Οι κατασκευές και γενικότερα ο κατασκευαστικός κλάδος, διαδραματίζουν έναν κεντρικό ρόλο στις ανθρώπινες κοινωνίες, αφού σχετίζονται άμεσα με την ποιότητα ζωής και την ευημερία των πολιτών, ενώ παράλληλα διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό το οικονομικό, αλλά και το ενεργειακό περιβάλλον γύρω τους.
Όπως είναι λογικό, η σπουδαιότητα του συγκεκριμένου κλάδου, ουσιαστικά «αναγκάζει» τον επιστημονικό κόσμο να ανακαλύπτει συνεχώς νέες λύσεις, καινοτόμα υλικά και πρωτοποριακές τεχνολογίες, με σκοπό πάντα την επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία εξασφαλίζει τις ίδιες ή και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και για τις επόμενες γενιές.
Η ανάλυση και η εκμετάλλευση δεδομένων, στην εποχή μάλιστα της ψηφιοποίησης και της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας, έρχονται να παίξουν καταλυτικό ρόλο στην ενίσχυση και τη βελτίωση ενός πλήθους από παράγοντες που σχετίζονται με τις κατασκευές. Κάποιοι από αυτούς τους παράγοντες, είναι οι εξής:
Βελτίωση της αποδοτικότητας των κατασκευών
Η ανάλυση και η σύγκριση δεδομένων μπορούν να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα στον προγραμματισμό, την κοστολόγηση και την ανάπτυξη των κατασκευών, αλλά και στη συντήρησή τους. Μία πλατφόρμα για παράδειγμα, η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με την εκτέλεση ενός έργου, όπως οι τιμές των υλικών, οι προσφορές των υπεργολάβων, οι αμοιβές των εργατών, αλλά και τεχνικές λεπτομέρειες όπως σχέδια και χρονοδιαγράμματα, μπορεί σίγουρα να εξοικονομήσει χρόνο σε μια τεχνική εταιρεία που θα αναλάβει ένα ιδιωτικό έργο με ομοιότητες στο μέλλον, αλλά και να δώσει μια πλήρη και ξεκάθαρη εικόνα για τις λεπτομέρειες για παράδειγμα μιας ανακαίνισης δημόσιου σχολείου η οποία ολοκληρώθηκε πριν 20 χρόνια.
Εξοικονόμηση πόρων και χρημάτων
Έχει υπολογιστεί πως περίπου το 35% του συνολικού κατασκευαστικού κόστους ενός έργου, προέρχεται μόνο από τη σπατάλη υλικών και τα ανθρώπινα λάθη. Η ανάλυση των δεδομένων που αφορούν τις παραγγελίες υλικών και την κατανομή τους στις διάφορες εργασίες και τα αντίστοιχα συνεργεία στο εργοτάξιο, μπορεί να συμβάλλει στην ενοποίηση όλων των διαδικασιών διαχείρισης πόρων σε ένα πρόγραμμα, η παρακολούθηση του οποίου μπορεί να αποτρέψει και να μειώσει σωρεία λαθών που σε αντίθετη περίπτωση θα επιβάρυναν το έργο χρονικά, αλλά και οικονομικά.
Ασφάλεια στο εργοτάξιο
Η καταγραφή δεδομένων που αφορούν συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια των εργαζομένων σε ένα έργο, όπως είναι τα γεωτεχνικά χαρακτηριστικά του εδάφους, η παρακολούθηση των καιρικών φαινομένων στο πέρασμα του χρόνου, αλλά και η σύγκριση του εξοπλισμού και των τεχνικών που πιθανώς να έχουν χρησιμοποιηθεί στην πορεία της εκτέλεσης ενός έργου, χαρίζουν χρήσιμα συμπεράσματα για την ασφάλεια των κατασκευών αλλά και των εργαζομένων.
Συντονισμός των εργασιών και συνεργασία των εργαζομένων
Ο συντονισμός των εργασιών, αλλά και των συνεργείων που αναλαμβάνουν τις επί μέρους εργασίες ενός έργου, αποτελεί ουσιαστικά μια πολυκριτηριακή ανάλυση δεδομένων και αποφάσεων που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχή ολοκλήρωση ενός έργου, σε λειτουργικό, αισθητικό, αλλά και οικονομικό επίπεδο. Η δυνατότητα παρακολούθησης όλων των εργασιών, από όλους τους εμπλεκόμενους ενός έργου, σε πραγματικό ουσιαστικά χρόνο, εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία ενός εργοταξίου και την άριστη συνεργασία μεταξύ των επιτελείων, παράγοντα ιδιαίτερα κρίσιμο σε ένα εργασιακό περιβάλλον.
Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος
Η περιβαλλοντική δήλωση προϊόντος αποτελεί ουσιαστικά μια πλατφόρμα με την πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων όλων των προϊόντων ενός έργου, που προκύπτουν καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Παρέχει διαφανείς, συγκρίσιμες και επαληθευμένες πληροφορίες σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων, από την εξόρυξη των πρώτων υλών τους μέχρι και την τελική απόρριψή τους, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Η ενσωμάτωση τέτοιων εργαλείων σε εφαρμογές κατασκευών, μπορεί κάλλιστα να συμβάλλει στη διαφάνεια αλλά και την τελική επιλογή ενός υλικού, με γνώμονα την «πράσινη» ανάπτυξη, αλλά και την εξάλειψη ενός πλήθους ρυπαντών που προκύπτουν από τη χρήση υλικών μη φιλικών στο Περιβάλλον.
Αυτοματοποίηση και εξοικονόμηση ενέργειας
Η αυτοματοποίηση στις κατασκευές, κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος σε νέα αλλά και σε υφιστάμενα έργα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα «έξυπνα» κτίρια, τα οποία συνδυάζουν ένα πλήθος από πληροφορίες και παράγοντες, ώστε να αυτοματοποιήσουν κάποιες διαδικασίες όπως το αυτόματο κλείσιμο του κλιματιστικού ή των φωτιστικών σε περίπτωση που ο κάτοικος αμελήσει να το κάνει ή ακόμα και την αυτόματη έναρξη της λειτουργίας της θέρμανσης, λίγο πριν την επιστροφή ενός ανθρώπου από την εργασία του. Τα εργαλεία αυτά, παρέχουν άνεση και ασφάλεια στους χρήστες τους, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην εξοικονόμηση ενέργειας, τη στιγμή μάλιστα που οι κατασκευές ευθύνονται συνολικά περίπου για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, που προκύπτουν από την κατανάλωση ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών τους.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ο ρόλος της καταγραφής, της ανάλυσης, της σύγκρισης, αλλά και της αξιοποίησης δεδομένων σε όλες τις φάσεις της κατασκευής, αναμένεται να αποδειχτεί καταλυτικός στο άμεσο μέλλον, χαρίζοντας μάλιστα ένα πλήθος από δυνατότητες και πλεονεκτήματα, τα οποία δεν υπήρχαν εύκολα στο παρελθόν.
Λάζαρος Π. Σισμανίδης,
Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. Email: Lazaros.sismanidis@outlook.com
