“Μνημόνια μέχρι να ξεραθεί το Αιγαίο”, “μέχρι να παγώσει η κόλαση” ή το συχνότερο “μέχρι να σβήσει ο ήλιος”. Είναι μια φράση που διαβάζουμε συχνά τα τελευταία χρόνια στα ελληνόφωνα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και μιας και ψηφίστηκε πλέον και το 4ο Μνημόνιο, ίσως πρέπει να δούμε ποιοι βλέπουν τις επιθυμίες τους να πραγματοποιούνται με αυτή την εξέλιξη.
Η φράση άρχισε να χρησιμοποιείται για να περιγράψει οτιδήποτε εξοργιστικό χαρακτηρίζει την ελληνική πραγματικότητα, κυρίως από χρήστες που δηλώνουν κεντρώοι, μεταρρυθμιστές ή φιλελεύθεροι. Κάποιοι εξ αυτών προσπάθησαν έτσι να αποδώσουν την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους Έλληνες εκλογείς, αλλά και τους πολιτικούς, που είναι κατά τεκμήριο λαϊκιστές. Το επιχείρημα είναι περίπου το εξής: οι Έλληνες είναι ανώριμοι και ψηφίζουν όποιον τους τάζει λεφτόδεντρα, άρα μόνο με μνημόνια μπορεί να περιοριστεί αυτή η τάση και να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Φυσικά, αυτή η φράση εντός και εκτός μέσων κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιείται συχνά χάριν αστεϊσμού. Ποιον συμφέρει όμως στα σοβαρά η διαιώνιση των μνημονίων στην Ελλάδα; Κατά πρώτον τους Ευρωπαίους εταίρους μας, που ενισχύουν την επιτροπεία. Κατά δεύτερον τις ελληνικές πολιτικές δυνάμεις που γιγαντώθηκαν την περίοδο των μνημονίων.
Πέραν της Νέας Δημοκρατίας και του ΚΚΕ καμία άλλη από τις σημερινές κοινοβουλευτικές ομάδες δεν υπήρχε με αυτή την ονομασία πριν το 1ο μνημόνιο. Ακόμη και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, συμμετέχουν σήμερα στην Κ.Ο. με τον τίτλο Δημοκρατική Συμπαράταξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίο κόμμα λειτουργεί από τον Μάιο του 2012, όταν υπέβαλε στον Άρειο Πάγο την ιδρυτική δήλωσή του, προκειμένου να διεκδικήσει το bonus των 50 εδρών στις επικείμενες εκλογές του Ιουνίου. Η Χρυσή Αυγή μπήκε για πρώτη φορά στη Βουλή στις ίδιες εκλογές, παρότι ιδρύθηκε πολύ παλαιότερα, κάτι που ισχύει και για την Ένωση Κεντρώων, που για πρώτη φορά εξέλεξε βουλευτές το 2015, ενώ οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και το Ποτάμι αποτελούν γεννήματα της μνημονιακής περιόδου.
Για τα στελέχη των παραπάνω κομμάτων η κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την εφαρμογή των πρώτων μνημονίων, ήταν αυτή που τους ώθησε είτε να ασχοληθούν ενεργά με την πολιτική ή να αποχωρήσουν από τα κόμματα στα οποία συμμετείχαν πριν την κρίση. Η λήξη της μνημονιακής περιόδου θα σήμαινε την απόσυρσή τους ή την επανένταξή τους στα παλιά τους κόμματα με χειρότερους όρους.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ, συγκεκριμένα, η περίοδος 2010 – 2015 ήταν αυτή, κατά την οποία απέκτησε χαρακτηριστικά “αντιπολιτευόμενου ΠΑΣΟΚ”, ενώ η κυβερνητική του θητεία, ιδιαίτερα μετά τη νίκη του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, του πρόσθεσε και χαρακτηριστικά “κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ”. Η ένταξη του κόμματος στην ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία σε καθεστώς παρατηρητή αποτυπώνει αυτή τη μετακίνηση και σε διεθνές επίπεδο, ενώ οι περιορισμοί των μνημονίων δημιουργούν ένα προστατευτικό κέλυφος για κάθε μνημονιακή κυβέρνηση, απέναντι σε αιτήματα κοινωνικών ομάδων.
Επίσης, η δυνατότητα του μείζονος κυβερνητικού εταίρου να συντάσσει τα κείμενα των μνημονίων του δίνει τη δυνατότητα να προστατεύει το εκλογικό του κοινό και τα τελευταία χρόνια να διανέμει τα πλεονάσματα, σε ομάδες που επιλέγει, ενώ η διαχείριση της εξουσίας διευκολύνει την ενίσχυση μιας νέας επιχειρηματικής ελίτ.
Όσο όμως τα μνημόνια παγιώνονται, όσο η κρίση εξελίσσεται σε παρακμή και η επιτροπεία σε απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, οι άλλοτε φανατικοί αντιμνημονιακοί έχουν αρχίσει να ταυτίζονται με τους άλλοτε φανατικούς μνημονιακούς, με κοινό παρονομαστή την έλλειψη εμπιστοσύνης στους Έλληνες πολίτες και το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Το Ποτάμι πρωταγωνιστεί σε αυτή τη ρητορική, ενώ μαζί με την ηγεσία της Δημοκρατική Συμπαράταξη φαίνονται ακόμη να αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην κληρονομιά του παλιού ΠΑΣΟΚ και την προοπτική να συνεργαστούν με το “νέο κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ”.
Γίνεται κάθε μέρα και πιο σαφές, ότι μόνο η Νέα Δημοκρατία μπορεί να αποκτήσει το λαϊκό έρεισμα για να αντιστρέψει αυτή την πορεία παρακμής και μόνο η Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη μπορεί να εφαρμόσει ένα κυβερνητικό πρόγραμμα πέραν των συμφωνιών. Μόνο έτσι μπορεί να βγει η χώρα από τα μνημόνια, όπως συνέβη στην Κύπρο, στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία και όπως παραλίγο να συμβεί στην Ελλάδα το 2014.
Μόνο με ένα σύγχρονο πατριωτικό πρόταγμα μπορούν οι Έλληνες να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους και την εμπιστοσύνη τους στους ίδιους και στην Κυβέρνησή τους. Αλλιώς Μνημόνια μέχρι να σβήσει ο ήλιος του εκάστοτε κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ, όποιο όνομα και αν φέρει.
* Ο κ. Δημήτρης Σ. Παπαγγελόπουλος είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Επικοινωνίας και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας. Μπορείτε να τον ακολουθήσετε στο twitter: @dpapangel
