Ο Κήπος με τις Ροδιές του ΌσκαρΟυάιλντ είναι μια συλλογή διηγημάτων που κυκλοφόρησε στην Αγγλία το διάστημα 1888-1891 και συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στην ουσία, πρόκειται για παραμύθια που το ηθικό τους δίδαγμα προκύπτει μέσα από την θαυμάσια γλώσσα και τη λεπτή ειρωνεία του ΌσκαρΟυάιλντ, εκπληρώνοντας τέτοιους στόχους, ώστε να αποτελούν «μικροσκοπικά έργα τέχνης», όπως ο ίδιος τα αποκαλούσε.
Πρόκειται για φανταστικές ιστορίες, στις οποίες τα ζώα, τα φυτά και τα αντικείμενα αποκτούν ανθρώπινες ιδιότητες, άλλοτε συνομιλούν μεταξύ τους κι άλλοτε με τους ανθρώπους και σε κάθε περίπτωση επεμβαίνουν στη ροή ή καθορίζουν την έκβαση των ιστοριών.
Ένα αηδόνι θεωρεί πως «η αγάπη είναι πιο σοφή κι απ’ τη φιλοσοφία» κι αποφασίζει να θυσιάσει τη ζωή του για τον έρωτα δυο νέων, χωρίς να σκεφτεί ότι η ιδιοτέλεια θα καταργήσει κάθε του θυσία. Μια «διακεκριμένη ρουκέτα» αντιμετωπίζει αφ’ υψηλού όλα τα υπόλοιπα αντικείμενα γύρω της και αμετανόητη διακατέχεται από έντονα αισθήματα υπεροψίας κι εγωισμού ακόμα και τη στιγμή της εξουδετέρωσής της. «Ένας αφοσιωμένος φίλος» επικαλείται τη γενναιοδωρία του μόνο σε περιπτώσεις που εξυπηρετούνται οι σκοποί του ίδιου, χωρίς να αντιλαμβάνεται τη φιλοκτητική διάσταση των πράξεών του κι ένα άγαλμα κλαίει όταν διαπιστώνει τις κοινωνικές ανισότητες, γεγονός που δεν μπορούσε να αντιληφθεί όταν πριν γίνει άγαλμα ήταν ένας «ευτυχισμένος πρίγκιπας». Ο «σκληρόκαρδος γίγαντας» αντιμετωπίζει τη δική του μοναξιά με σκληρότητα απέναντι στους άλλους και αφήνει τη ζωή του να περνάει γνωρίζοντας μόνο τον χειμώνα. «Τα γενέθλια της Ινφάντα» γιορτάζονται μια φορά το χρόνο, όπως ισχύει για όλα τα παιδιά του κόσμου, παρ’ όλο που εκείνα δενπρόκειται να διαδεχθούν κανέναν θρόνο κι «ο μικρός βασιλιάς» διακρίνεται για τους φυσικούς του τρόπους, μη αναστρέψιμο μειονέκτημα για κάποιον που μεγαλώνει σε παλάτι. Ένα πεφταστέρι γίνεται «το αστερόπαιδο» και κατορθώνει να φέρει τη δικαιοσύνη και την ειρήνη στον κόσμο με τέτοιο κόπο που στο τέλος πεθαίνει κι η επόμενη βασιλεία επιστρέφει στην αρχική αγριότητα. Και τέλος η ιστορία αγάπης ανάμεσα σε έναν ψαρά και μια γοργόνα στο διήγημα «Ο ψαράς κι η ψυχή του», ίσως δείχνει την παράδοξη μα πιθανή σύγκλιση δυο διαφορετικών αξιακώνσυστημάτων, όπου το υποκείμενο του πόθου πρωτύτερα υπήρξε αντικείμενο «ψαρέματος».
Στα παραμύθια αυτά διαφαίνεται η εγγενής ροπή του συγγραφέα προς τις κάθε λογής παραδοξολογίες και οι ευρηματικές ιστορίες του αποδεικνύουν ότι «σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουν δυο μόνο τραγωδίες: η μία είναι να αποκτάς αυτά που επιθυμείς και η άλλη να μην τα αποκτάς», όπως είναι μια από τις πολλές ρήσεις του. Η κοινωνική κριτική που ασκεί με αυτόν τον ευφάνταστο τρόπο των παραμυθιών δεν περιορίζεται στην βικτωριανή εποχή αλλά μπορεί να ερμηνευτεί στη συγχρονία, καθώς όλες οι ιστορίες του Κήπου με τις Ροδιές διαπραγματεύονται ζητήματα πανανθρώπινα και διαχρονικά.
Μπορεί το DeProfundisνα γράφτηκε από τον ΌσκαρΟυάιλντ για τον εραστή του, αλλά ο Κήπος με τις Ροδιές αφιερώθηκε από τον ίδιο στη σύζυγό του. Έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, έχουν γίνει θεατρικά έργα, ταινίες για το σινεμά και την τηλεόραση, έχουν προσαρμοστεί για το ραδιόφωνο, έχουν γίνει καρτούν, μπαλέτο, παιδική όπερα και αναμφισβήτητα αποτελούν ένα αξεπέραστο παιδαγωγικό εργαλείο για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων λόγω τόσο της θεματολογίας όσο και της γλώσσας. Κι αν «οι ιστορίες με ηθικό δίδαγμα είναι επικίνδυνες», όπως διατείνονται τα ζώα στα εν λόγω παραμύθια του ΌσκαρΟυάιλντ, αυτός είναι και ο στόχος κάθε ευσυνείδητου δασκάλου.
Ο Κήπος με τις Ροδιές
ΌσκαρΟυάιλντ
Εκδόσεις Στοχαστής
