Με περισσότερο οικονομικούς, αλλά και περιβαλλοντικούς όρους ελήφθη η απόφαση του Πρωθυπουργού για το πρόωρο κλείσιμο λιγνιτικών μονάδων τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κατά τη συνέντευξη τύπου στη ΔΕΘ. Προέβαλε μάλιστα το δυσβάσταχτο κόστος των δικαιωμάτων ρύπων, το οποίο μεγαλώνει εκθετικά, μη επιτρέποντας την εξίσωση του λιγνίτη να “βγαίνει”. Καλά μέχρι εδώ.
Από την άλλη μεριά όμως, με ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανεβαίνει διεθνώς η τιμή του φυσικού αερίου, του καυσίμου βάσης που (σχεδόν) αντικατέστησε το λιγνίτη. Η φρενήρης επανεκκίνηση των οικονομιών της Ασίας που έχει δεσμεύσει θηριώδη αποθέματα μετά την πανδημία, και το σκληρό παζάρι των Ρώσων με την ΕΕ για τους αγωγούς, αύξησε κατακόρυφα την τιμή.
Συνεπώς με λιγνίτη έχεις αυξημένο κόστος λόγω κόστους ρύπων, και με φυσικό αέριο έχεις αυξημένο κόστος λόγω καυσίμου. Άρα αν η Κυβέρνηση σκέφτεται όντως με οικονομικούς όρους, πρέπει να βρει την ισορροπία ανάμεσα σε δύο σχέδια που αποδεικνύονται πιο κοστοβόρα απ’ ότι νομίζαμε. Σίγουρα δεν μιλάμε για συνθήκες κανονικότητας.
Είναι κοινό μυστικό στους ενεργειακούς κύκλους, πως θα ανοίξει μια συζήτηση για την αναπροσαρμογή του ΕΣΕΚ. Για την πιθανή επέκταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, την ενεργειακή ασφάλεια, και τη διαμόρφωση ισορροπίας στα οικονομικά μεγέθη. Ήδη έχει αρχίσει να συζητιέται σοβαρά το θέμα.
Πέραν αυτού, δεν είναι λίγα και τα γαλάζια πολιτικά στελέχη που εκπέμπουν διαφορετικό μήνυμα από αυτό του πρωθυπουργού για τους λιγνίτες. Ανάμεσα τους, και ο νέος Υφυπουργός Μεταφορών Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο οποίος δηλώνει μετ’ επιτάσεως ότι “προς το παρόν ο λιγνίτης αποτελεί την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας”, την ώρα που ο Πρωθυπουργός από βήματος, δεν θέλει να κάνει ούτε βήμα πίσω στο θέμα της απόσυρσης των μονάδων.
Η λύση της εξίσωσης βρίσκεται φυσικά στα χρήματα. Ποιος θα πληρώσει για καθεμιά από τις διαθέσιμες επιλογές. Ποιος θα πληρώσει είτε για το αυξημένο κόστος καυσίμου, είτε για τους ρύπους, είτε για τη στρατηγική εφεδρεία των λιγνιτικών μονάδων, είτε για την παράταση της κανονικής λειτουργίας. Θα πληρώσει ο πολίτης; Ο καταναλωτής; Η Πολιτεία; Η ΔΕΗ; Η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Ο Πρωθυπουργός θα έρθει στην Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα τις επόμενες εβδομάδες ώστε να συνομιλήσει με τους πολίτες για το θέμα. Έτσι τουλάχιστον δεσμεύθηκε με δηλώσεις του στο E-PTOLEMEOS.GR την παραμονή της ομιλίας του στα εγκαίνια της ΔΕΘ. Πρόκειται για μια οφειλόμενη επίσκεψη εδώ και δύο χρόνια, που αναμένεται να έχει πολιτικό χαρακτήρα. Ερωτηματικό αποτελεί το τι θα γίνει σε οικονομοτεχνικό επίπεδο με το ΕΣΕΚ, και φυσικά με το ερώτημα για το ποιος θα “πληρώσει τη ζημιά”.