Πατήρ Νικηφόρος Μανάδης: Ο πολυγραφότατος αναδιφητής που αγάπησε την Εορδαία

Το E-PTOLEMEOS.GR παρουσιάζει μια νέα σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ, και σας προσκαλεί να τα εξερευνήσετε. Έρευνες και συνεντεύξεις με πρόσωπα της διπλανής πόρτας που έχουν κάτι διαφορετικό να μας πουν. Αναζητήστε τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR κάθε πρωί του Σαββάτου.

Χορηγός της σειράς είναι η Wattcrop, εταιρεία του Macquarie Green Investment Group. Η Wattcrop προσηλωμένη στις αρχές της αειφορίας, στοχεύει στην βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, και επενδύει σε έργα πράσινης ενέργειας.

Στο 27^ο επεισόδιο της σειράς PODCAST του e-ptolemeos.gr με τον Αντώνη Πουγαρίδη φιλοξενείται ο Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μανάδης, Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητρόπολης Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας, ερευνητής και συγγραφέας. Η συζήτηση έγινε στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Κοσμά του Αιτωλού στην Άρδασσα.

Με την ιστορική έρευνα και συγγραφή των βιβλίων του, συνέβαλε τα μέγιστα στη τοπική ιστορία αφού συγκέντρωσε μεγάλο όγκο στοιχείων της και κατέγραψε την ιστορία της περιοχής, των ναών της, των φορέων της, αλλά και για την πορεία και την εξέλιξη της κοινωνίας. Ο ίδιος, μιλάει για τα 50 χρόνια πορείας του στην Μητρόπολη και την Πτολεμαΐδα. Ερωτηθείς για το πώς βρέθηκε στην περιοχή και τι βρήκε σε αυτή, ο ίδιος απάντησε πως επί εποχής του Μακαριστού Αυγουστίνου ήρθε για πρώτη φορά το Πάσχα του 1968. «Ήρθα για μια εβδομάδα περαστικός και συνέχισα να έρχομαι έκτοτε και δεν κατάλαβα πως έγινε αυτό», λέει χαρακτηριστικά, περιγράφοντας πως ήρθε στην περιοχή ως κάτοχος πτυχίου Θεολογίας αλλά την αγάπησε και παρέμεινε εδώ για 40 συναπτά έτη.

Ποια είναι η εσωτερική ανάγκη που τον προέτρεψε να γράψει; Τον εξέφραζε η συγγραφή την οποία ξεκίνησε δειλά – δειλά και αυτό συνεχίστηκε. Έγραφε στο πολυτονικό και συνέχισε γράφοντας στον υπολογιστή στο πολυτονικό σύστημα. Είχε μέσα του τη δύναμη να ψάξει και να ερευνά το τι γράφει, καταγράφοντας ιστορικά γεγονότα με παραπομπές και μαρτυρίες, λέγοντας πως όσα καταγράφει τα έχει ψάξει και τα έχει ελέγξει.

Οι ιστορικές καταγραφές του είναι πηγή για αρκετούς ιστορικούς, έχοντας βιβλία για ιερούς ναούς, συλλόγους, παλαιότερες μητροπόλεις κ.α. «Δεν υπάρχει στόχος, υπάρχει μια πορεία που συνεχίζεται», απάντησε χαρακτηριστικά. «Έγινα ένα με την Πτολεμαΐδα και την Εορδαία», είπε λίγο αργότερα.

Αν και η αφετηρία του είναι η Μητρόπολη των Σερβίων, έγινε, όπως λέει, Εορδαίος. Καταγόμενος από ένα μικρό χωριό, έγραψε για αυτό μετά από είκοσι βιβλία, τα οποία έγραψε για την Εορδαία. «Η αγάπη που είναι η Πτολεμαΐδα και η Εορδαία. Έγινε ένα με την ψυχή και το μυαλό μου, τα θέλω και τις επιθυμίες μου», σημειώνει με συγκίνηση.

Η πρώτη του συγγραφική απόπειρα έγινε με πλούσιο αρχείο της βιβλιοθήκης της Κοζάνης. Το υλικό που συγκέντρωσε για τα εκκλησιαστικά της Εορδαίας έψαχνε και τα ιστορικά στοιχεία της Εορδαίας, τα οποία τα συμπεριελάμβανε στην έρευνά του. Όταν τελείωσε η έρευνα για τις μητροπόλεις της περιοχής, του απέμεινε το ιστορικό υλικό που θα μπορούσε να γίνει ένα βιβλίο, όπως και έγινε: “Εορδαία ένας αιώνας”. Ο τότε νομάρχης Πασχάλης Μητλιάγκας του έδωσε τη «βενζίνη» για να εκδώσει το βιβλίο, όπως λέει χαρακτηριστικά.

Η εν λόγω συγγραφική προσπάθεια κάλυψε ένα ιστορικό κενό και την ανάγκη της καταγραφής της ιστορίας του τόπου, μιας προσπάθειας που μέχρι τότε δεν είχε γίνει από κάποιον άλλο. Ο ίδιος συνέχισε να κυνηγάει τα ιστορικά ντοκουμέντα, καθώς επισκέφθηκε τη βιβλιοθήκη της Κοζάνης, αλλά κατέγραφε μαρτυρίες ακόμη και στο δρόμο, συμπεριλαμβάνοντας στην έρευνά του φωτογραφικό υλικό και έγγραφα.

«Η τριβή μου με την Πτολεμαΐδα, τον κόσμο της και όσα είχε και έχει με ώθησε, με έσπρωξε στο να προχωρήσω και να γράφω για την ιστορία των ναών και του τόπου», λέει επίσης, λέγοντας πως ο ίδιος πρόλαβε ναούς της πόλης στα θεμέλιά τους.

Ο πατέρας Νικηφόρος Μανάδης έκλεισε την όμορφη συζήτηση μιλώντας με τα καλύτερα λόγια για το βιβλίο του Θέμη Απατσίδη, βιβλίο από το οποίο φαίνεται η αγάπη για την Πτολεμαΐδα. Το συγγραφικό έργο του π. Νικηφόρου δεν σταματάει εδώ και αναμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια.

Κείμενο: Β.Σ.