Στο σημερινό περιβάλλον, είναι πλέον πραγματικότητα η δυσμενής θέση περιχαράκωσης του μεγαλύτερου μέχρι σήμερα Ομίλου Εταιρειών της Χώρας.
Αντιλαμβάνεται όμως και ο κάθε πολίτης, ότι για τη θέση αυτή, οι ευθύνες είναι και διαχρονικές και αναλογούν σε πολλούς, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων και όλων εν γένει των εμπλεκομένων, με αδιαμφισβήτητη -πάντα- εξαίρεση, τον καλοπληρωτή πελάτη ηλεκτρικής ενέργειας (η.ε.).
Παρατίθενται ενδεικτικά οι «συνταγές» που εφαρμόστηκαν για τη ΔΕΗ, όλα αυτά τα χρόνια:
- Στρεβλή εφαρμογή του μοντέλου της «Πρόσβασης Τρίτων στα Δίκτυα», που επιλέχτηκε προ εικοσαετίας για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, χειραγώγησε προκλητικά – όλα τα επόμενα χρόνια – την πρώην μονοπωλιακή ΔΕΗ, με πρόσχημα τη δεσπόζουσα θέση της (υποχρέωση εξυπηρέτησης ιδιωτών παραγωγών, προμηθευτών-παρόχων η.ε. και καταναλωτών ως το «τελευταίο καταφύγιο», πρόταξη των ΑΠΕ με κλειδωμένες τιμές – feeding tariff- με υπέρμετρη ανάπτυξη αυτών από ιδιώτες, με εξασφαλισμένο μάλιστα κέρδος για 20 και πλέον χρόνια (υπάρχει εκτίμηση για 11δις Ευρώ μέχρι σήμερα)!!! κλπ)
- Αποκλειστική παραγωγή η.ε. από εγχώριο καύσιμο λιγνίτη και «ληστρική» εκμετάλλευση των ουσιαστικά μη ανανεώσιμων ενδογενών πόρων χωρίς καμία πρόβλεψη για το μέλλον.
- Προκλητικός αποκλεισμός της ΔΕΗ από την ανάπτυξη των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια, όταν η Επιχείρηση πρωτοστατούσε στις ΑΠΕ (ΔΕΜΕ, γεωθερμία Μήλου, υβριδικό Κύθνου, μετρήσεις και μετρητικά δεδομένα αιολικού δυναμικού σε εθνικό επίπεδο) δεκαετίες πριν.
- Παρά την εισαγωγή της ΔΕΗ στο Χρηματιστήριο (μετοχοποίηση) παρέμεινε ο πλήρης έλεγχος από το Δημόσιο και συνεπώς η σκόπιμη παρεμπόδιση της ανάπτυξής της, ως εισηγμένης Εταιρείας.
- Διάσπαση και πώληση των υγειών και κερδοφόρων τμημάτων της (χθες ΑΔΜΗΕ, αύριο ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί …).
- Ετεροχρονισμένες και κατά συνέπεια αποτυχημένες επιχειρησιακές επενδύσεις ειδικά τα τελευταία χρόνια (υπό καθεστώς μνημονίων, ζημιών, διασπάσεων κλπ όταν στο παρελθόν χάθηκαν οι χρυσές ευκαιρίες εξωστρέφειας της Επιχείρησης στο βωμό προβληματικών έργων τύπου εκτροπής Αχελώου και ΥΗΣ Μεσοχώρας).
- Υποχρεωτική οικονομική αφαίμαξη της ΔΕΗ με διάφορα επιβαλλόμενα εργαλεία, όπως ενδεικτικά ΝΟΜΕ, τέλος λιγνίτη, στρέβλωση του ανταγωνισμού (ΑΔΙ) και χειραγώγηση της αγοράς, μαζί με την ευρω-ξενοφοβία από πλευράς των εργαζομένων σε λύσεις τύπου, Στρατηγικού Επενδυτή (EDF, RWE), εναλλακτικών καυσίμων ηλεκτροπαραγωγής (Φυσικό Αέριο, Λιθάνθρακας, ΑΠΕ…) και σε συνδυασμό με τις σκανδαλώδεις αποφάσεις για, ΕΤΜΕΑΡ, ΜΑΜΚ, ΜΜΑΚ, ΥΚΩ, «Energa», «Αλουμίνιο της Ελλάδος», «ΛΑΡΚΟ», γεγονότα και δεδομένα πλέον που συνετέλεσαν τα μέγιστα στη διαμόρφωση της σημερινής δομικής και οικονομικής κατάστασης της Επιχείρησης.
- Χαριστικές συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας η.ε. επιλεκτικά σε μεγάλους ιδιώτες καταναλωτές και επιπλέον η επιδότηση στους Παραγωγούς με Φ.Α. μέσω ΜΑΜΚ και ΣΗΘΥΑ, ενώ την ίδια στιγμή μονάδες της ΔΕΗ που έχουν τηλεθέρμανση, δεν έχουν δικαίωμα να τιμολογούνται ως ΣΗΘΥΑ.
- Αναιτιολόγητη ενεργειακή πολιτική της Χώρας, με αποχή από τη διεκδίκηση για παραχώρηση δωρεάν ποσοτήτων ρύπων από την Ε.Ε., όπως πέτυχαν άλλες Xώρες, που προσομοιάζουν με το δικό μας μοντέλο ηλεκτροπαραγωγής.
- Αύξηση του λειτουργικού κόστους της ΔΕΗ, από διαχρονική κακοδιαχείριση.
- Καθηλωμένες Διοικήσεις, με «δια βίου» ουσιαστικά αναθέσεις υψηλόβαθμων στελεχών, που προκλητικά αποκλείουν την εξέλιξη των νεώτερων, καταποντίζοντας την προοπτική και τη βιώσιμη ανάπτυξη του Ομίλου, μόνο και μόνο για να διατηρηθούν στις θέσεις τους.
Συνοπτικά, είτε ξεχωριστά, είτε συνδυαστικά, οι προαναφερόμενες πολιτικές δεν απέφεραν οφέλη ούτε για τον καταναλωτή και τον πολίτη, ούτε για τη Χώρα, ούτε βέβαια για τον Όμιλο και τους εργαζόμενους, αλλά οδήγησαν στην αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος μέσω κρυφών χρεώσεων (ΕΤΜΕΑΡ, τέλη χρήσης συστήματος κ.α.).
Ο Σύλλογος, αναγνωρίζοντας τις εξελίξεις και τις προοπτικές του κλάδου η.ε στη Χώρα και την Ευρώπη, την ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή που διέρχεται η ΔΕΗ, σε συνδυασμό με τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις για τον καταναλωτή και εν γένει για τον πολίτη της Χώρας,
και
λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά στοιχεία, την εξαγγελλόμενη πλήρη απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής την επόμενη δεκαετία, που θα συνοδεύεται με απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, την εγκατάλειψη της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης και τη διαφαινόμενη προοπτική τους ως χώρων υποδοχής ακόμη και άκρως επικινδύνων αποβλήτων,
συμβάλλει στο δημόσιο διάλογο, με τις ακόλουθες βασικές θέσεις, προτάσεις και απόψεις:
Α. Η Διοίκηση της Επιχείρησης, με τη στήριξη της Πολιτείας οφείλουν πρωτίστως να προβάλλουν πλήρως τις «κρυφές» αξίες της Εταιρείας:
- Περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα – ξενώνες – πάγια των ΑΗΣ – ΥΗΣ κ.α. (συνολική αποτίμηση και ορθολογική αξιοποίηση για συνεδριακούς, εκπαιδευτικούς, τουριστικούς σκοπούς κλπ).
- Εκτάσεις, Ορυχείων και χώρων απόθεσης άγονων υλικών σε εξοφλημένες εκμεταλλεύσεις (χώροι υποδοχής και εγκατάστασης νέων επενδυτικών μονάδων, με Εθνική προτεραιότητα σε τομείς ενεργειακής καινοτομίας, τεχνολογιών αιχμής και υψηλής προστιθέμενης αξίας).
- Υδάτινα Φράγματα – Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί (αποθήκευση ηε με την εφαρμογή της αντλησιοταμίευσης, σε συνεργασία με ΑΠΕ και άμεση εκμετάλλευσή τους ως Μονάδες Βάσης, συμβάλλοντας στην κοινωνική ευθύνη που απαιτείται, για τη διαφύλαξη του πολυτιμότερου ανθρώπινου αγαθού, του νερού).
- Αντίστροφη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηε που σταδιακά τίθενται εκτός λειτουργίας, εξυπηρετώντας ως φορτία (αμειβόμενη παροχή επικουρικών υπηρεσιών) τη ρύθμιση της αέργου ισχύος του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς η.ε..
- Διερεύνηση αξιοποίησης των διαθέσιμων βέλτιστων πρακτικών, για τη μετατροπήλιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, σε μονάδες Φυσικού Αερίου ή άλλου εναλλακτικού καυσίμου. Σε περίπτωση αδυναμίας μετατροπής τους μπορούν να αντικατασταθούν.
Με την ανάδειξη των «κρυφών» αξιών της ΔΕΗ, καθίσταται πλέον (χωρίς άλλες καθυστερήσεις) και ως οικονομικά επιβεβλημένη, η λύση – επιλογή του Στρατηγικού Επενδυτή στο σύνολο του Ομίλου ΔΕΗ, πριν από οποιαδήποτε άλλη κατάτμηση και περαιτέρω απώλεια κερδοφόρων περιουσιακών στοιχείων.
Απώτερος στόχος, μαζί με την εφαρμογή ενός σύγχρονου επιχειρησιακού σχεδίου (Business Plan), εμπλουτισμένου με νέους τομείς δραστηριοτήτων, να έρθει σύντομα η οικονομική ανάκαμψη και η βιώσιμη προοπτική του λεγόμενου ενεργειακού πυλώνα της Χώρας.
Β. Η Πολιτεία να συμπεριλάβει στους αναπτυξιακούς νόμους, αξιοποιώντας και τα Ευρωπαϊκά κονδύλια του φόρου διοξειδίου του άνθρακα (CO2), κίνητρα -κατά προτεραιότητα- για επενδύσεις σε εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία και συνεκμετάλλευση με τη ΔΕΗ (Εργοστάσια, Α. επεξεργασίας πρώτων υλών – δευτερογενούς παραγωγής π.χ. Νικελίου [Ni], Χρυσού [Au], αρχικά με τις εγχώριες πρώτες ύλες, Β. συναρμολόγησης Ανεμογεννητριών (ΑΓ) – ήδη έχουν εισαχθεί και εγκατασταθεί περίπου 3.000 ΑΓ και αναμένεται να εισαχθούν από το εξωτερικό άλλες τόσες, Γ. συναρμολόγησης ηλεκτρικών οχημάτων, Δ. μονάδων αποθήκευσης, κυψελών καυσίμων [fuel cells] κ.λπ.).
Γ. Να σταματήσουν οι συνεχείς ανακοινώσεις και δηλώσεις περί χρεωκοπίας της ΔΕΗ, καθώς και της διασποράς σεναρίων διαμελισμού του ΔΕΔΔΗΕ σε επιμέρους Εταιρείες κατά έργα ή κατά γεωγραφικές ενότητες, που δεν προσφέρουν το παραμικρό σε πολίτες και καταναλωτές παρά μόνο δημιουργία αρνητικού κλίματος εις βάρος του Ομίλου.
Προς επίρρωση των προαναφερόμενων πως απαντώνται, για παράδειγμα τα ερωτήματα: Πόσο θα τιμολογεί τη Χρέωση Χρήσης Δικτύου (ΧΧΔ), ο τυχόν αυριανός αγοραστής Δικτύων και ιδιώτης Διαχειριστής στην Αττική (με υπόγεια δίκτυα και το 55% των καταναλωτών της Χώρας) και πόσο ένας άλλος ιδιώτης Διαχειριστής στην ακριτική Αστυπάλαια, στη Μήλο, στην Πίνδο και στη Ροδόπη; Ή μήπως στη Σάμο και στην Κω, θα αναρωτηθούν μήπως η ηλεκτρική διασύνδεση στη γειτονική Τουρκία θα είναι τελικά οικονομικά συμφερότερη;
Είμαστε άραγε ώριμοι ως Χώρα, να απεμπολήσουμε «εν λευκώ» την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και το ενιαίο Εθνικό τιμολόγιο ή και πάλι το Δημόσιο θα επιδοτεί τη μισή Χώρα, η οποία θα καταλήξει να θεωρείται ως άγονη γραμμή για τους ιδιώτες στα δίκτυα, που θα επιζητούν το εύκολο καθαρό κέρδος, αδιαφορώντας για την υποχρέωση ηλεκτρικής επάρκειας και αξιοπιστίας των δικτύων, στο σύνολο της Χώρας;
Δ. Καταβολή των οφειλών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ από τις καταναλώσεις η.ε. των δημόσιων κτιρίων, με διάθεση μετοχών που διατηρεί στον ΑΔΜΗΕ. Εναλλακτικά, να δοθεί δυνατότητα στη ΔΕΗ να αγοράσει μετοχικό πακέτο του κερδοφόρου ΑΔΜΗΕ, ο οποίος μέχρι χθες της ανήκε, παρά να εμπλέκεται με αποτυχημένες γκρίζες επενδύσεις στις γείτονες Χώρες και να μένει με τα ζημιογόνα τμήματά της, προς όφελος τρίτων.
Ε. Απόδοση των ορθά υπολογισμένων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), που οφείλονται στη ΔΕΗ για τα έτη 2011-2015.
ΣΤ. Να μη μειωθούν οι πελάτες της Επιχείρησης στο 50%, όπως προβλέπει το τρίτο μνημόνιο, αλλά στο 65-70%, εξαιρώντας τα βιομηχανικά και κοινωνικά τιμολόγια.
Ζ. Ενδελεχής μελέτη κόστους – οφέλους ανά Θερμοηλεκτρικό (λιγνιτικό) Σταθμό Παραγωγής και ορθή διαχείριση των κερδοφόρων Μονάδων, με το μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα και τη μεγαλύτερη απόδοση, λαμβάνοντας υπόψη την γεωστρατηγική σημασία τους συνδυαστικά με την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια εφοδιασμού ηε για τη Χώρα.
Η. Να εξασφαλιστούν ΑΔΙ για τις λιγνιτικές Μονάδες που θα συνεχίσουν να λειτουργούν και κυρίως για την Πτολεμαΐδα 5, σε αντιστοιχία με εκείνες του Φ.Α.
Θ. Σε κάθε σχετικό νομοθέτημα να προηγείται έγκαιρα δημοσία διαβούλευση λόγω της σοβαρότητας και της σημαντικότητας των θεμάτων που θα έχουν μακροχρόνιες συνέπειες.
Ι. Με αφορμή το επιχειρησιακό σχέδιο που συντάσσεται στη ΔΕΗ και αναμένεται να ακολουθήσει και στις άλλες εταιρείες του Ομίλου και τον ΑΔΜΗΕ, θα πρέπει να προηγηθεί αξιολόγηση του έργου του συνόλου των στελεχών όλων των επιπέδων τις τελευταίες δεκαετίες στις Εταιρείες του Ομίλου και τον ΑΔΜΗΕ, από τρίτες αναγνωρισμένες εταιρείες χωρίς καμία εμπλοκή υπηρεσιακών παραγόντων και τα αποτελέσματα αυτά να ληφθούν σοβαρά υπόψη στις νέες αναθέσεις.
Εκτιμάται ότι οι προτάσεις αυτές εφόσον τύχουν της ανάλογης αντιμετώπισης και ανταπόκρισης, μπορούν να επαναφέρουν άμεσα την Επιχείρηση σε κερδοφόρους ρυθμούς, να εξασφαλιστεί η συνέχιση του ενιαίου τιμολόγιου σε όλη τη Χώρα, η ασφάλεια του ηλεκτρενεργειακού εφοδιασμού, η ενίσχυση των επενδύσεων ιδιαίτερα στη ΔΜ και η προοπτική του ανοίγματος νέων θέσεων εργασίας στις πληττόμενες περιοχές.
Με απόφαση Δ.Σ.
(12.9.2019)
