Η κλιματολογική ιδιαιτερότητα των περιοχών της βορειοδυτικής Ελλάδας, των οποίων το κλίμα ταιριάζει περισσότερο σε ηπειρωτικό – κεντροευρωπαϊκό παρά μεσογειακό, με επτάμηνη περίοδο θέρμανσης (4.5005.000 h/έτος), σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία, οδήγησε στην οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη των εγκαταστάσεων τηλεθέρμανσης των Δήμων Κοζάνης και Πτολεμαΐδας, οι οποίες ήδη βρίσκονται σε εμπορική λειτουργία από το 1993, εκμεταλλευόμενες την απορριπτόμενη από τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς της περιοχής θερμότητα.
Η παραγωγή τηλεθέρμανσης στην Ελλάδα (2010) βασίζεται κυρίως στην καύση του εγχώριου λιγνίτη, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες συμπαραγωγής (ΑΗΣ ΔΕΗ). Τα τελευταία δέκα χρόνια η συμμετοχή των τεχνολογιών συμπαραγωγής (CHP) στα συστήματα τηλεθέρμανσης αυξήθηκε κατά 3.1% καθώς η χρήση πετρελαίου μειώθηκε με το ίδιο ποσοστό. Από το 1993, άρχισε να αναπτύσσονται τα πρώτα δίκτυα τηλεθέρμανσης, ενώ πέντε συστήματα – εγκαταστάσεις είναι σε πλήρη λειτουργία σήμερα. (Κοζάνη, Πτολεμαϊδα, Αμύνταιο). Σήμερα βρίσκεται στη φάση της κατασκευής η τηλεθέρμανση της Φλώρινας.
ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
Σήμερα η τηλεθέρμανση Κοζάνης εξυπηρετεί 5.543 συνδεδεμένα κτίρια. Η θερμαινόμενη επιφάνεια προσεγγίζει τα 2.599.868 m2. Οι 5.172 εξυπηρετούμενες οικοδομές βρίσκονται στην πόλη της Κοζάνης, 82 στον πρότυπο οικισμό της ΖΕΠ ενώ οι υπόλοιπες 289 στον οικισμό Νέας Χαραυγής του Δ. Κοζάνης. Ο συνολικός αριθμός των εξυπηρετούμενων σήμερα διαμερισμάτων υπερβαίνει σήμερα τις 29.000.
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : 220 ΜWth
ΘΕΡΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ : 29.000 (έτος 2018)
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ : 450Km
ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ
Το 1994 ιδρύθηκε από το Δήμο η Δημοτική Επιχείρηση Τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας ΔΕ.ΤΗ.Π. που λειτουργεί αυτοτελώς, με σκοπό τη διαχείριση και ανάπτυξη της τηλεθέρμανσης. Η ΔΕ.ΤΗ.Π. εξελίχθηκε σε μια δυναμική και ολοένα αναπτυσσόμενη επιχείρηση, με έμπειρο και ικανό προσωπικό, το οποίο σήμερα διαχειρίζεται με αυτοτέλεια και επάρκεια το σύστημα Τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας.
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : 105 ΜWth
ΘΕΡΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ : 14.943 (έτος 2015)
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ : 290Km
ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ
Η Δημοτική Επιχείρηση Τηλεθέρμανσης Ευρύτερης Περιοχής Αμυνταίου (Δ.Ε.Τ.Ε.Π.Α) συστάθηκε το 1997 (ΦΕΚ 490Β/16-6-97). Αντικείμενο της επιχείρησης με βάση το ιδρυτικό καταστατικό είναι η εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος Τηλεθέρμανσης στο Αμύνταιο, τον Φιλώτα και την Λεβαία με τη συμπαραγωγή θερμότητας από τον ΑΗΣ Αμυνταίου – Φιλώτα. Ήδη στις μέρες μας εκτελείται εργολαβία για την εγκατάσταση δύο λεβήτων σύγκαυσης βιομάζας-λιγνίτη, συνολικής ονομαστικής θερμικής ισχύος 30MW.
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : 30 ΜWth
ΘΕΡΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ : 1.851 (έτος 2014)
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ : 175Km
ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Η Τηλεθέρμανση Φλώρινας βρίσκεται σήμερα στο στάδιο της υλοποίησης. Προβλέπεται να καλύψει τις ανάγκες θέρμανση εσωτερικών χώρων και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης για την πόλη της Φλώρινας καθώς και των οικισμών Μελίτης και Σίμου Ιωαννίδη. Η συνολική ονομαστική θερμική ισχύς του συστήματος ανέρχεται σε 113 MWth. Στην πόλη της Φλώρινας το ονομαστικό θερμικό φορτίο αιχμής ανέρχεται σε 68 MWth με μελλοντική εκτίμηση τα 96 MWth.
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : 113 ΜWth
ΠΑΡΟΧΕΣ – ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ : 2.534 (από μελέτη)
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ≈ 80Km
Η λειτουργία των συστημάτων τηλεθέρμανσης έχει σημαντική θετική συμβολή στην περιβαλλοντική αναβάθμιση εντός του αστικού ιστού των τροφοδοτούμενων οικισμών, με τον περιορισμό των εκπομπών αέριων ρύπων προερχομένων από την καύση πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο και υποκαθίσταται.
Επίσης συμβάλει θετικά στις τοπικές κοινωνίες με τη δημιουργία πλεονάσματος καταναλωτή προερχόμενο από τη μείωση του κόστους θέρμανσης σε σχέση με την θέρμανση με καύση πετρελαίου.
Από τις υφισταμένες επιχειρήσεις τηλεθέρμανσης προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία (2013) αναφορικά με τη λειτουργία των συστημάτων.
Δημοτική Επιχείρηση Τηλεθέρμανσης |
Πωλούμενη θερμική ενέργεια (MWh) |
Κοζάνη |
232.882,00 |
Πτολεμαΐδα |
155.355,52 |
Αμύνταιο |
33.192,07 |
ΣΥΝΟΛΟ |
421.429,59 |
Όπως προκύπτει, οι πωλήσεις θερμικής ενέργειας των συστημάτων τηλεθέρμανσης ανέρχονται σε 421.429 MWh.
Η πωλούμενη θερμική ενέργεια υποκαθιστά το πετρέλαιο θέρμανσης που διαφορετικά θα χρησιμοποιούνταν για τη θέρμανση των συνδεδεμένων στο σύστημα κτιρίων. Η σχετική ποσότητα υπολογίζεται σε 468.255 MWh ή 39283 tn ή 47.329.092 lit.
Σημειώνεται ότι τα συστήματα τηλεθερμάνσεων χρησιμοποιούν και καύσιμο πετρέλαιο για την παραγωγή θερμικής ενέργειας για τις περιπτώσεις κάλυψης αιχμών ή/και εφεδρείας, αλλά σε πολύ μικρό ποσοστό της συνολικά διακινούμενης ενέργειας των συστημάτων (ενδεικτικά αναφέρεται ότι το ποσοστό ανέρχεται στο 2% για την τηλεθέρμανση Κοζάνης και 0% για την Τηλεθέρμανση Ευρύτερης περιοχής Αμυνταίου) και σε κάθε περίπτωση η καύση γίνεται στις εγκαταστάσεις λεβήτων των τηλεθερμάνσεων, σημειακά, ελεγχόμενα και έξω από τον αστικό ιστό.
Εκτιμώντας μέσο βαθμό απόδοσης των λεβήτων πετρελαίου ίσο με 90% προκύπτει ότι η ετήσια ενέργεια πετρελαίου θέρμανσης που υποκαθίσταται στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας λόγω των συστημάτων τηλεθέρμανσης είναι της τάξης των 451.000 ΜWh και η αντίστοιχη ποσότητα πετρελαίου θέρμανσης που υποκαθίσταται σε 37.833 tn ή 45.581.500 lit περίπου.
Το ετήσιο περιβαλλοντικό όφελος από την υποκατάσταση πετρελαίου θέρμανσης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας σε όρους μείωσης εκπομπών CO2 υπολογίζεται (εθνική απογραφή ρύπων 2015, ΥΠΕΚΑ) σε 119.000 tn περίπου.
Ως ανωτέρω αναγράφεται το πετρέλαιο θέρμανσης των καταναλωτών που υποκαθίσταται από την τηλεθέρμανσης υπολογίζεται σε 47.329.092 lit. Λαμβάνοντας υπόψη τις τιμές πετρελαίου θέρμανσης στη Δυτική Μακεδονία κατά την περίοδο αναφοράς (παρατηρητήριο τιμών υγρών καυσίμων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Νομοί Κοζάνης και Φλώρινας, 11/2013), καθώς και τις τιμές πώλησης θερμικής ενέργειας των Επιχειρήσεων τηλεθέρμανσης υπολογίζεται το πλεόνασμα καταναλωτή προερχόμενο από την υποκατάσταση πετρελαίου με θερμική ενέργεια από συστήματα τηλεθέρμανσης.
Κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο: 60,42Μ€
Κόστος τηλεθέρμανσης: 19,62Μ€
Πλεόνασμα καταναλωτή:40,80Μ€
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτή η συμβολή των συστημάτων τηλεθέρμανσης στην τοπική οικονομία. Ετησίως, χάρη στη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων περί τα 41.000.000€ παραμένουν στην τοπική οικονομία, με θετικές επιπτώσεις στην αποταμίευση, αναδιανομή εισοδήματος και νέες θέσεις εργασίας στην τοπική κοινωνία.
Το δημιουργούμενο πλεόνασμα καταναλωτή και η αντίστοιχη αναδιανομή εισοδήματος είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την περιοχή, λαμβάνοντας υπόψη τους χαμηλούς δείκτες ανάπτυξης & ευημερίας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Σε μία Περιφέρεια όπου η ευημερία και ανάπτυξη είναι σημαντικά χαμηλότερες τόσο από το σύνολο της χώρας όσο και της EU28, η λειτουργία των τηλεθερμάνσεων συμβάλλει θετικά στην κοινωνική και οικονομική σύγκλιση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
*Ο Αντώνης Δημητρίου είναι Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός & Αεροναυπηγός