Συνεχίστηκε το 2016 η φρενήρης πτώση στις εξαγωγές της ελληνικής γουνοποιίας, ενώ την ίδια στιγμή αν και ο βαρύς χειμώνας σε συνδυασμό με τις διεθνείς τάσεις έφεραν τα προϊόντα γούνας και τα χοντρά ρούχα στη μόδα, η ζήτηση εντός των τειχών δεν ήταν αρκετή για να «ζεστάνει» το κλίμα στην αγορά.
Το έτος που μας πέρασε οι εξαγωγές της ελληνικής γουνοποιίας άγγιξαν μετά βίας τα 40 εκατ. ευρώ, ενώ οι πωλήσεις πολλών επιχειρήσεων του κλάδου κατά την περίοδο της ύφεσης μειώθηκαν σε ποσοστό άνω του 60%, σύμφωνα με στοιχεία που παραχώρησε στη «N» ο δρ Νίκος Παναγιώτου, επίκουρος καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και επιστημονικός συνεργάτης του Συνδέσμου Ελλήνων Γουνοποιών.
«Στοιχεία που διατηρεί ο Σύνδεσμος Ελλήνων Γουνοποιών, αλλά και προκύπτουν από σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι εξαγωγές γούνινων ενδυμάτων το 2015 διαμορφώθηκαν σε μόλις 125,55 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας απότομη υποχώρηση κατά 37% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συνολικά, κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας (2011-2015) οι εξαγωγές εμφάνισαν κάμψη 41%», προσθέτει.
Κύριος λόγος αυτής της κακής επίδοσης είναι η πτώση των εξαγωγών προς τη Ρωσία. Η χώρα μας αποτελεί κύριο παραγωγικό κέντρο της Ευρώπης αν και δέχεται σκληρό ανταγωνισμό από γειτονικές χώρες. Οι εξαγωγές όμως δεν έχουν μεγάλη διασπορά και ελέγχουν μικρά μερίδια στην Αμερική και τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Ήδη στο α’ εξάμηνο του 2016 παρατηρήθηκε αναδιάταξη του καλαθιού των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία, με τα ενδύματα από γούνα να εμφανίζουν μερίδιο 7,4% με μείωση 60%, τάση που επιβεβαιώνουν στο κλείσιμο της χρονιάς τα επικαιροποιημένα στοιχεία της πρεσβείας μας στη Μόσχα.
Σε έκθεση για το εξωτερικό εμπόριο της Ρωσίας η Ελλάδα εμφανίζεται μεν αναβαθμισμένη πέντε θέσεις σε σχέση με το 2015 σε ό,τι αφορά το σύνολο των εμπορικών συναλλαγών (31η μεταξύ των εμπορικών εταίρων της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά το 2016), με μερίδιο, ωστόσο, οριακά βελτιωμένο στο 0,6% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας. Οι ρωσικές εξαγωγές προς την Ελλάδα παρουσίασαν αύξηση κατά 5,5%, ενώ οι εισαγωγές από την Ελλάδα μειώθηκαν κατά 6,9%, με την κατηγορία υφάσματα, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη ένδυσης και υπόδησης να διαμορφώνεται σε 6%.
Το ιστορικό
Τα τελευταία τρία χρόνια o κλάδος της γουνοποιίας υπέστη σημαντική κάμψη της ζήτησης από το εξωτερικό. Η ρωσο-ουκρανική διένεξη προκάλεσε τάση υποτίμησης στο ρούβλι, με συνέπεια τον περιορισμό της αγοραστικής δύναμης των Ρώσων καταναλωτών, ενώ -όπως επισημαίνει ο Αλέξης Νικολαΐδης- Economic Research & Sectorial Studies Analyst της IBHS, Infobank Hellas, αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν εκθέσεις στα ΗΑΕ αναγκάστηκαν να κλείσουν κάποια από τα καταστήματά τους ή να αποχωρήσουν από την εν λόγω αγορά, καθώς ο αριθμός των Ρώσων τουριστών στην αραβική χώρα έχει περιοριστεί δραστικά. Έτσι, στα μέσα του 2015 στο Ντουμπάι λειτουργούσαν 110 καταστήματα ελληνικών συμφερόντων, έναντι 150 πριν από δύο χρόνια.
Σύμφωνα με τον κ. Νικολαϊδη, ενώ ο συνολικός κύκλος εργασιών σε προηγούμενα χρόνια διαμορφωνόταν σε περίπου 400 εκατ. ευρώ (από τα οποία τα 380 εκατ. ευρώ ήταν οι εξαγωγές στη Ρωσία), το 2014 περιορίστηκε σε περίπου 130 εκατ. ευρώ. Και όπως είναι φυσικό η συρρίκνωση της ζήτησης έχει οδηγήσει τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου σε προσωρινή διακοπή των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων.
Επίσης ότι η παραγωγική διαδικασία έχει καταστεί δυσχερής λόγω και της προβληματικής πρόσβασης των εγχώριων γουνοποιών σε πρώτη ύλη από το εξωτερικό. Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Γουνοποιών Καστοριάς, οι Κινέζοι αγοραστές έχουν έντονη παρουσία στα διεθνή δημοπρατήρια, αποκτώντας σημαντικές ποσότητες έναντι των ανταγωνιστών τους.
Οι προσδοκίες
Για την ελληνική γούνα καλύτεροι πελάτες είναι οι Ρώσοι, αφού και οι εξαγωγές μας προς τα ΗΑΕ τους Ρώσους τουρίστες έχουν αποδέκτες σε μεγάλο βαθμό, ενώ μικρό μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές ειδών γούνας έχουν ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες. Διεθνώς οι δύο βασικοί «πελάτες» της γούνας είναι Ρωσία και Κίνα – χώρες που βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικά πολιτικά και οικονομικά θέματα. Διεθνείς αναλυτές αναφέρουν πως μόλις εξομαλυνθεί το κλίμα με αυτές τις χώρες οι τιμές θα «απογειωθούν». Η αυξανόμενη μεσαία τάξη στην Κίνα δικαιολογεί κάποιες προσδοκίες για το μέλλον, ενώ δυναμικό αναμένεται και το come back της Ρωσίας. Μάλιστα πρόσφατες ευρωπαϊκές δημοπρασίες αλλά και στοιχεία από τις αγορές πετρελαίου και τις λιανικές πωλήσεις σε Ρωσία και Κίνα προοιωνίζονται καλύτερες επιδόσεις της αγοράς στη νέα σεζόν και πιθανή ανάκαμψη από το 2018.
Τα σημάδια από την αγορά του λιανεμπορίου δικαιολογούν επίσης μια κάποια αισιοδοξία.
Σημειώνουμε ότι τόσο οι Κινέζοι όσο και οι Ρώσοι τουρίστες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα το 2016 ήταν περισσότεροι απ’ ό,τι το 2015 και παρά το γεγονός ότι η μέση δαπάνη τους ανά συναλλαγή είναι περιορισμένη συγκριτικά με άλλες εποχές είναι θετικό που επανακάμπτουν καλλιεργώντας προσδοκίες στους επαγγελματίες για καλύτερες επιδόσεις στα επόμενα χρόνια.
Οι δράσεις προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος αναμένεται να ευνοήσουν και τα καταστήματα ειδών γουνοποιίας σε τουριστικές και δημοφιλείς περιοχές που αποτελούν παραδοσιακούς προορισμούς κυρίως Ρώσων τουριστών και τα οποία είχαν περάσει σε παρακμή λόγω της ύφεσης.
Χρειάζεται χρόνος
Παραδοσιακά ο Φεβρουάριος είναι καλός μήνας για πωλήσεις στα είδη γουνοποιίας όμως η βιομηχανία μόλις έχει βγει από ένα από τα χειρότερα χρόνια στο εμπόριο της γούνας και χρειάζεται χρόνο για να ανακάμψει. Ειδικότερα για την Ελλάδα, ο κλάδος αποτελεί σημαντικό πόρο για την εθνική οικονομία και κύρια δραστηριότητα για την περιφερειακή αντίστοιχα. Ο δρ Νίκος Παναγιώτου, επίκουρος καθηγητής στο ΑΠΘ και επιστημονικός συνεργάτης του Συνδέσμου Ελλήνων Γουνοποιών επισημαίνει ότι στόχος είναι η περαιτέρω ανάδειξη της διεθνούς παρουσίας του κλάδου μέσω της Fur Excellence in Athens, International Fur Fair, η οποία ανταγωνίζεται τις διεθνείς εκθέσεις γούνας και αποτελεί μια πολύ σημαντική εκδήλωση. «Η κρίση που παρατηρήθηκε στην αγορά της Ρωσίας αποτελεί μια ευκαιρία για να στραφούμε και σε άλλες αγορές, ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Οι κλιματικές συνθήκες, η μείωση της απήχησης της εκστρατείας εναντίον της γούνας, η επιλογή της από τους μεγάλους οίκους και τους σχεδιαστές αποτελούν ευκαιρίες που μπορεί να συντελέσουν στην ανάκαμψη του κλάδου», προσθέτει.
Ευνοϊκή εξέλιξη η βαρυχειμωνιά
Οι κλιματικές συνθήκες που επικράτησαν ανέδειξαν τη σημασία του κλάδου και των προϊόντων γούνας ως την πλέον φυσική επιλογή για προστασία από τον βαρύ χειμώνα. Όπως σημειώνει ο κ. Παναγιώτου, αποτέλεσμα αυτής της τάσης ήταν να υπάρξει μια πρόσκαιρη ανάκαμψη των πωλήσεων ιδιαίτερα προς τις χώρες που δοκιμάστηκαν από τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (π.χ., Ρωσία), αλλά η ζήτηση δεν ήταν τέτοια που να αλλάξει την κατάσταση στην αγορά.
Ο βαρύς χειμώνας βέβαια έστρεψε και το ενδιαφέρον εγχώριων καταναλωτών στα είδη γούνας, κυρίως όμως αυτά χαμηλής τιμής, με συνθετικές ύλες. Η γούνινη κουκούλα έγινε μόδα και όπως μας αναφέρουν επιχειρηματίες ελληνικών και πολυεθνικών αλυσίδων φέτος πουλήθηκαν περισσότερα μπουφάν και παλτά ενώ την ίδια στιγμή μεγάλοι παίκτες της αγοράς -αν και παραδοσιακά κλείνουν παραγγελίες 8 μήνες πριν από την τρέχουσα σεζόν- χρειάστηκε να κάνουν επαναληπτικές παραγγελίες σε ορισμένες χειμερινές συλλογές και να εμπλουτίσουν το προϊοντικό τους μίγμα με περισσότερα brands συμπεριλαμβανομένων εταιρειών κατασκευής γούνινων ενδυμάτων και αξεσουάρ.
Επίσης αν και η κρίση έστρεψε μερίδα κατασκευαστών ενδυμάτων σε χαμηλότερης τιμής προϊόντα γούνας και συνθετικές ύλες, τα αυθεντικά προϊόντα δεν έχασαν την αίγλη τους και αναμένεται να επανέλθουν πιο δυναμικά στο μέλλον.
Διεθνώς οι πιο σημαντικοί αγοραστές δερμάτων muskrat (μοσχόμυς) πιστεύουν ότι φέτος θα πρέπει να πληρώσουν 40% έως 50% περισσότερο από πέρυσι αν και οι πληροφορίες θέλουν την παραγωγή muskrat να περιορίζεται. Επίσης αναμένονται σημαντικές παραγγελίες σε κόκκινη και γκρι αλεπού από οίκους μόδας που ετοιμάζονται ήδη να λανσάρουν την τάση στις πασαρέλες το 2017. Τέλος, βελτιωμένες τιμές αναμένονται στο βιζόν και άλλα είδη.
Της Σοφίας Εμμανουήλ
