Μία ενδιαφέρουσα περιπλάνηση στον κόσμο του σύμπαντος, είχαν οι παρευρισκόμενοι στην ημερίδα που διοργάνωσε το παράρτημα νομού Κοζάνης της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας για την αστρονομία και την ιστορία του σύμπαντος.
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Κοβεντάρειο, στις 11 το πρωί του Σαββάτου. Τις εργασίες άνοιξε η πρόεδρος του παραρτήματος νομού Κοζάνης της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας, Μυροφόρα Αντωνιάδου. Υπογράμμισε ότι «η περιήγηση στο σύμπαν είναι εντυπωσιακή και ενδιαφέρουσα, γι’ αυτό καλέσαμε δύο επιφανείς αστροφυσικούς να μας ταξιδέψουν στον κόσμο του σύμπαντος και να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό». Ο καθηγητής αστρονομίας του ΑΠΘ, Σταύρος Αυγολούπης, παρουσίασε εισήγηση με θέμα: «Ένα πρωτόνιο του CERN διηγείται την ιστορία του σύμπαντος». Ο μαθηματικός – αστροφυσικός Μιχάλης Χρυσοβέργης, εισηγήθηκε το θέμα: «Υπερκαινοφανείς αστέρες – Supernova 1986α».
Στην εισήγηση του καθηγητή αστρονομίας του ΑΠΘ, Σταύρου Αυγολούπη, ένα πρωτόνιο από αυτά τα άπειρα των απείρων που δημιουργήθηκαν πριν 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια με την μεγάλη έκρηξη, διηγήθηκε την ιστορία του σύμπαντος, καθώς «του έλαχε η τύχη να βρεθεί στο μεγάλο πείραμα του SERN». Ο εισηγητής ανέλυσε πως γεννήθηκε το πρωτόνιο αυτό λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου μετά την μεγάλη έκρηξη και πως έφτασε εδώ στον πλανήτη μας στη γη, ευρισκόμενο τώρα μέσα στον μεγάλο επιταχυντή του CERN, όπου εκεί θα αναγκαστεί να συγκρουστεί με ένα αδελφάκι του και θα επανέλθει στην κατάσταση από την οποία δημιουργήθηκε, δηλαδή να ξαναγίνει φως. Ακολουθώντας την βιογραφία αυτού του πρωτονίου, σημείωσε ο καθηγητής, «θα δούμε και τα στάδια εξέλιξης του σύμπαντος. Πως δημιουργήθηκε το σύμπαν, από ποια στάδια πέρασε, μέχρι να φτάσει σ’ αυτή τη μορφή που βλέπουμε σήμερα, που είναι πάνω από 4% της συμπαντικής υλοενέργειας. Από αυτό το 4% του ορατού σύμπαντος, παίρνουμε ένα πρωτόνιο. Υπάρχει όμως και το 23% της συμπαντικής ενέργειας, που είναι σκοτεινή ενέργεια, την οποία αντιλαμβανόμαστε μόνο μέσα από τις βαρυτικές επιδράσεις της και υπάρχει και το 73% που είναι η σκοτεινή ενέργεια, την οποία μόνο τα τελευταία χρόνια έχουμε αντιληφτεί. Αυτή που μερικοί βιάστηκαν να την ονομάσουν «αντιβαρύτητα», οι πιο φιλοσοφημένοι άνθρωποι οπαδοί της Αριστοτελικής φιλοσοφίας την ονόμασαν «πεμπτουσία», μερικοί κοσμολόγοι τη λένε «κοσμολογική σταθερά», τελικά επικράτησε η έννοια «σκοτεινή ενέργεια» και είναι αυτή η οποία δίνει στο σύμπαν μία επιτάχυνση στην διαστολή του. Όλοι περιμέναμε το σύμπαν να διαστέλλεται, αλλά το περιμέναμε να διαστέλλεται με επιβράδυνση λόγω της ιδιοβαρήτητάς του που λειτουργεί σαν ένα φρενάρισμα στην διαστολή. Παρ’ όλα αυτά, με τα μεγάλα τηλεσκόπια παρατηρώντας τους μακρινούς «soupernova», διαπιστώσαμε ότι το σύμπαν όχι απλώς διαστέλλεται, αλλά διαστέλλεται επιταχυνόμενα, λόγω της ύπαρξης αυτής της σκοτεινής ενέργειας, την οποία ψάχνουμε να την μελετήσουμε. Έχουμε ευτυχώς τη δυνατότητα σήμερα με τα μεγάλα διαστημικά τηλεσκόπια να ακτινογραφούμε το σύμπαν και έτσι έληξε και ο 20ος αιώνας, με μια μεγάλη ανακάλυψη από το διαστημικό τηλεσκόπιο που ακτινογραφήσαμε το σύμπαν στην ηλικία των 380.000 ετών».
Σύμφωνα με τον εισηγητή Μιχάλη Χρυσοβέργη, οι υπερκαινοφανείς αστέρες είναι αστέρες οι οποίοι εκρήγνυνται και παρουσιάζουν ένα εξαιρετικά φαντασμαγορικό θέαμα. Ο αστροφυσικός υπογράμμισε ότι «το θέαμα είναι τόσο εντυπωσιακό, αφού όσες φορές έγινε δυνατή η παρατήρησή τους, οι άνθρωποι έβλεπαν δύο ήλιους στο διάστημα». Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στον τελευταίο υπερκαινοφανή αστέρα, η παρατήρηση του οποίου έγινε το 1987, περιέγραψε το φαινόμενο και σημείωσε ότι εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα, όπως: τα νετρίνια κινούνται με ταχύτητα φωτός, ενώ η ύλη και η αντιύλη συμπεριφέρεται όπως φανταζόμαστε και όπως έχουμε προδιαγράψει. Είχαν γίνει πειράματα και σε θεωρητικό επίπεδο, τα οποία επιβεβαιώθηκαν μέσα από την καταγραφή νετρίνιων τα οποία διέσχιζαν το σύμπαν. Διανύοντας μία απόσταση σε χρόνο 160.000 ετών φωτός, έφτασαν και κατεγράφησαν».
Τους αστροφυσικούς παρουσίασε ο Σύμβουλος Μαθηματικών Δυτικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Δόρτσιος, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο «ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ» ήταν χορηγός επικοινωνίας της ημερίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΗΤΤΑΣ
