Με αφορμή την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την εκτέλεση του Νίκου Καπετανίδη, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες πήραν την πρωτοβουλία για την υλοποίηση μιας μεγάλης παράστασης στην Θεσσαλονίκη, τη «Δέηση Πόντου», η οποία πραγματοποιήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020 αρχικά κι επαναλήφθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2021 στο ανοιχτό θέατρο της Μονής Λαζαριστών. Με το πέρας της εκδήλωσης, συστήθηκε το Σωματείο Δράσης «Νίκος Καπετανίδης», λαμβάνοντας περισσότερες πρωτοβουλίες για εκδηλώσεις και προώθηση του ζητήματος της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων.
Στα πλαίσια της παράστασης «Δέηση Πόντου» εκφράστηκε η ιδέα για την δημιουργία τραγουδιού στη νέα ελληνική γλώσσα. Η ιδέα υλοποιήθηκε και «γεννήθηκε» το τραγούδι «Λαϊκή τραγωδία: Νίκος Καπετανίδης», σε στίχους του Γιώργου Γεωργιάδη, σύνθεση του Χρήστου Παπαδόπουλου, ενώ τραγουδούν οι: Γιάννης Κότσιρας, Ελένη Τσαλιγοπούλου κι Αλέξης Παρχαρίδης, από την Fm Records. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Μονή Λαζαριστών.
Για τη δημιουργία του βιντεοκλίπ συνέβαλαν οικονομικά συμπολίτες μας. Οι επιχειρηματίες – χορηγοί της πόλης ήταν οι : CAVAΚΑΛΟ Καλομενίδης, Ξενοδοχείο Παντελίδης και Ρωξάνη Ζαχαροπλαστείο Λαζαρίδη. Ο Πρόεδρος του Ποντιακού Συλλόγου Πτολεμαΐδας, Αντώνης Μαυρίδης καθώς και η σύζυγός του Αντωνία Ορφανίδου ανέλαβαν την ενημέρωση των επιχειρηματιών και την εύρεση χορηγών από την περιοχή.
Στις 19 Μαΐου 2022, ένα νέο τραγούδι στην ποντιακή διάλεκτο με τίτλο «Καπετανίδη Αετέ» έκανε πρεμιέρα. Οι στίχοι είναι του Βασίλη Μωυσιάδη, τραγούδι: Αλέξης Παρχαρίδης, λύρα: Φάνης Κουρουκλίδης. Η σκηνοθεσία και το μοντάζ του βιντεοκλίπ ήταν του Θοδωρή Σαρηβασίλη, η παραγωγή του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης», ενώ χορηγός ήταν η EGNATIA GROUP, Χαράλαμπος Νικολαΐδης.
Ποιος ήταν ο Νίκος Καπετανίδης;
Ο Νίκος Καπετανίδης γεννήθηκε το 1889 στη Ριζούντα του Πόντου, φοίτησε στο Φροντιστήριο Τραπεζούντας, σημαντικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της πόλης. Μετά την αποφοίτησή του αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους κι υπήρξε ενεργό μέλος του ελληνικού τοπικού τύπου. Ανέλαβε την έκδοση της εφημερίδας «Εποχή».
Η πνευματική του δραστηριότητα δεν περιορίστηκε εκεί, αλλά συμμετείχε στο γλωσσικό ζήτημα ως υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας στην εκπαίδευση, ενώ υποστήριζε ότι η εκπαίδευση δεν πρέπει να ελέγχεται από τις θρησκευτικές αρχές. Ήταν υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των δύο φύλων και της ένωσης του Πόντου με την Ελλάδα. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κοινωνικός αγωνιστής και σοσιαλιστής για την εποχή εκείνη. Λέγεται ότι ήταν από τους πρώτους που «είδε» τις εξελίξεις στο θέμα της γενοκτονίας των Ποντίων κι έγραφε διαρκώς γι’ αυτό.
Ο Καπετανίδης συνελήφθη από τους Τούρκους εθνικιστές του Μουσταφά Κεμάλ και παραπέμφθηκε σε δίκη – παρωδία στην Αμάσεια, τον Σεπτέμβριο του 1921 κατά τη διάρκεια της διενεργούμενης γενοκτονίας κατά του ελληνικού στοιχείου.
Η εφημερίδα «Εποχή» έγραφε για τις διώξεις των Ελλήνων του Πόντου, παρά την προσπάθεια λογοκρισίας από τον Τοπάλ Οσμάν, ο οποίος έκτοτε τον έβαλε στο στόχαστρο. Ο Τοπάλ Οσμάν ήταν υποκινητής της γενοκτονίας των Αρμενίων και Ποντίων.
Ο Νίκος Καπετανίδης εκτελέστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1921 μαζί με άλλους 168 ανθρώπους (διανοούμενους, γιατρούς, επιχειρηματίες, ιερωμένους κ.ά). Ήταν 32 ετών.
Κάποιες από τις σημαντικότερες δράσεις του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» είναι:
- Η παράσταση «Δέηση Πόντου» στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη
- Ο ανδριάντας του Νίκου Καπετανίδη στο πρώην στρατόπεδο του Παύλου Μελά.
- Στις 19 Σεπτεμβρίου 2022 θεσμοθετήθηκαν από τους Δήμους Θεσσαλονίκης και Παύλου Μελά τα «Καπετανίδεια».
- Στις 18 Σεπτεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε συναυλία – αφιέρωμα στους Εθνομάρτυρες του Εγγύς Ελληνισμού Νίκο Καπετανίδη και Ευαγόρα Παλληκαρίδη στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, μια συνεργασία του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» και της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε το κονσέρτο «Νίκος Καπετανίδης» για δύο ποντιακές λύρες και ορχήστρα.
- Τέλος, σε συνεργασία με το ΑΠΘ, θα δίνεται κάθε χρόνο υποτροφία ύψους 3.000€ σε μεταπτυχιακό φοιτητή ΑΠΘ – Δημοσιογραφίας για να κάνει εργασία με θέμα που θα δίδεται από το Σωματείο Δράσης «Νίκου Καπετανίδη».
Αξίζει να τονίσουμε ότι το Σωματείο Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» δηλώνει απερίφραστα την ευγνωμοσύνη του στους ομογενείς ανά τον κόσμο, αλλά και σε όσους διαμένουν στη χώρα, για την οικονομική στήριξη σε όλη την πορεία και δράση του Σωματείου.
Ο Νίκος Καπετανίδης αποτελεί παράδειγμα για τους δημοσιογράφους καθώς έδωσε τη ζωή του μαχόμενος για την ελευθερία του Τύπου και για την διάδοση της αλήθειας, ενώ με αφορμή της ενημέρωσης σε Ελλάδα κι εξωτερικό για την δράση του, θα προωθηθεί και το πάγιο αίτημα του Ποντιακού Ελληνισμού για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων.
* Ευχαριστούμε τον Πρόεδρο του Σωματείου Δράσης “Νίκος Καπετανίδης”, Γιώργο Γεωργιάδη για τις πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό καθώς και τον Πρόεδρο του Ποντιακού Συλλόγου Πτολεμαΐδας, Αντώνη Μαυρίδη για τα επιπλέον στοιχεία.
