Μπροστά στο σταυρό του ανθρώπου σιωπάς και, από σύμπονα αισθήματα, γίνεσαι, αν μπορείς, μη θορυβώδης αρωγός. Μπροστά στο Σταυρό του Χριστού μένεις έκθαμβος. Τι έχεις τάχα να πεις και πώς να εξηγήσεις αυτό που βλέπεις ή ενδεχομένως και αυτό που νιώθεις; Να λυπηθείς για ό,τι βλέπεις επάνω σ’ αυτόν ή να χαρείς για ό,τι παίρνεις από αυτόν; Πώς λ.χ. να εξηγήσεις τον υμνογραφικό λόγο: ‘’ο Σταυρός σου Κύριε, ζωή και ανάστασις υπάρχει τω λαώ σου…’’. Κι αφού είναι έτσι τον προσκυνάς και αντί να μιλήσεις εσύ για το Σταυρό, αφήνεσαι σε αυτόν για να σου μιλήσει Αυτός: ‘’Τον Σταυρόν προσκυνούμεν, Δέσποτα…’’.
Η συναίσθηση της δυσκολίας να μιλήσουμε για το Σταυρό του Χριστού προέρχεται και από τη μαθητεία μας στα λειτουργικά κείμενα ‘’τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν, Δέσποτα’’, που μας ανάγουν σε άλλη διάσταση, εμπειρική, όχι μέσω της ρηχής, επιπόλαιας και φιλοπερίεργης ανάγνωσης για άμεση θεραπευτική των σωματικών μας αρρωστημάτων αποτελεσματικότητα, που αν δεν συμβεί περνάμε στην αμφισβήτηση και την πολεμική, αλλά και από τη μελέτη στα βαθυστόχαστα κείμενα του Μητροπολίτη Διονυσίου Ψαριανού: ‘’Αν πιάσης το Ευαγγέλιο μόνο σαν φιλόλογος, δεν το καταλαβαίνεις. Προχώρα και γίνου θεολόγος. Και Θεολογία δεν θα πη να ξέρεις τα θεολογικά. Η Θεολογία δεν είναι επιστήμη και γνώση, είναι πίστη και αγιωσύνη’’. Ποιος μπορεί να έχει τέτοια ‘’πίστη και αγιωσύνη’’, που να δικαιούται να ομιλεί άνετα και πειστικά για το Σταυρό του Χριστού; Εύκολο αυτό; Θαρρώ πως όχι. Όσο περισσότερο ρητορεύουμε για το Σταυρό του Χριστού, τόσο δείχνουμε πως μάλλον δεν πιστεύουμε στα όσα λέμε.
Η άποψη που θέλει να κάνει απλό το ζήτημα του Σταυρού φαίνεται ότι είναι ξένη προς το περιεχόμενο του Σταυρού. Γιατί ‘’ο σταυρός είναι σταυρός. Όσο κι αν τον ομορφήνουμε, ο σταυρός παραμένει το ματωμένο ξύλο, το θανατικό όργανο, το σύμβολο του χρέους, της αυταπαρνήσεως και της θυσίας’’. (Μητροπολίτης Διονύσιος).
Φιλολογούμε για το σταυρό αβρόχοις ποσί, μέσα στο κλίμα της καταναλωτικής ευμάρειας και ευζωίας, παρόλο που ο καταστρεπτικός καπιταλισμός διατείνεται πως οι λαοί θα στερηθούν και τα στοιχειώδη, ωστόσο δαπανούμε τις δραστηριότητές μας μέσα στις πλειοψηφικές συσσωματώσεις με αντιπαροχή τη δόξα και την ατομική ασφάλεια. Η αποτόλμηση έκφρασης ελεύθερης προσωπικής γνώμης, ακόμα και σε δημοκρατικά περιβάλλοντα, διαφορετικής από την περιρρέουσα κρατούσα, ενοχλεί και στοχοποιείται. Οι εξουσιαστές μετέτρεψαν το λαό σε ‘’ζαλισμένο κοπάδι’’ (Νόαμ Τσόμσκι). Αν η χωρίς προσχήματα φίμωση του λόγου ακουμπά στο φασισμό, η διά της ηθελημένης στρέβλωσης και εκφοβισμού προσπάθεια φίμωσης του διαφορετικού λόγου, πού άραγε να ακουμπά; Μπορεί και στο φόβο. Δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών για τις δυσπλασίες του κοινωνικού μας γίγνεσθαι. Κι αυτός είναι ένας σταυρός…
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας,
παπαδάσκαλος
10-4-2011