Τη “χαμένη τιμή” του real estate σώζουν τα εμπορικά ακίνητα

Την μοναδική κατηγορία της καταρρέουσας κτηματαγοράς αποτελούν τα πρώτης κατηγορίας (prime) εμπορικά ακίνητα που δεν έχουν πάψει να προσελκύουν το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών και funds. Ενδεικτικό της τάσης που επικρατεί στα μη οικιστικά ακίνητα είναι η αύξηση του ποσοστού του καναδικού ομίλου Fairfax στην Eurobank Properties όπως και οι συζητήσεις της Εθνική Πανγαία με ξένο επενδυτή για τη διάθεση τμήματος του μετοχικού κεφαλαίου της.

Η αιτία είναι το ποιοτικό χαρτοφυλάκιο που διαθέτουν οι δύο εταιρείες που αποτελείται από μισθωμένα ακίνητα σε αξιόπιστους παίκτες του λιανεμπορίου. Συγκεκριμένα, η ΕΥΠΡΟ διαθέτει μακροχρόνιες μισθωτικές συμβάσεις με τις εταιρείες Carrefour Μαρινόπουλος, Μerck Sharp & Dohme, Praktiker, Vodafone, Cyta Hellas, Procter & Gamble, Eurobank και άλλα μεγάλα σχήματα.

Αντίστοιχα, η Εθνική Πανγαία μισθώνει το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου της στην Εθνική Τράπεζα, ενώ πριν από περίπου δέκα μήνες απέκτησε έναντι περίπου 120 εκατ. ευρώ το Karela Office Park στην Παιανία που εκμισθώνεται από την Cosmote.

Στον αντίποδα, οι γραφειακοί χώροι, ελλείψει ποιοτικού αποθέματος, παραμένουν υπό πίεση, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς. Εξαίρεση αποτελούν τα 24 sale & lease back κρατικά κτήρια γραφείων που απέκτησαν οι δύο μεγαλύτερες ΑΕΕΑΠ, όπως και το κτήριο όπου στεγαζόταν η BNP Paribas στην Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας, το οποίο μεταβιβάστηκε στον όμιλο Grupo Dolphin από την Αργεντινή, προς περίπου 10 εκατ. ευρώ.

Οι αναλυτές της Savills, σε παλαιότερη έκθεσή τους προέβλεπαν ότι οι επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν στα ακίνητα κατά τη φετινή χρονιά θα ξεπεράσουν -για πρώτη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια- τα 100 εκατ. ευρώ, με την αξία των deals που έχουν έως σήμερα πραγματοποιηθεί να ξεπερνά το συγκεκριμένο μέγεθος.

Σε επίπεδο μίσθωσης νέων χώρων, κινητικότητα καταγράφεται στον κλάδο καφεστίασης, όπου κάνουν την εμφάνισή τους νέοι παίκτες (αλυσίδα «Mikel», «Αττικοί Φούρνοι», «Χωριάτικο»).

Μία ακόμη τάση σχετίζεται με τον προσδιορισμό του ύψους μισθώματος ως ποσοστό επί του κύκλου εργασιών μίας εταιρείας λιανικής, πρακτική που υιοθετεί μεγάλος πολυεθνικός όμιλος ένδυσης – υπόδησης στα νέα υπόκαταστήματα που μισθώνει σε Πάτρα και Κομοτηνή.

Ταυτόχρονα, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, οι συγχωνεύσεις στον τραπεζικό κλάδο έχουν αυξήσει το απόθεμα των κενών εμπορικών χώρων πρώτης κατηγορίας.

Αντέχουν τα malls

Τα εμπορικά κέντρα, που διαθέτουν καλό management και το κατάλληλο μίγμα χρήσεων κατάφεραν να διαχειριστούν την πολυετή ύφεση και τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος.

Κατά το πρώτο εξάμηνο, τα εμπορικά κέντρα The mall Athens και Mediterranean Cosmos που διαχειρίζεται η Lamda Development, παρουσίασαν μονοψήφια πτώση επισκεψιμότητας η οποία διαμορφώθηκε στο 3% και 7%, αντίστοιχα. Αντίθετα, το Golden Hall κατάφερε να ενισχύσει κατά 3% τον αριθμό των επισκεπτών του.

Καλές επιδόσεις, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, εμφανίζει το Mc Arthur Glen όπως και το γειτονικό αυτού εμπορικό κέντρο Smart Park.

Ωστόσο, έως το υπόλοιπο της χρονιάς και μέσα στο 2014 δεν αναμένονται νέες επενδύσεις στα εμπορικά κέντρα.

Η Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική φαίνεται να έχει «δεύτερες σκέψεις» για το εάν θα πρέπει να αναπτύξει εμπορικές χρήσεις στο ημιτελές κτήριο στο Βοτανικό.

Την ίδια στιγμή, εάν το εμπορικό κέντρο που σχεδιάζει η Artume SA στην Λεωφόρο Κηφισού λάβει τις απαιτούμενες αδειοδοτήσεις εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει να υλοποιείται μέσα στο επόμενο εξάμηνο.

Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, σε εξέλιξη βρίσκονται οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την ανάπτυξη μεγάλου εμπορικού κέντρου εκτός Αθήνας και για το σκοπό αυτό σε εξέλιξη βρίσκονται επαφές με retailers.

Στα εμπορικά κέντρα το μίσθωμα κυμαίνεται από 40 έως 60 ευρώ, σε συνάρτηση με το βαθμό επιτυχίας του mall, όπου οι τιμές μίσθωσης διατηρούνται σε ελκυστικά επίπεδα.