Οι τελευταίες βδομάδες ταλανίζουν την οικονομία (αλλά και την πολιτική) οι θέσεις της Τρόικα σχετικά με το άνοιγμα των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας των δανειοληπτών. Είναι πραγματικά παρόδοξο ότι σχεδόν το 1/3 των στεγαστικών δανείων δεν αποπληρώνται στην ώρα τους, δεδομένο ότι οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων είναι οι πιο συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Αντίθετα στα επιχειρηματικά δάνεια αλλά και στις πιστωτικές κάρτες πάντα παρατηρούνταν φαινόμενα ασυνέπειας.
Δεδομένου, λοιπόν, ότι δεν φταίνε οι δανειολήπτες, που στις περισσότερες των περιπτώσεων – αν όχι όλες – πρόκειται για σοβαρούς ανθρώπους, που απλώς ήθελαν να αγοράσουν ένα σπίτι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι φταίει η συγκυρία. Και εξηγούμαι: άλλος είχε μισθό 2000 ευρώ και 600 ευρώ δάνειο, τώρα με 1300 ευρώ μισθό, αδυνατεί να πληρώσει το δάνειο. Άλλος είχε υπολογίσει με το εφάπαξ να αποπληρώσει τη τράπεζα, τώρα που δεν του δίνουν το εφάπαξ, δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
Η λύση δεν μπορεί να είναι οικονομική, αφού τα νούμερα δεν “βγαίνουν”. Η λύση πρέπει να είναι πολιτική, και η κυβερνώντες θα πρέπει να βρουν μια λύση που θα ικανοποιεί τράπεζες και δανειολήπτες. Φυσικά, η λύση δεν περιμένουμε να γεννηθεί από φωτεινούς εγκεφάλους του οικονομικού επιτελείου. Αρκεί να δούμε τι έγινε σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Το πιο κοντινό παράδειγμα στην ελληνική πραγματικότητα, και χρονικά αλλά και ποιοτικά, είναι το παράδειγμα της Ισλανδίας. Και εκεί, όπου είχαν αντίστοιχο πρόβλημα κατάρρευσης των τραπεζών και μείωση της συνολικής οικονομίας, το κράτος διέγραψε (!) το ποσό του δανείου που υπερβαίνει το 110% της αξίας του ακινήτου για το οποίο χορηγήθηκε το δάνειο. Μπορεί να γίνει στην Ελλάδα, με ένα νόμο, με ένα άρθρο, όπως με το μνημόνιο, και χωρίς μεσάζοντες ειρηνοδικεία, αναστολές, προθεσμίες κτλ.
Περαιτέρω, τα επί μακρόν “κόκκινα δάνεια” πρόσφατα φάνηκε ότι πωλούνται σε fund σε όλο το κόσμο. Μάλιστα, επειδή δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, σύμφωνα με την διεθνή πρακτική (αν εφαρμόζεται στην Ελλάδα) τα fund αγοράζουν τα δάνεια σε αξία από 10 έως 20 %. Δηλαδή για κάθε δάνειο 100 ευρώ δίνουν κατά μέσο όρο 15 ευρώ. Και εδώ, με νόμο έπρεπε να παρέμβει το κράτος. Μπορεί η τράπεζα να ειδοποιεί τον δανειολήπτη ότι πρόκειται να πουλήσει το δάνειο του σε άλλη εταιρεία σε ποσοστό 20% και να του ζητάει να πλειοδοτήσει ο ίδιος ο δανειολήπτης στο δάνειο του, με σκοπό να κερδίσει η τράπεζα πολύ περισσότερο αλλά και ο ίδιος! Σε ένα κράτος με δομές που θα σέβεται τους πολίτες του, βέβαια, θα έπρεπε να μπαίνει το ίδιο το κράτος εγγυητής και αντί να πωλούνται σε fund, να τα αγοράζει το ίδιο το κράτος. Λεφτά υπήρχαν να δοθούν στις τράπεζες και έπρεπε να δοθούν μέσω του ανωτέρω τρόπου για να ωφεληθούν και αυτοί που τα πλήρωσαν (δηλαδή όλοι εμείς).
Ηλίας Γ. Σιδέρης
Δικηγόρος