Τέλος και με τα του δημοψηφίσματος. Ο λαός εκφράστηκε, καταδίκασε το παλιό πολιτικό κατεστημένο, ξέσπασε για τα όσα δύσκολα περνάει τα πέντε τελευταία χρόνια, στα οποία καλείται να πληρώσει τα σπασμένα δεκαετιών. Είπε όχι στα μέτρα, όχι στα μνημόνια, και όχι στους δανειστές. Επί της ουσίας βέβαια, πάμε ολοταχώς για συμφωνία μαζί τους. Και τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε, αφού χρειαζόμαστε τη συνδρομή τους για να παραμείνουμε όρθιοι;
Σε πολιτικό επίπεδο, παρακολουθήσαμε μία μεγάλη νίκη του Αλέξη Τσίπρα. Ο Πρωθυπουργός κατάφερε να μεταφράσει την άρνηση των πολιτών να δεχτούν κι άλλα μέτρα, σε ψήφο εμπιστοσύνης για την Κυβέρνησή του. Αυτό το πέτυχε όχι προτάσσοντας ένα αξιόπιστο σχέδιο για τη διάσωση της Χώρας, αλλά την αναξιοπιστία των προκατόχων του, οι οποίοι κλήθηκαν να πληρώσουν το λογαριασμό για τα λάθη που έγιναν «στα καλά τα χρόνια», για τα λάθη που έγιναν την τελευταία πενταετία, και για τα λάθη που συνεχίζουν και κάνουν.
Μεγάλος χαμένος της βραδιάς του δημοψηφίσματος ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος δεν κατάφερε να σηκώσει το βάρος που επέβαλλε η θέση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Δεν κατάφερε να φέρει σε πέρας μια μάχη με την Κυβέρνηση, και την άφησε να παίξει το παιχνίδι που θέλει, με τους κανόνες που θέλει, τη στιγμή που θέλει.
Στην ουσία τώρα. Ο Σαμαράς έκανε ότι μπορούσε για να χρεωθεί ο ίδιος και η Νέα Δημοκρατία, ένα ΟΧΙ που και οι πέτρες ήξεραν ότι ερχόταν. Πολλοί εξέφρασαν μεταξύ αστείου και σοβαρού την άποψη ότι και ο ίδιος θέλει να χάσει. Πώς να εξηγήσει κανείς αλλιώς, την εμμονή του να εμφανίζεται παντού φωνάζοντας ΝΑΙ; Πώς να εξηγήσει κανείς το ότι ο τύπος έκανε ότι μπορεί για να ταυτίσει το ΝΑΙ με το ονοματεπώνυμο του, το οποίο αποτελεί μια από τις πιο φθαρμένες και αναξιόπιστες φράσεις στη Μεταπολίτευση;
Ο Αντώνης Σαμαράς, απομονωμένος πολιτικά μετά τη βαριά ήττα του Ιανουαρίου, και γνωρίζοντας ότι η μέρα της διαδοχής του πλησιάζει, επέλεξε με τα διαγγέλματά του να επαναλαμβάνει συνεχώς τις εκτός κλίματος «μνημονιακές» φράσεις θυμίζοντας στο οργισμένο πλήθος τα δεινά που πέρασε κατά τη διάρκεια της Πρωθυπουργίας του. Τα οποία δεινά είχε δεσμευθεί ότι θα αποτρέψει.
Το κακό γι’ αυτόν είναι πως νομιμοποίησε ένα άκυρο, ανούσιο και διχαστικό δημοψήφισμα. Αντί να το ακυρώσει, προκαλώντας την αποχή όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, όπως άλλωστε του εισηγήθηκαν πολλοί τις τελευταίες μέρες, νομιμοποίησε έναν αγώνα, στον οποίο κατέβηκε για να χάσει.
Πέρα από αυτό: η διάσταση που έδωσε ο Σαμαράς στο ερώτημα του δημοψηφίσματος ήταν το ίδιο ψεύτικη με αυτή του Τσίπρα. Ο νοήμων ελληνικός λαός, δεν πίστεψε ούτε για μια στιγμή πως το ΟΧΙ θα σημάνει έξοδο από την Ευρωζώνη. Όλοι γνώριζαν πως το πρωί της Δευτέρας θα ξανάρχιζαν συνομιλίες με τους Ευρωπαίους Εταίρους μας. Και ο Σαμαράς άφησε τις μέρες να περνούν επαναλαμβάνοντας κάτι το οποίο ούτε ο ίδιος δεν πίστευε, χρεώνοντας στον εαυτό του και την παράταξή του με ακόμα ένα ψέμα στο λαό.
Το τέλος του Σαμαρά ήταν να έρθει και ήρθε. Θα μπορούσε να είναι αξιοπρεπέστερο, αν είχε γίνει νωρίτερα. Η παραίτηση του ήρθε σε μία πολύ κακή στιγμή, στην οποία απαιτείται όλοι οι θεσμικοί παράγοντες να είναι παρόντες. Η παρουσία ενός αρχηγού μιας Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που θέλει να λέει ότι έχει ένα ειδικό βάρος, ήταν απαιτούμενη στο Δευτεριάτικο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών.
Η αποχώρηση του με οποιοδήποτε τρόπο αναμένονταν από μεγάλη μερίδα πολιτών αλλά και του πολιτικού κόσμου, για τέσσερις βασικούς λόγους οι οποίοι και την σηματοδότησαν:
- Η ακόμα και σήμερα αλησμόνητη, λαϊκίστικη πτώση της Κυβέρνησης που προκάλεσε το 1993 και η συμμαχία του με τους κρατιστές
- Η μεταστροφή του στις εκλογές του 2012 όπου πρόδωσε την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων Ελλήνων με τα περιβόητα «Ζάππεια», και η πολιτική ανακολουθία του σε σχέση με το μνημόνιο. Κανείς άλλωστε δεν ξέχασε πως διέγραψε τη Ντόρα Μπακογιάννη και ακολούθως έγινε εκφραστής βασικών αρχών της πολιτικής της.
Είπε τη μισή αλήθεια σε ένα λαό, με του οποίου τα προβλήματα δεν ασχολήθηκε, αφού κατά τη θητεία του έδωσε βάρος μόνο στις συνομιλίες με την Τρόικα αδιαφορώντας για το εσωτερικό. - Η δημιουργία της σκληρής ηγετικής του ομάδας μετά την ανάληψη της εξουσίας, η οποία αποφάσισε να μην φτάνουν στο Μέγαρο Μαξίμου τα μηνύματα που εξέπεμπε η κοινωνία. Τα χαρακτηριστικά της ομάδας αυτής, δεν ήταν άλλωστε αντιπροσωπευτικά του κόσμου που της έδωσε την εξουσία, και τέλος η ομάδα αυτή παρέπεμπε σε μικρά κόμματα περασμένων δεκαετιών.
- Οι λάθος χειρισμοί του από τις εκλογές του Γενάρη και μετά. Ο Αντώνης Σαμαράς, παρόλο που είχε το ηθικό πλεονέκτημα λόγω της ακατάσχετης υποσχεσιολογίας του ΣΥΡΙΖΑ, άφησε το πάθος του για εξουσία να μην του επιτρέψει να λειτουργήσει ψύχραιμα. Λίγο πριν το τέλος, οδήγησε την παράταξή του στο δημοψήφισμα, με λανθασμένη πολιτική στόχευση και επικοινωνιακή τακτική.
Η αναξιοπιστία του και η αδυναμία του να ακούσει τα λαϊκά στρώματα, σε συνδυασμό με το να συντηρεί τις παθογένειες των «ημέτερων» κληροδότησαν στη Νέα Δημοκρατία (μοναδικό πλέον διακριτό εκφραστή του παλιού συστήματος) όλες τις αμαρτίες της Μεταπολίτευσης, και έθεσαν τον Αλέξη Τσίπρα απόλυτο κυρίαρχο σε μια μάχη που ο νυν Πρωθυπουργός έπαιζε χωρίς αντίπαλο.
Η αποχώρηση Σαμαρά σηματοδοτεί την ανάγκη να διαμορφωθεί και να παρουσιαστεί η επόμενη γενιά αρχηγών, η επόμενη γενιά πολιτικών, η επόμενη γενιά κομμάτων. Η «επόμενη γενιά» προφανώς δεν ορίζεται με ηλικιακούς όρους. Είναι η γενιά που θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, και θα τους κάνει μέρος της λύσης του ελληνικού προβλήματος.