Βιβλιοπαρουσίαση: Η Διαθήκη της Μαρίας, γράφει η Μαρία Φιλίππου

Στη Διαθήκη της – όπου εδώ οι σημασίες της λέξης διευρύνονται και αποκτούν περιεχόμενο πέρα από αυτό της συμφωνίας ή της παρακαταθήκης και περιλαμβάνουν εξίσου αυτό της προσωπικής άποψης- η Μαρία καταθέτει μέσα από τα δικά της μάτια τον θάνατο του γιου της που υπήρξε, αν μη τι άλλο, ένα συγκλονιστικό γεγονός τόσο για την ίδια όσο και για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Για την Μαρία, ωστόσο, η ανθρωπότητα είναι μια παράμετρος αμελητέα που μένει έξω από τα δικά της δεδομένα. Δεν είναι σε θέση ούτε να αντιληφθεί, ούτε συνυπολογίσει τη σημασία της θυσίας τού γιού της για ολόκληρο τον κόσμο. Ίσα-ίσα που απογυμνώνει από κάθε σπουδαιότητα τη σημασία της θυσίας αυτής και μένει μόνο στο γεγονός ότι το παιδί της πέθανε αφενός με τρόπο εξευτελιστικό κι απάνθρωπο και αφετέρου για έναν απροσδιόριστο σκοπό ή ανεξήγητο για την ίδια λόγο.

Η Διαθήκη της Μαρίας είναι ένας αφοπλιστικός μονόλογος της Παναγίας -εύκολα μπορεί να τον φανταστεί κανείς ως έναν αιχμηρό θεατρικό μονόλογο- η οποία απορρίπτοντας τις θεσμικές αρχές και την ματαιοδοξία των Αποστόλων, περιγράφει την ιστορία του Χριστού από την οπτική μιας μάνας που κάνει τα πάντα για να αποτρέψει το γιό της από την «έκθεση» στον κόσμο. Αφηγείται με αγωνία τα γεγονότα που οδήγησαν στη σύλληψη και τη Σταύρωση του Χριστού αλλά και τη δική της φυγή από τον Γολγοθά προτού ο γιός της ξεψυχήσει, καθώς δεν άντεχε να τον βλέπει χωρίς η ίδια να μπορεί να κάνει κάτι.

«Μου κόπηκε η ανάσα όταν αντίκρισα το σταυρό. Τον είχαν έτοιμο, περίμενε τον γιο μου… Πάσχιζα να δω το πρόσωπό του έτσι όπως μούγκριζε από πόνο, αλλά ήταν τόσο παραμορφωμένο από την αγωνία και τόσο ματωμένο, ώστε δεν αναγνώριζα αυτό που έβλεπα. Μόνο τη φωνή του αναγνώριζα, τους ήχους που έβγαζε και ήταν εντελώς δικοί του… Παρακολουθούσα με φρίκη, όμως δεν σάλεψα ούτε ακούστηκα… Δεν φώναξα ούτε χίμηξα να τον γλιτώσω γιατί δεν θα άλλαζε τίποτα…».

Η Διαθήκη της Μαρίας, αλλιώς ιδωμένη, θα μπορούσε να αποτελεί ένα φιλοσοφικό δοκίμιο∙ ένα πυκνό νοήματος ψυχογράφημα οποιασδήποτε μάνας∙ μια νουβέλα που απαιτεί προσεκτική ανάγνωση. Εξίσου εξαιρετικό είναι το επίμετρο της μεταφράστριας Αθηνάς Δημητριάδου, η οποία κατορθώνει στο έπακρο τη μεταφορά μιας γλώσσας που ρέει κι ενός ύφους που καθηλώνει.

O Κολμ Τομπίν (Colm Toibin) γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1955 και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της γενιάς του. Στενοί του συγγενείς ήταν μέλη του IRA, γεγονός που επηρέασε το συγγραφικό του έργο κι ιδιαιτέρως τη Διαθήκη της Μαρίας, που εκδόθηκε το 2012 και ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων, έχοντας τους μεν να το «διαφημίζουν» ως βλάσφημο και τους δε –ανάμεσά τους κι οι «βέροι» καθολικοί όπως ο ίδιος ο συγγραφέας διατείνεται- να το θεωρούν ως ένα κομψοτέχνημα εκφραστικότητας κι ανάγνωσης από άλλη οπτική γωνία.