Τι αλλάζει στο σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο με το νέο ΑΣΕΠ – Θεσμικές τομές στην Παιδεία με νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ – Αλλαγές σε Ασφαλιστικό και εργασιακά με αιχμή τις ευέλικτες υπερωρίες, την εφαρμογή κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση και την αγορά εργασίας
«Φυγή προς τα εμπρός» με έμφαση στις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που θα προλειάνουν το έδαφος για την ανάκαμψη που θα σημάνει η μετά COVID περίοδος σχεδιάζει το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου. Στόχος είναι να μην αναλώνεται το σύνολο των κυβερνητικών δυνάμεων στη διαχείριση της πανδημίας, αλλά την ίδια ώρα να υπάρξει εντονότερος προσανατολισμός προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων που περιέχονται στο Κυβερνητικό Πρόγραμμα που ενέκριναν οι πολίτες τον Ιούλιο του 2019.
Παρά το γεγονός ότι συχνά οι ανασχηματισμοί οδηγούν σε καθυστερήσεις υλοποίησης των προγραμματισμένων δράσεων, πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων στα ενδότερα του πρωθυπουργικού γραφείου διαβεβαιώνουν ότι οι αλλαγές των υπουργών και των υφυπουργών που έγιναν την προηγούμενη εβδομάδα κατατείνουν στην αντίθεση κατεύθυνση. «Ολα τα νομοσχέδια που εκκρεμούν για συζήτηση στη Βουλή, όπως εκείνο για τον νέο τρόπο προσλήψεων στο Δημόσιο μέσω ΑΣΕΠ, θα προωθηθούν άμεσα», επισημαίνουν. «Το ίδιο θα συμβεί με την επικύρωση των συμβάσεων για την προμήθεια των γαλλικών αεροσκαφών Rafale», προσθέτουν. Ενώ διαβεβαιώνουν ότι με ταχύτητα θα πάρουν τον δρόμο προς το Κοινοβούλιο και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που αφορούν μείζονες μεταρρυθμίσεις, όπως οι πολυσυζητημένες τομές στα εργασιακά και στο Ασφαλιστικό, καθώς επίσης οι αλλαγές στην Παιδεία, με τον νέο τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ και την καθιέρωση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, αλλά και στην Υγεία με τις ρυθμίσεις για το «νέο ΕΣΥ», που θα συμπυκνώνουν την εμπειρία από τον πόλεμο κατά της φονικής πανδημίας που εξελίσσεται τους τελευταίους 10 μήνες. Το πρώτο νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί στη Βουλή με το ξεκίνημα του νέου χρόνου είναι ο εκσυγχρονισμός του συστήματος προσλήψεων και η ενίσχυση του ΑΣΕΠ. Πρόκειται για διατάξεις που ετοίμασε ο τέως πλέον υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος και θα εγκριθούν από τον διάδοχό του Μάκη Βορίδη, ο οποίος ήδη ξεκαθάρισε ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κυβερνητικής ατζέντας. Αμέσως μετά θα πάρει σειρά για κύρωση από την Ολομέλεια του Κοινοβουλίου η Σύμβαση του υπουργείου Εθνικής Αμυνας για την προμήθεια των 18 μαχητικών αεροσκαφών Rafale με τα οποία αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά η αποτρεπτική ισχύς των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ειδικά για την περίπτωση του κ. Θεοδωρικάκου, ο οποίος κατά το παρελθόν ήταν πολύ κοντά στον πρωθυπουργό, πληροφορίες αναφέρουν ότι έμεινε εκτός κυβέρνησης επειδή «είχαν προ πολλού διαρραγεί οι σχέσεις του με το επιτελείο του Μαξίμου και συχνά αυτενεργούσε, δημιουργώντας προβλήματα στη λειτουργικότητα της κυβέρνησης». Σε ό,τι αφορά τον κ. Βρούτση, φέρεται να χρεώθηκε τις «μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή των συντάξεων», ζήτημα για το οποίο δέχονται εντονότατες διαμαρτυρίες τα γραφεία των «γαλάζιων» βουλευτών, όπως και τους αργούς ρυθμούς στην προετοιμασία των μεταρρυθμίσεων που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις και τον τρίτο πυλώνα του Ασφαλιστικού.
Η ανάθεση του χαρτοφυλακίου του υπουργείου Εργασίας στον Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος παρέδωσε την καρέκλα του στον ως τώρα υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα, έχει πολλές αναγνώσεις.
Πηγές κοντά στην κυβερνητική ηγεσία μιλούσαν για αναβάθμιση του κ. Χατζηδάκη, αφού μετατέθηκε σε υπουργείο με υψηλότερη θέση στην κυβερνητική ιεραρχία και του αναγνωρίστηκε η ικανότητα να προχωρά αλλαγές, όπως έκανε στο προηγούμενο πόστο του με τη ΔΕΗ και το πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αλλοι, ωστόσο, σημειώνουν ότι το Μαξίμου έδειξε ότι μπορεί να αλλάζει χαρτοφυλάκιο και στον αντιπρόεδρο της Ν.Δ., κάτι που συνδυάζουν με τις φήμες που ήθελαν ως την τελευταία ημέρα πριν από τον ανασχηματισμό να μετατίθεται και ο Αδωνις Γεωργιάδης. Κυβερνητικοί επιτελείς υποστηρίζουν ότι «ο ανασχηματισμός επιβραβεύει χωρίς να αποκλείει». Ενώ σε σχέση με τις μετακινήσεις, οι οποίες όσο και αν δεν περιέλαβαν όλα τα υπουργεία, έφτασαν συνολικά τις είκοσι, επισημαίνουν ότι «έγινε προσπάθεια να αξιοποιηθεί η εμπειρία και να ανακατανεμηθούν οι ευκαιρίες». Εξηγούν ότι σε αυτό το πλαίσιο κλήθηκαν στελέχη της νεότερης γενιάς, όπως η πλειονότητα των 13 νεοεισερχόμενων στην κυβέρνηση, να δοκιμαστούν στο προσκήνιο της δημόσιας ζωής, καθώς επίσης και παλαιότεροι να δράσουν σε διαφορετικά πεδία.
Σε ό,τι αφορά το ιδεολογικό στίγμα που εκπέμπεται από τις κυβερνητικές αλλαγές, αρμόδιες πηγές αποκρούουν τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης για «δεξιά στροφή» λόγω κυρίως της αναβάθμισης του Μάκη Βορίδη σε υπουργό Εσωτερικών και δευτερευόντως της τοποθέτησης της Σοφίας Βούλτεψη στη θέση υφυπουργού στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Αντιτείνουν δε ότι στο νέο σχήμα, χωρίς να μετακινηθεί ουδείς από τους προερχόμενους από την Κεντροαριστερά, προστέθηκαν δύο στελέχη με προηγούμενη διαδρομή στο Ποτάμι και συγκεκριμένα οι Γιώργος Αμυράς και Νικόλας Γιατρομανωλάκης, με τον δεύτερο μάλιστα να αποτελεί εμβληματική περίπτωση, καθώς γίνεται ο πρώτος από την κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ που αναλαμβάνει κυβερνητικό πόστο στη χώρα μας. «Το νέο κυβερνητικό σχήμα χαρακτηρίζεται από συστράτευση όλων των ρευμάτων της Κεντροδεξιάς και του μεταρρυθμιστικού μετώπου», σημειώνουν, ενώ σε σχέση με την ανθρωπογεωγραφία των αλλαγών υποστηρίζουν ότι αυτή εκφράζει την αντίληψη της Κυριάκου Μητσοτάκη για αξιοποίηση όλου του δυναμικού της παράταξής του. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο εισήλθαν πιο πολλοί βουλευτές, ιδίως νέοι.
Η κυβέρνηση είναι προσανατολισμένη στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων για το 2021, όπως αποτυπώθηκαν και στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής, που έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, σημειώνουν αρμόδια στελέχη. Σε κάθε υπουργείο πλέον υπηρετεί τουλάχιστον ένας υφυπουργός, κίνηση που λέγεται ότι στοχεύει «στην καλύτερη υλοποίηση του κυβερνητικού έργου, με βάση μετρήσιμους στόχους». Παράλληλα, δόθηκε «έμφαση σε συγκεκριμένους κρίσιμους τομείς με το βλέμμα στο μέλλον», γεγονός που ερμηνεύει και την τοποθέτηση υφυπουργών με ανάλογες αρμοδιότητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα χαρτοφυλάκια για το Δημογραφικό και την Οικογένεια, που ανέλαβε η νέα υφυπουργός Εργασίας Μαρία Συρεγγέλα, για τις ειδικές μορφές τουρισμού, που ανέλαβε η Σοφία Ζαχαράκη, για τον σύγχρονο πολιτισμό, που ανατέθηκε στον κ. Γιατρομανωλάκη, για την ένταξη μεταναστών που δόθηκε στην κυρία Βούλτεψη, για τις υπηρεσίες Υγείας, με την αναβάθμιση σε αναπληρωτή υπουργό του υφυπουργού Βασίλη Κοντοζαμάνη, καθώς και για τις περιβαλλοντικές δράσεις με τις οποίες θα ασχοληθεί ο υφυπουργός Γιώργος Αμυράς.
Ο χαρακτήρας των αλλαγών και κυρίως η αύξηση του αριθμού των στελεχών του κυβερνητικού σχήματος σε επίπεδα που μόνο σε προεκλογικές περιόδους συναντώνται, η αξιοποίηση περισσότερων μελών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ., αλλά και η «αλλαγή φρουράς» στην ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών που έχει την αρμοδιότητα για τη διεξαγωγή των εκλογών, ενίσχυσαν τη σεναριολογία που θέλει την κυβέρνηση να προκηρύσσει πρόωρες κάλπες εντός του 2021 και ειδικότερα μόλις η πρόοδος του εμβολιαστικού προγράμματος δώσει σήμα ότι η χώρα αφήνει πίσω την πανδημία.
Κυβερνητικοί επιτελείς διαψεύδουν τα εκλογικά σενάρια, υποστηρίζοντας ότι «ο προγραμματισμός της κυβέρνησης γίνεται με ορίζοντα τετραετίας». Επιχειρηματολογούν, μάλιστα, λέγοντας ότι η κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει ζητήματα πολιτικής νομιμοποίησης και ούτε πιέζεται από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η κοινή γνώμη επικροτεί τις επιλογές της. Πολιτικοί παρατηρητές, ωστόσο, δεν αποκλείουν ότι «η δυναμική των πολιτικών εξελίξεων που θα δρομολογηθούν αμέσως μόλις διαφανεί το τέλος της πανδημίας θα είναι τέτοια που ο πειρασμός της προσφυγής στις κάλπες θα είναι τόσο μεγάλος που δύσκολα θα τον αφήσει ανεκμετάλλευτο η κυβέρνηση».
Με πανελλήνιες οι διορισμοί στο Δημόσιο
Ενισχυμένο ΑΣΕΠ με ενιαίο καθολικό γραπτό διαγωνισμό για εισαγωγή στο Δημόσιο
– Οι εξετάσεις θα διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά ανά δύο έτη – Πρόβλεψη για κάλυψη θέσεων απο ειδικές κοινωνικές κατηγορίες (πολύτεκνοι, συγγενείς ΑμεΑ κ.λπ.)
Τον εκσυγχρονισμό του συστήματος προσλήψεων στο Δημόσιο με αδιάβλητους πανελλήνιους, γραπτούς διαγωνισμούς γνώσεων και δεξιοτήτων αναμένεται να ψηφίσει τις επόμενες ημέρες η Βουλή, ολοκληρώνοντας τον πρώτο σταθμό του μεταρρυθμιστικού χάρτη που έχει σχεδιάσει το υπουργείο Εσωτερικών. Το νομοσχέδιο εισήχθη στο Κοινοβούλιο πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο και θα ψηφιστεί χωρίς ουσιαστικές αλλαγές έως την ερχόμενη Πέμπτη από τον διάδοχό του Μάκη Βορίδη, ο οποίος ήδη ξεκαθάρισε ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κυβερνητικής ατζέντας. Σύμφωνα με το Ενοποιημένο Κυβερνητικό Σχέδιο για το 2021, το υπουργείο Εσωτερικών θα καταθέσει εντός του πρώτου εξαμήνου νομοσχέδια για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση που θα εκχωρεί περαιτέρω αρμοδιότητες στους ΟΤΑ -μελετάται και το ενδεχόμενο είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους-, νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, πλαίσιο για τον εθελοντισμό και νέο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία.
Αναφορικά με το σχέδιο νόμου για τις προσλήψεις, στόχος της κυβέρνησης είναι να επιλέγεται το κατάλληλο στέλεχος στην κατάλληλη θέση με ταχύτητα και αδιάβλητους όρους αξιοκρατίας και διαφάνειας, τους οποίους θα εγγυάται το ενισχυμένο ΑΣΕΠ.
Ειδικότερα, εισάγεται ο ενιαίος, καθολικός γραπτός διαγωνισμός που θα αποτελεί τον βασικό κανόνα για την εισαγωγή στο Δημόσιο. Υπενθυμίζεται ότι με το ισχύον καθεστώς μόλις το 5% των υποψηφίων προσλαμβανόταν με γραπτό διαγωνισμό.
Οι πανελλαδικές γραπτές εξετάσεις θα διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά ανά δύο έτη, σύμφωνα με τον προγραμματισμό προσλήψεων που θα εγκρίνει συνολικά το Υπουργικό Συμβούλιο. Οι υποψήφιοι θα διαγωνίζονται σε δύο τεστ γνώσεων και δεξιοτήτων.
Συγκεκριμένα, με το πρώτο τεστ θα αξιολογούνται οι γνώσεις γενικού περιεχομένου των υποψηφίων σε ζητήματα ακαδημαϊκού χαρακτήρα, αλλά και σε θέματα που σχετίζονται με τον ρόλο τους ως πολιτών της κοινωνίας και την εν δυνάμει ένταξή τους σε μια διοικητική δομή άσκησης κρατικής εξουσίας προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Παράλληλα, θα εξετάζονται και οι ειδικές γνώσεις επί συγκεκριμένων κλάδων που αφορούν οι προκηρυσσόμενες θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, ένας υποψήφιος που ενδιαφέρεται να καταλάβει θέση του κλάδου ΠΕ Οικονομικού θα εξεταστεί, κατ’ ελάχιστο, σε θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους αλλά και σε θέματα μακροοικονομίας και μικροοικονομίας. Με το δεύτερο τεστ οι υποψήφιοι θα δοκιμάζονται για τις δεξιότητες και την εργασιακή τους αποτελεσματικότητα. Ειδικότερα, θα αξιολογούνται δεξιότητες γλωσσικού και αριθμητικού συλλογισμού, ανάλυσης, επίλυσης προβλημάτων και ιεράρχησης προτεραιοτήτων στον χώρο εργασίας, καθώς και χαρακτηριστικά που συνδέονται με την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα στην εργασία. Η πρόβλεψη και τρίτης διαγωνιστικής διαδικασίας με προφορική συνέντευξη θα αφορά μόνο τις θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού που μέχρι σήμερα καλύπτονται αποκλειστικά με συνεντεύξεις.
Παράλληλα, το νέο σύστημα διατηρεί τη σημασία των τίτλων σπουδών, ωστόσο καταργεί τη μοριοδότηση από τον βαθμό του πτυχίου ή του απολυτηρίου, καθώς παρατηρήθηκε ανισότητα στη βαθμολόγηση μεταξύ των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων και με στόχο την ολιστική προσέγγιση και τη διασφάλιση της υλοποίησης των σχετικών προβλέψεων, προβλέπονται συγκεκριμένα ποσοστά κάλυψης θέσεων από ειδικές κοινωνικές κατηγορίες. Συγκεκριμένα, 16% από πολύτεκνους, 12% από τρίτεκνους, 5% από όσους έχουν στενό συγγενή με αναπηρία κ.ά.
Να σημειωθεί ότι παράλληλα με τις θεσμικές τομές, το υπουργείο Εσωτερικών προωθεί την ψηφιοποίηση του συστήματος με την παράλληλη διαλειτουργικότητα των αρμόδιων μονάδων. Με τον τρόπο αυτό οι υποψήφιοι δεν θα αναγκάζονται σε αλλεπάλληλες υποβολές δικαιολογητικών, ενώ παράλληλα εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο ο χρόνος πρόσληψης σε 12 μήνες από 48 που μεσολαβούν από την έκδοση της προκήρυξης ως την έκδοση του πίνακα διοριστέων.
Νεο επικουρικό και αλλαγές στα εργασιακά
Το 2021 είναι χρονιά σημαντικών μεταρρυθμίσεων για το υπουργείο Εργασίας, καθώς βρίσκονται προ των πυλών δύο κομβικά νομοσχέδια. Το εργασιακό νομοσχέδιο, με αιχμή το ελαστικό 8ωρο και τις ευέλικτες υπερωρίες, αλλά και η εφαρμογή κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση, αναμένεται να πάρουν τον δρόμο προς το Κοινοβούλιο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους.
Ο νέος υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, αναφερόμενος στις αλλαγές στην αγορά εργασίας κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής, είπε χαρακτηριστικά ότι στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στο πλαίσιο ενός σύγχρονου παραγωγικού μοντέλου. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να απασχολούν, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, εργαζομένους έως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός 6μήνου εξοφλούν τις επιπλέον 2 ώρες πέραν του 8ώρου με αντίστοιχη μείωση ωρών σε άλλες εργάσιμες ημέρες ή με ρεπό ή με ημέρες αδείας. Παράλληλα, προβλέπονται αλλαγές στο συνδικαλιστικό κίνημα με στόχο τη διαφάνεια και την αξιοπιστία. Στο μέτωπο του Ασφαλιστικού, το νέο επικουρικό ταμείο με κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά που θα τεθεί σε λειτουργία το 2022 θα αφορά τους νέους μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και τους αυτοαπασχολούμενους που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Επίσης θα αφορά σε εθελοντική βάση όλους τους υφιστάμενους εργαζόμενους (μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους) ηλικίας έως 35 ετών. Θα έχει δημόσιο χαρακτήρα και θα δημιουργεί αποταμιεύσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων θα διατεθεί για χρηματοδότηση επενδύσεων στη χώρα μας.
Αναφερόμενος στο νέο επικουρικό ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι είναι μια μεταρρύθμιση που στηρίζεται στις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές -σε πολιτικές που εφαρμόζουν ακόμα και σοσιαλιστικές κυβερνήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση– και θα προστατεύσει τις συντάξεις των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας χωρίς να θίγει τους παλιούς.
