθημάτων ανασφάλειας και αβεβαιότητας που ταλανίζουν τον μέσο Έλληνα πολίτη στον δύσκολο, καθημερινό αγώνα της επιβίωσης.
