Βασίλειος Γ. Βύζας
Καρδιοχειρουργός –
Θωρακοχειρουργός
EUROMEDICA
Κυανούς Σταυρός
Θεσσαλονίκη
Οι πρώτες απόπειρες καρδιακής επέμβασης έγιναν το 19ο αιώνα. Η ανάπτυξη όμως της καρδιοχειρουργικής ξεκίνησε το 1938, χάρη στις προόδους της αναισθησιολογίας. Ο πρώτος που πραγματοποίησε επέμβαση φαίνεται ότι ήταν ο Γκρος στη Βοστόνη και τον ακολούθησε ο Κράφορντ το 1944 στη Στοκχόλμη. Στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου η καρδιοχειρουργική, παρότι είχε σημειώσει σημαντική πρόοδο, περιοριζόταν μόνο σε επεμβάσεις μεγάλων αγγείων. Το 1948 ο Μπέιλι στη Φιλαδέλφεια πραγματοποίησε για πρώτη φορά επέμβαση με «κλειστή» καρδιά (το όργανο συνέχιζε τη λειτουργία του). Ωστόσο, χρειάσθηκε να περάσουν άλλα 6 χρόνια πριν εμφανισθεί η χειρουργική τεχνική «ανοικτής» καρδιάς, ή όπως συνηθίζεται να αποκαλείται της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η εισαγωγή της εξωσωματικής κυκλοφορίας έφερε την επανάσταση και αποτέλεσε, ίσως τον σπουδαιότερο σταθμό στην ιστορική εξέλιξη της καρδιοχειρουργικής, διότι εκτός από την βελτίωση των κλινικών αποτελεσμάτων, βοήθησε και στη διεύρυνση του φάσματος των καρδιακών νόσων που μπορούσαν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά. Τον Απρίλη του 1966 πραγματοποιήθηκε στις Η.Π.Α. από τον καθηγητή καρδιοχειρουργικής Μιχαήλ Ντιμπέικι ένα εγχείρημα που θα μείνει στην Ιστορία της Ιατρικής· τοποθετήθηκε τεχνητή καρδιά από πλαστικό ανοίγοντας το δρόμο για τις μεταμοσχεύσεις καρδιάς, δηλαδή την αντικατάσταση της καρδιάς που έχει υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες με την υγιή κατάλληλου δότη. Υπήρξε μια μεγάλη κατάκτηση της καρδιοχειρουργικής που έχει σώσει τις ζωές πολλών αρρώστων παγκόσμια Την πρώτη επέμβαση αυτού του είδους πραγματοποίησε ο Κρίστιαν Μπάρναρντ το 1967 στο Κέιπταουν. Στα χρόνια που ακολούθησαν γίνανε πολλά βήματα που οδήγησαν την καρδιοχειρουργική στη σημερινή της μορφή.
Σήμερα, η καρδιοχειρουργική χρησιμοποιεί την τεχνογνωσία που της παρέχεται από τη σύγχρονη τεχνολογία, με στόχο την ασφαλή έκβαση της επέμβασης, την ταχύτερη κινητοποίηση του ασθενούς μέσα και έξω από το Νοσοκομείο, εκτιμώντας παράλληλα και το κόστους νοσηλείας. Στη χώρα μας διενεργούνται περίπου 8.000-10.000 bypass το χρόνο, επεμβάσεις σωτήριες για χιλιάδες καρδιοπαθείς.
Τι μας επιφυλάσσει η καρδιοχειρουργική στο μέλλον; Υπάρχει η άποψη ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των επεμβάσεων λόγω της αύξησης του πληθυσμού της γης, της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης και της αυξημένης συχνότητας εμφάνισης εκφυλιστικών βαλβιδοπαθειών. Πιθανώς στο μέλλον να τροποποιηθούν ορισμένες τεχνικές ώστε να παράγουν περισσότερο ακριβή αποτελέσματα με τη μικρότερη δυνατή παρέμβαση και με διαρκή αποτελέσματα. Ένα είναι σίγουρο ότι η καρδιοχειρουργική σήμερα προχωρά και εξελίσσεται με νέες τεχνικές όπως η εμφύτευση μηχανικής καρδιάς, η ρομποτική χειρουργική, η θεραπεία με βλαστικά κύτταρα, οι γονιδιακές θεραπείες κ.λ.π. Όπως φαίνεται λοιπόν, το μέλλον της καρδιοχειρουργικής θεωρείται ότι θα είναι αντάξιο του παρελθόντος και σίγουρα υπόσχεται πολλά…