Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή του βιβλίου της εκπαιδευτικού Αναστασίας Παπαθωμά με τίτλο “Ναματιανές ντοπιολαλιές και δοξασίες- Πιπιλισ(τι)νό Γλωσσάριο – Τοπικές Παροιμίες – Λαϊκές Προλήψεις στα Νάματα Βοΐου- Ασκίου Κοζάνης”, στη διατήρηση του γλωσσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου των Ναμάτων, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΖΗΤΗ και παρουσιάστηκε την Κυριακή 16 Ιουνίου στο γενέθλιο τόπο της, στα Νάματα, παρουσία πλήθους κόσμου που επεφύλαξε θερμή υποδοχή στο βιβλίο της.
Αυτό τόνισε στην ομιλία της μια εκ των παρουσιαστών του βιβλίου, η Καθηγήτρια Κοινοτικής Ψυχολογίας Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Αναστασία Ζήση, επισημαίνοντας πως το συγγραφικό αποθετήριο της Αναστασίας Παπαθωμά είναι ένας δείκτης μιας ζωντανής επιθυμίας για τη διαφύλαξη και την προστασία του τοπικού γλωσσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου από ανθρώπους που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στον τόπο αυτό. «Εάν σήμερα είναι διάχυτη η γνώση ότι η γλώσσα φτιάχνει την πραγματικότητα, εδώ σ’ αυτό το λεξικό δείχνει μια αντίστροφη κατεύθυνση, με ποιο τρόπο δηλαδή η ίδια η ζωντάνια της ζωής ηχούσε μέσα από τις λέξεις, την κάθε χωριστή συλλαβή της, σαν να ήταν η φύση και οι δεσμοί των ανθρώπων που έδιναν ψυχή στη γλώσσα και τις λέξεις», σημείωσε.
«Το εξαιρετικό αυτό πόνημα -προϊόν μακράς και βασανιστικής εργασίας- συγκροτεί αναμφίβολα μια τεράστια συμβολή στην καταγραφή της λαϊκής παράδοσης, στην ανάδειξη των ηθών, των εθίμων, των παραδόσεων και δοξασιών των Ναμάτων πέραν του πρώτου στόχου, της καταγραφής της ντοπιολαλιάς του χωριού μας», ανέφερε ο Καθηγητής Πληροφορικής και κριτικός Λογοτεχνίας Δημήτρης Πορφύρης. Πρόκειται, είπε, για μια ολοκληρωμένη λεξικογραφική δουλειά, έχει έναν εκπληκτικά μεγάλο πλούτο λέξεων και εκφράσεων. Έναν πλούτο που συνιστά μεγάλη και σημαντική λεξικογραφική, γλωσσολογική, λαογραφική, ηθογραφική, κοινωνική και ιστορική συνεισφορά με τον τρόπο της παράθεσης αυθεντικά, άμεσα, αντικειμενικά της αλήθειας, χωρίς μεροληψίες, χωρίς αποκλεισμούς, ενώ έχει βαθιά ηθογραφικό και λαογραφικό χαρακτήρα.
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, Νίκος Μαγγιώρος στη δική του παρουσίαση επισήμανε ότι το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πολύτιμη παρακαταθήκη, γιατί συμβάλει στη μετάδοση της συνέχειας της παράδοσης και του πολιτισμού που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, αποτελεί ενότητα του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον και συμβάλλει στη διαμόρφωση της πολιτισμικής και συλλογικής ταυτότητας. Τόνισε μάλιστα ότι, είναι ένα βιβλίο που πρέπει να αναδειχθεί, να γίνει γνωστό σε όλους, γιατί είναι σημαντικό στοιχείο όχι μόνο για την τοπική κοινωνία αλλά και για την ελληνική επικράτεια, «διότι ο πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται.»
Η συγγραφέας κ. Παπαθωμά ανέφερε ότι η εργασία της αυτή είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας μελέτης και έρευνας, σποραδικά από τα φοιτητικά της χρόνια (1986 και εντεύθεν) και συστηματικά από το 2011. Πρόκειται, είπε, για μια συλλογή και καταγραφή λέξεων (7.000 λέξεων περίπου σε αριθμό) και παραδοσιακών φράσεων, που χρησιμοποιούσαν οι Ναματιανοί από τα πρώτα χρόνια της εγκαθίδρυσης τους στα Νάματα. Τόνισε, επίσης, πως το βιβλίο της αποβλέπει στο να δώσει την ευκαιρία στους σημερινούς κατοίκους των Ναμάτων και κυρίως τους νέους, να μάθουν μέσα από αυτήν την μελέτη πώς ζούσαν και επικοινωνούσαν γλωσσικά οι πρόγονοί τους, ποιες ήταν οι εν χρήσει παροιμίες τους, ποιες οι προκαταλήψεις, οι δοξασίες, οι προλήψεις τους και πώς μιλούσαν, και ό,τι άλλο αφορά στην ντοπιολαλιά και τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς σε τούτο το μικρό χωριό και δήλωσε πως ευελπιστεί «να αποτελέσει ένα πρωτογενές υλικό μεγάλης αξίας για μελλοντικούς ερευνητές.» Ευχαρίστησε επίσης την οικογένειά της και τους συγχωριανούς της για τη συνδρομή τους στη συλλογή του υλικού του βιβλίου της, καθώς και τον Δημήτρη Βασβατέκη για την προσφορά των φωτογραφιών που κοσμούν σελίδες και το εξώφυλλο του βιβλίου της.
Τα συγχαρητήρια της στην Α. Παπαθωμά γιατί με το βιβλίο της συμπληρώνει μια Τριλογία για τη γενέθλια γη της, τα Νάματα, εξέφρασε η συντονίστρια της εκδήλωσης Φιλόλογος- Συγγραφέας Θεοδώρα Λειψιστινού.
Η παρουσίαση του βιβλιου ήταν ενταγμένη στις εκδηλώσεις “Μέρες Γιορτών Βοΐου Πέλεκον”.
