Η οικονομική κατάσταση αποδεικνύει το τέλος της πολιτικής δίχως νοημοσύνη. Οι έννοιες της κομπίνας και της αρπαχτής που είναι τόσο γνωστές έδειξαν τα όρια τους με τα οικονομικά δεδομένα. Δεν μπορείς να εξακολουθείς να βασίζεσαι σε αυτές εκτός αν δεν φοβάσαι τη φούσκα, η οποία δεν σκάει πια μόνο αλλά προκαλεί μία έκρηξη με τεράστιες επιπτώσεις. Είχαμε πήξει με ειδικούς, οι οποίοι ήξεραν υποτίθεται τα πάντα στον τομέα τους, αλλά τίποτα στον διπλανό. Το αποτέλεσμα αυτής της υπερεξειδίκευσης ήταν αναμενόμενο. Με την έλλειψη της διαχείρισης των ενδιάμεσων καταλήξαμε σε μία απομόνωση των ειδικοτήτων δίχως να μπορεί να προβλέψει κανένας την εξέλιξη παράλληλων συστημάτων. Η πολιτική που λόγω εξουσίας προτιμά αυτούς τους διαχωρισμούς για να μπορεί να τους ελέγχει, έπεσε η ίδια θύμα της μεθόδου της. Επέλεξε ειδικούς που στην ουσία δεν ήξεραν να συνομιλήσουν πάνω σε ένα ολικό θέμα, διότι κανείς από αυτούς δεν είχε την απαραίτητη ολιστική προσέγγιση για την επίλυσή του. Η οικονομική κατάσταση ανέδειξε και την έλλειψη στρατηγικής. Ο καθένας προτιμούσε να λύσει προβλήματα τακτικής και να μετατρέψει το διαχρονικό σε σύγχρονο πρόβλημα, ξεχνώντας βέβαια ότι έχουμε αποδείξεις για το άτοπο αυτής της μεθοδολογίας. Δίχως νοημοσύνη και στρατηγική, η πολιτική επέλεξε τη ρητορική και την προπαγάνδα, για να υποστηρίξει τις θέσεις της. Δεν αντιλήφθηκε όμως ότι αυτή η σχολαστική μέθοδος είχε εξ αρχής μία ημερομηνία λήξης. Κι ενώ μπέρδεψε το κοινό της και βέβαια τους ψηφοφόρους γιατί αυτός είναι ο έσχατος στόχος, κατέληξε να παρακολουθεί τις εξελίξεις δίχως να μπορεί να συμμετέχει σε κανένα ουσιαστικό σημείο. Και είναι το γενικό πρόβλημα του πολιτικού που μπερδεύει τον αυτοσχεδιασμό με τον στρατηγικό σχεδιασμό. Μπορεί βέβαια λόγω πειθούς για να τα βγάλει πέρα έως ένα σημείο, αλλά όχι πιο πέρα διότι δεν έχει στρατηγικό ήθος. Δεν είναι πια ηγέτης αλλά υποτίθεται ένας καλός διαχειριστής χωρίς κρίση. Έτσι καταλήξαμε να πρέπει να αντιμετωπίσει την κρίση δίχως βάσεις. Σε πολεμολογική φάση κάθε λάθος προκαλεί κόστος και αυτό είναι συχνά μη αναστρέψιμο. Κατά συνέπεια τώρα βλέπουμε τις εξελίξεις μέσω των αποτελεσμάτων που δεν προβλέψαμε αλλά απλώς περιγράψαμε. Δίχως νοημοσύνη η πολιτική αυτή παράγει λάθη δίχως να προσφέρει λύσεις. Τώρα το ξέρουμε, αλλά ποιος το βλέπει.
Ν. Λυγερός
