Ο Ελληνικός Εμφύλιος είναι καταγεγραμμένος διεθνώς ως η πρώτη πράξη του «ψυχρού πολέμου» στη μεταπολεμική Ευρώπη. Εναρκτήρια πράξη του Εμφυλίου θεωρείται – συμβατικά – η επίθεση ομάδας πρώην ανταρτών του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Ρόσιο – «Καπετάν Υψηλάντης» – στο Σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας στις 30/3/1946, παραμονή των εκλογών. Η επίθεση ήταν η απάντηση στις εκτελέσεις – διώξεις των πολιτών που ανήκαν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (12/2/1945). Τα «Δεκεμβριανά» υπήρξαν το αιματηρό προανάκρουσμα της εμφύλιας σύγκρουσης.
Τελευταία πράξη του Εμφυλίου και της μετεμφυλιακής «καχεκτικής δημοκρατίας» των εκτάκτων μέτρων υπήρξε η επτάχρονη τυραννία των συνταγματαρχών. Η κατάρρευσή της, η νομιμοποίηση του ΚΚΕ και «των παραφυάδων αυτού» και, στη συνέχεια, η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, αν και σήμαναν το τέλος μιας μακρόχρονης περιόδου σκληρών συγκρούσεων, οι «πόλεμοι της μνήμης» συνεχίζονται.
Καθώς τις τελευταίες ιδιαίτερα δεκαετίες διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στις «πολιτικά ορθές» εκδοχές της ιστορίας και τις συλλογικές, συχνά τραυματικές προσωπικές μνήμες, έγινε και η μνήμη «ιστορικός τόπος». Η συντήρηση των εθνικών μύθων και ταμπού, η άρνηση να αντιμετωπίσει κανείς με ειλικρίνεια τη σκοτεινή πλευρά της δικής του ιστορίας, στο όνομα της «εθνικής συνοχής» και της «επούλωσης των πληγών», επιτείνουν τον ιστορικό αναλφαβητισμό ιδιαίτερα της νέας γενιάς, που, καθώς δίνει τη μάχη για το μέλλον, είναι υποχρεωμένη να πατάει στο έδαφος της ιστορικής αλήθειας για το παρελθόν, χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς του ιστορικού αναθεωρητισμού που μετατρέπει τους θύτες σε θύματα.
Η ΕΔΙΑ 1940 – ’74 Κ. – Δ. Μακεδονίας, υπηρετώντας την ιστορική αλήθεια, διοργανώνει την 9η ετήσια θεματική της εκδήλωση για την κρίσιμη δεκαετία του ’40, προκειμένου να εμπλουτίσει τις έρευνες για τα αίτια, για να φωτίσει τα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα και τις συνέπειες του Εμφυλίου.
«Α, φτάνει πια ο κακός ο λύκος! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά»
(Μ. Αναγνωστάκης).
Πρόγραμμα:
Σάββατο 27/8:
12:00΄-15:00΄: ξενάγηση από τον επιστημονικό συνεργάτη του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων Ραϋμόνδο Αλβανό
17:00΄: προσέλευση-έναρξη εργασιών
Εισηγήσεις:
Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός-ερευνήτρια του ΕΚΚΕ: Οι διεθνείς εξελίξεις, ο «ψυχρός πόλεμος» και ο ελληνικός εμφύλιος
Ανδρέας Βενιανάκης, ερευνητής – συγγραφέας: Ο Εμφύλιος και η απονομή της Δικαιοσύνης: η περίπτωση του Τάγματος Ασφαλείας Δάγκουλα
Πολυμέρης Βόγλης, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Ο Εμφύλιος το 1946 – γεγονότα και εξελίξεις
Ηλίας Νικολακόπουλος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών: Οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις το 1946, η στάση και οι θέσεις των κομμάτων
Κυριακή 28/8:
10:00 π.μ., πεζοπορία και ξενάγηση:
– στο Χάρο της Κοτύλης – 4 χλμ από το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης – όπου το 1947 τρεις αντάρτες του ΔΣΕ έπεσαν στο γκρεμό για να μην πιαστούν αιχμάλωτοι.
– στον Πύργο της Κοτύλης, τη μόνη περιοχή που δεν κατέλαβε ο «Εθνικός Στρατός» στη μεγάλη μάχη του Γράμμου το 1948. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στους αντάρτες του ΔΣΕ να πραγματοποιήσουν το «μεγάλο ελιγμό» από το Γράμμο στο Βίτσι.
12:00′- 15:00′: ξενάγηση στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης από τον Ραϋμόνδο Αλβανό-για όσους/ες δεν πήραν μέρος στην αντίστοιχη του Σαββάτου 27/8.
Θεσσαλονίκη 4/8/2016
Για το Δ.Σ.
0 πρόεδρος η Γ. Γραμματέας
Τρ. Μηταφίδης Παρ. Φιριπή
Διεύθυνση του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης: ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΟΤΥΛΗΣ, 52051 Νεστόριο, Καστοριά, τηλέφωνο: 24670 21853
