Το βιβλίο υπό τον τίτλο «Εκατό» είναι μια συλλογή διηγημάτων, σε κάθε ένα από τα οποία μοναδικός κεντρικός ήρωας είναι ένας αριθμός. Από την άλλη, ανήκει στην κατηγορία εκείνη των βιβλίων, που εντέχνως ισορροπεί μεταξύ ποίησης και πεζού λόγου και δρασκελίζει το χάσμα άλλοτε μεταξύ επιστήμης και μεταφυσικής κι άλλοτε μεταξύ ιστορίας και παρόντος. Αναπόφευκτα και δικαιωματικά, λοιπόν, ο κάθε αναγνώστης θα μπορούσε να ισχυριστεί μετά την ανάγνωση του εν λόγω βιβλίου πως στους συμβολισμούς του αριθμού εκατό, δικαίως συγκαταλέγεται και το ομότιτλο βιβλίο του Γιάννη Ευσταθιάδη.
Η αφορμή δόθηκε όταν του ζητήθηκε να γράψει κάποια κείμενα για τα 100 τεύχη του περιοδικού Εντευκτήριο και ο Γιάννης Ευσταθιάδης αποφάσισε πως πέρα από μια γενέθλια ευχή, πολλά ακόμα μπορούσαν να ειπωθούν για τον αριθμό εκατό. Ή ακόμα καλύτερα, ο ίδιος ο αριθμός είχε πολλά ακόμα να πει. Έτσι δημιουργήθηκε μια συλλογή, άλλοτε μικρών κι άλλοτε εκτεταμένων κειμένων, στα οποία ο αριθμός εκατό καθρεφτίζεται άλλοτε μέσα από το πρίσμα της ιστορίας ή της φαντασίας κι άλλοτε ρίχνει μια κλεφτή ματιά στον καθρέφτη μέσα από τα μάτια του ίδιου του συγγραφέα ή άλλων πραγματικών προσώπων. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται τα πρώτα ενενήντα εννιά κείμενα. Το τελευταίο κι εκατοστό κείμενο είναι μια σελίδα κενή για να συμπληρώσει ο κάθε αναγνώστης όποια άλλη έκφανση του αριθμού διέφυγε του συγγραφέως.
Το εκατό είναι το νούμερο της αστυνομίας, η χαρακτηριστική ευχή την ημέρα των γενεθλίων, άρθρο του Ποινικού Κώδικα, ψαλμός του Δαυίδ, δωμάτιο ενός ξενοδοχείου και ποσοστό. Επίσης, μετρά γραμμάρια, κιλά, αποστάσεις, ταχύτητες, ντεσιμπέλ και αποτελεί πρώτο συνθετικό σε πληθώρα λέξεων όπως εκατόνταρχος, εκατόμβη, εκατομμύριο, εκατονταπυλιανή, εκατόγχειρος κ.α. Οι χρήσεις του αριθμού εκατό σε πολλά από τα κείμενα δημιουργεί ένα αναπάντεχο κι ευχάριστο ξάφνιασμα σχετικά με το πόσο συχνά εμφανίζεται σε περιστάσεις της καθημερινότητας και το πόσο στενά είναι συνδεδεμένος ο συγκεκριμένος αριθμός με τη ζωή μας. Το ακόμα πιο αναπάντεχο –κι γι’αυτό ακόμα πιο ενδιαφέρον- είναι το πώς ο ίδιος ο συγγραφέας φτάνει στο σημείο έναν και μόνο αριθμό σχεδόν να τον προσωποποιεί, να του δίνει σάρκα και οστά και τέλος να τον θέτει στο επίκεντρο, ως κομβικό σημείο της εξέλιξης ή της πρόσληψης του νοήματος των ιστοριών του.
Στα κείμενα αυτά γίνεται εύκολα αντιληπτή η πολυπραγμοσύνη του συγγραφέα και οι γνώσεις του, εκτός των άλλων, περί μουσικής, λογοτεχνίας και φιλοσοφίας. Όπως επίσης το χιούμορ, η σαρκαστική του διάθεση για πρόσωπα και πράγματα και ο ευφυής τρόπος να συνδέει τον αριθμό εκατό με περιστάσεις τελείως απροσδόκητες μα στο τέλος τόσο προφανείς. Ίσως αυτές οι αναπάντεχες παραλλαγές της «χρήσης» του εκατό να αποδεικνύουν το πολύπλευρο ταλέντο του δημιουργού τους ή ακόμα και των ίδιων των αναγνωστών, ύστερα από την ευκαιρία που τους δίνει ο συγγραφέας να συμπληρώσουν το δικό τους κομμάτι στην ιστορία του εκατό.
Ο Γιάννης Ευσταθιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946 και έχει εκδώσει πεζά, ποίηση, δοκίμια για τη μουσική αλλά και γαστρονομικά κείμενα με το ψευδώνυμο ή προσωπείο, όπως ο ίδιος αναφέρει στην εργογραφία του, Απίκιος. Το 2012 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος όπως και με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη μουσική και λογοτεχνική δημιουργία του. Εκτός των άλλων, είναι μουσικός παραγωγός του Γ’ Προγράμματος.
Γιάννης Ευσταθιάδης
«Εκατό»
Εκδόσεις Μελάνι
