Η εκπομπή καταγράφει τον ματωμένο Οκτώβριο του ’41, όταν η Βέρμαχτ αιματοκύλισε τα Άνω και Κάτω Κερδύλια και το Καλόκαστρο στις Σέρρες, τα τρία χωριά των Κρουσσίων στο Κιλκίς (Κλειστό, Κυδωνιές και Αμπελόφυτο) και στη συνέχεια επιτέθηκε στα χωριά του Βερμίου και έστησε εκτελεστικά αποσπάσματα στο ποντιακό προσφυγικό χωριό, Μεσόβουνο Κοζάνης.
Μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα φωτίζει τα δραματικά γεγονότα, εντοπίζει τα πρόσωπα και τις ευθύνες, ενώ αναλύει το ιστορικό πλαίσιο της εκτεταμένης και αλόγιστης βίας σε βάρος των αμάχων.
Επίσης, η εκπομπή περιγράφει τη μυστική οργάνωση των Γερμανών που στηριζόταν σε κατασκόπους και πληροφοριοδότες. H επίλεκτη ομάδα «V – mann» δημιουργήθηκε για να εντοπίζει τους αντάρτες που έκαναν σαμποτάζ και έστηναν ενέδρες στα χωριά της Μακεδονίας.
Τα γυναικόπαιδα μετά τη σφαγή στο Μεσόβουνο εγκατέλειψαν το χωριό. Όταν επέστρεψαν δύο χρόνια αργότερα, «τιμωρήθηκαν» για δεύτερη φορά μαζί με τους κατοίκους του γειτονικού χωριού των Πύργων Κοζάνης. Οι μαρτυρίες όσων επέζησαν από τη δεύτερη σφαγή είναι συγκλονιστικές. Εκτελέσεις, απαγχονισμοί, βιασμοί, εμπρησμοί, ορφάνια, φτώχεια, δυστυχία ήταν ό,τι βίωσαν.
Η δημοσιογραφική έρευνα φωτίζει και μια άγνωστη πτυχή της Αντίστασης. Την παρουσία Σοβιετικών στρατιωτών που πολέμησαν στο πλευρό της ελληνικής Αντίστασης και στην περίπτωση των χωριών της Κοζάνης θυσιάστηκαν για να προστατεύσουν τους άμαχους, ώστε να προλάβουν να απομακρυνθούν. Οι τάφοι τους στο σημείο όπου έπεσαν το μαρτυρούν.
Ο Χρίστος Βασιλόπουλος ταξίδεψε στα μαρτυρικά χωριά και παρουσιάζει το πρώτο αίμα που χύθηκε στη Μακεδονία από τους Ναζί.
Στην εκπομπή μιλούν ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης, ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας Γιώργος Μαργαρίτης, ο καθηγητής Ιστορίας Στράτος Δορδανάς, ο δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, ο διευθυντής του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης συνταγματάρχης ε.α. Βασίλης Νικόλτσιος, ο υποστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Χούπης, η εκπαιδευτικός Μιράντα Παυλίδου, καθώς και ο γενικός πρόξενος της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη, Alexander Shcherbakov.
Επίσης, μιλούν επιζήσαντες και συγγενείς θυμάτων των Άνω και Κάτω Κερδυλίων Σερρών, του Μεσόβουνου και των Πύργων Κοζάνης.
ΠΗΓΗ: http://program.ert.gr/
